Üç farklı elektronik apeks bulucu, radyovizyografi ve konik ışınlı bilgisayarlı tomografinin süt dişi kök kanal tedavisinde çalışma boyu belirlenmesinde doğruluğunun değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; 3 farklı elektronik apeks bulucu (EAB), radyovizyografi (RVG) ve konik ışınlı bilgisayarlı tomografinin (CBCT) süt dişi kök kanal boyu belirlemede doğruluğunun in vitro değerlendirilmesidir.Çalışmada 40 adet (20 adet rezorpsiyonlu, 20 adet rezorpsiyonsuz) çekilmiş insan süt azı dişi kullanıldı. Dişlere standart giriş kavitesi açıldıktan sonra koronal kısımları mine-sement sınırına kadar kesildi. Dişler rezorpsiyonlu ve rezorpsiyonsuz olacak şekilde iki gruba ayrıldı.Gerçek kanal uzunluklarının belirlenmesi amacıyla, x6 büyütmeli ışık mikroskobu altında, 15 no'lu K-file kanal eğesi apeksten çıktığı görülene kadar kanal içerisinde ilerletildi. Eğenin stoperinin koronal yüzeye temas ettiği nokta ile eğenin uç kısmı arasındaki fark ölçülüp gerçek kanal boyu tespiti yapıldı. Dişler, elektronik apeks bulucular ile çalışma boyu tayini amacıyla hazırlanan aljinat model içine gömülerek eğe, EAB'nin ekranında apeks sinyali alınana kadar kanal içerisinde ilerletildi. Stoper referans yüzeyine sabitlendikten sonra eğe kanaldan çıkarıldı ve stoper ile eğenin ucu arasındaki mesafe ölçülerek elektronik yöntemle elde edilen çalışma boyu ölçümleri yapıldı. RVG ile çalışma boyu ölçümlerinin yapılması amacıyla RVG cihazı ile dişlerin radyografileri alındı. Görüntüler üzerinde, cihazın yazılım programının ölçüm ara yüzü kullanılarak çalışma boyu ölçümleri kaydedildi. CBCT ile çalışma boyu ölçümlerinin yapılması amacıyla kuru bir mandibulanın etrafı yumuşak doku taklidi yapması için kırmızı modelasyon mumu ile kaplandı ve premolar ve molar diş soketlerine dişler yerleştirildi. Hazırlanan model üzerinde tomografi çekimleri yapıldı ve elde edilen görüntüler üzerinde cihazın yazılım programındaki ölçüm ara yüzü kullanılarak çalışma boyu ölçümleri kaydedildi. Gerçek kanal uzunluğu ile elektronik ve radyografik yöntemlerle tespit edilen çalışma boyu ölçümleri karşılaştırıldı. Verilerin istatistiksel olarak değerlendirilmesinde Bonferroni ve Friedman testi uygulandı.Çalışmaya dahil edilen her iki grupta da (rezorpsiyonlu ve rezorpsiyonsuz) gerçek uzunluk ile EAB'ler, RVG ve CBCT kullanılarak elde edilen çalışma boyu ölçümlerinin ortalamaları alınıp karşılaştırıldığında gruplar arası farklılık istatistiksel olarak anlamsız bulundu (p>0,05). Böylece, kök kanal tedavisi endikasyonu bulunan süt azı dişlerinde kök rezorpsiyonunun çalışma boyu belirlenmesinde doğruluğu etkilemediği gözlendi. Rezorpsiyonlu ve rezorpsiyonsuz grubun ikisinde de EAB'lerin minör foramenden 0,5 mm daha koronalde yaptıkları ölçümlerin doğruluğunun daha yüksek frekansta olduğu gözlendi.Kök rezorpsiyonu bulunmayan süt azı dişlerinde, diğer gruplarla arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmasa da RVG'nin çalışma boyu belirlemede yüksek doğruluğa sahip olduğu gözlendi. Çalışmaya dahil edilen çalışma boyu belirleme yöntemlerinin etkinlik farklarını ortaya koymak amacıyla, gerçek uzunluk ortalamaları ile diğer alt gruplarda elde edilen ölçümlerin ortalamaları arasındaki farkların minör foramenden ne kadar uzaklaştığı araştırıldı. Araştırılan frekans aralıklarında, elektronik yöntem ile radyografik yöntem arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı gözlendi (p>0,05).Süt azı dişlerinde kök kanal tedavisinde çalışma boyu belirlenirken elektronik apeks bulucular, radyovizyografi ve konik ışını bilgisayarlı tomografinin yüksek doğruluğa sahip olduğu saptandı. Radyasyon içermeyen bir yöntem olduğundan elektronik apeks bulucuların çalışma boyu belirlenmesinde kullanımını önermekteyiz.Anahtar Kelimeler: Süt Dişi, Elektronik Apeks Bulucu, Radyovizyografi, Konik Işınlı Bilgisayarlı Tomografi, Çalışma Boyu Ölçümü

