3-13 yaş grubu çocuklarda ağız sağlığına bağlı yaşam kalitesine etki eden faktörlerin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; 3-13 yaş grubundaki çocuklarda ağız sağlığına bağlı yaşam kalitesine (ASBYK) etki eden faktörlerin incelenmesidir. Çalışma grubu, kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile seçilen ve Ocak 2018-Kasım 2018 tarihleri arasında Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Çocuk Diş Hekimliği Anabilim Dalı kliniğine başvurmuş olan 754 çocuk hasta ve ebeveynlerinden oluştu. Veri toplama araçları olarak; sosyodemografik bilgi formu, Erken Çocukluk Çağı Ağız Sağlığı Etki Ölçeği (ECOHIS), Corah Dental Anksiyete Skalası (C-DAS), Çocuklarda Korku Araştırması Programı Dental Alt Ölçeği (CFSS-DS) ve ağız ve diş sağlığı muayene formu kullanıldı. Ağız sağlığına bağlı yaşam kalitesine etki eden faktörleri inceleyen bir kavramsal model oluşturuldu. Kavramsal model dört içsel (çocuk ağız sağlığı davranışı, çocuk dental kaygı seviyesi, çürük ve ECOHIS) ve dört dışsal (ebeveyn sosyoekonomik seviye, ebeveyn ağız sağlığı davranışı, ebeveyn dental kaygı seviyesi ve çürük dışı dental problemler) değişkenlerden oluştu. Kavramsal modelin uyumluğunu test etmek için yapısal eşitlik modellemesi ve yol analizi kullanıldı. Yol analizine göre değişkenlerin birbiri üzerine doğrudan, dolaylı ve toplam etkileri bulundu. Gruplar arası karşılaştırmada Kruskal-Wallis ve Mann-Whitney U testleri kullanıldı (p<0,05). Ebeveyn sosyoekonomik ve dental kaygı seviyesi, ağız sağlığı davranışları ile çocuk ağız sağlığı davranışları ile ASBYK arasından istatistiksel olarak anlamlı biçimde ilişki olduğu görüldü (p<0,001). ECOHIS skorlarına en çok doğrudan etki yapan değişkenler ebeveyn dental kaygı ve sosyoekonomik seviyeleri olarak bulunurken, en çok dolaylı etki yapan değişken çocuk ağız sağlığı davranışları olarak bulundu.Anahtar Kelimeler: Ağız sağlığı, Ağız Sağlığına Bağlı Yaşam Kalitesi, ECOHIS

The aim of this study is to evaluate the factors affecting the oral health related quality of life (OHRQoL) in 3-13 age children. The study group was chosen with convenience sampling method and consisted of 754 pediatric patients and their parents who were admitted to Sivas Cumhuriyet University, Department of Pediatric Dentistry between January 2018 and November 2018. Data collection tools were as follows; sociodemographic data form, Early Childhood Oral Health Impact Scale (ECOHIS), Corah Dental Anxiety Scale (C-DAS), Children's Fear Survey Schedule-Dental Subscale (CFSS-DS) and oral and dental health examination form were used. A conceptual model was developed to examine the factors affecting the oral health related quality of life. The conceptual model consisted of four endogenous (children's oral health behaviors, children's dental anxiety level, dental caries and ECOHIS) and four exogenous variables (parental socioeconomic level, parental oral health behaviors, parental dental anxiety, and non-carious dental problems). Structural equation modeling and path analysis were used to test the compatibility of conceptual model. Path analysis revealed the direct, indirect and total effects of variables on ECOHIS. Kruskal-Wallis and Mann-Whitney U tests were used for comparison between groups (p<0.05). There was a statistically significant relationship between OHRQoL and parental socioeconomic and dental anxiety, oral health behaviors and children's oral health behaviors (p<0.001). While parental dental anxiety and socioeconomic levels had the most direct effect on ECOHIS, children's oral health behaviors had the most indirect effect.Keywords: Oral health, Oral Health Related Quality of Life, ECOHIS