The aim of this study is to evaluate the accuracy of 3 different electronic apex locators, radiovisiography and cone-beam computed tomography for determination of primary teeth root canal length, in vitro.In this study, a total of 40 extracted human primary molars with 20 root resorption and 20 without root resorption were used. After opening the standard entrance cavity to the teeth, the coronal parts were cut to the cemento-enamel junction. The teeth were divided into two groups as with resorption and without resorption.In order to determine the actual canal lengths, under the x6 magnification light microscope, the K-file canal number 15 was advanced through the canal until it was seen that the apex was out. The difference between the point where the stopper of the file contacted the coronal surface and the end part of the file was measured and the actual canal length was determined. The teeth were embedded in the alginate model prepared for the length of study by electronic apex locators and the file was advanced in the canal until the apex signal was obtained on the apex locator screen. After, the stop was fixed to the reference surface, the file was removed from the canal and the working length measurements obtained by the electronic method were measured by measuring the distance between the stopper and the end of the file. To obtaine the working lenght measuremnets by radiovisiography, periapical radiographs of the teeth were taken by radiovisiography. Working length measurements were recorded on the images using the measurement interface of the software program of the device. To obtaine the working lenght measuremnets by cone-beam computed tomography, a dry mandible was covered with red modeling wax to make soft tissue imitation and teeth were placed on premolar and molar tooth sockets. Tomographic images were taken on the prepared model and working length measurements were recorded using the measurement interface in the software program of the dental tomography device. The real canal lenght and the lengths determined by electronic and radiographic methods were compared. Bonferroni and Friedman test were used for statistical evaluation of the data.In both main groups (with and without resorption), when between the mean lengths that was obtained by using electronic apex locators, radiovisiography and cone beam computed tomography and the real canal lenghts was compared, there was no signifficant statistical difference (p> 0.05). This showed that root resorption did not effect the accuracy when measuring working lenght in primary teeth root canal treatment.In both groups with/without resorption, the accuracy of the measurements of the electronic apex locators at the coronal 0.5 mm point of the minor foramen was higher.Although no statistically significant difference was found between all other groups in primary molars without root resorption, it was observed that radiovisiography had high accuracy when compared to others.In order to determine the efficiency differences of working length determination methods, it was investigated how the differences between the mean length averages and the averages of the measurements obtained in the other sub-groups from the minor foramen. There was no statistically significant difference between the electronic method and the radiographic method in the frequency ranges investigated (p> 0.05).In determination of working lenght measurement on primary molar teeth, electronic apex locaters, radiovisiography and cone-beam computed tomography were found to have high accuracy. We recommend the use of electronic apex locaters in working length determination since it is a non-radiation method.Keywords: Primary Teeth, Electronic Apex Locator, Radiovisiography, Cone-Beam Computed Tomography, Working Lenght Measurement