Sivas ilinde yaşayan 7-14 yaş aralığındaki çocuklarda dental erozyon prevalansının ve etiyolojik faktörlerin belirlenmesi

Abstract

Son yıllarda, gelişen yeme içme endüstrisi ile birlikte asidik yiyecek ve içeceklerin üretiminde artış dikkati çekmektedir. Çeşitliliği oldukça fazla olan bu ürünlerin, özellikle çocuklar tarafından daha fazla tüketilmesi, dental erozyonun görülme yaygınlığını ve şiddetini arttırmaktadır. Çalışmamızda, Sivas ilinde yaşayan 7-14 yaş aralığındaki öğrencilerinde dental erozyon yaygınlığının, şiddetinin ve etiyolojik faktörlerinin incelenmesi amaçlanmıştır.Çalışmamız; Sivas il merkezinde bulunan 11 farklı ilkokul ve ortaokulda eğitim-öğretim gören, 7-14 yaş aralığındaki 473 çocuktan oluşmaktadır. Sadece yasal vasilerinden yazılı onam alınan çocukların çalışmaya katılmasına izin verilmiştir. Velilerden onam formu ile birlikte çocuklarının genel sağlık durumu ve sosyodemografik bilgileri içeren anketleri, öğrencilerden ise erozyonun etiyolojik faktörlerinin belirlenebilmesi için içecek ve meyve tüketimi, spor alışkanlıkları ve oral hijyen alışkanlıklarını sorgulayan soruları içeren anket formunu doldurmaları istenmiştir. Öğrencilerin çürük değerleri Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) kriterlerine göre DMFT, DMFS, dft, dfs indeksi, dental plak ve gingival sağlık durumu Sillnes-Löe indeksi, dental erozyon varlığı ise O'Sullivan'ın erozyon indeksi kullanılarak değerlendirilmiştir.Çalışmamızın bulgularına göre dental erozyon prevalansının %21,8 olduğu ve erozyonun süt ve daimi dentisyonda en sık üst çene dişlerinin labial/bukkal yüzeylerinde görüldüğü tespit edilmiştir. Saptanan erozyon skorlarının çoğunluğunun A1(-) olduğu, en sık etkilenen diş dokusunun mine olduğu bulunmuştur.Erozyon ile yaş ilişkisi incelendiğinde, büyük yaş grubunda istatistiksel olarak daha fazla erozyon tespit edilmiştir (p<0,05). Fazla kilolu çocuklarda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha fazla erozyon gözlenmiştir (p<0,05). Öğrencilerin çürük değerleri ile erozyon ilişkisi incelendiğinde, DMFT ve DMFS değerleri yüksek, dft ve dfs değerleri düşük olan öğrencilerde, daha yüksek seviyede erozyon tespit edilmiştir (p<0,05). Dental erozyon gözlenen çocuklarda, erozyon gözlenmeyen çocuklara göre plak indeksi ve gingival indeks daha yüksek bulunmuştur (p<0,05).Tüketilen içecekler ile erozyon ilişkisi değerlendirildiğinde; erozyon tespit edilen öğrencilerin taze sıkılmış portakal suyu, su ile karıştırılan toz içecek, meyve suyu, kolalı içecek, portakallı gazlı içecek, gazoz, sütlü kakaolu içecek, buzlu çay, soda, meyveli soda, spor içeceği ve enerji içeceği tüketimleri istatistiksel olarak anlamlı oranda yüksek bulunmuştur (p<0,05). Tüketim alışkanlıkları incelendiğinde ise, içecekleri bardakla yavaş içen, ağızda bekleten ve çalkalayan ve yatmadan önce tüketenlerde istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek oranda erozyon belirlenmiştir (p<0,05). Meyve tüketimi ile erozyon ilişkisi değerlendirildiğinde; meyvelerin emerek tüketilmesi ve portakal, limon, kivi, greyfurt, elma ve şeftali tüketiminin artması dental erozyonu istatistiksel olarak anlamlı düzeyde arttırdığı saptanmıştır (p<0,05). Ayrıca meyveli yoğurt tüketimi fazla olan öğrencilerde dental erozyon daha fazla belirlenmiştir (p<0,05).Öğrencilerin cinsiyeti, sistemik hastalık varlığı, erken doğum ve düşük doğum ağırlığı, ailelerin sosyoekonomik düzeyi, anne ve babanın eğitim düzeyi, öğrencilerin havuzda yüzme alışkanlığı, düzenli spor yapma alışkanlığı, diş hekimi ziyareti ve oral hijyen alışkanlıkları ile dental erozyon arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir (p>0,05).Diş sert dokularının kronik, ilerleyici ve geri dönüşümsüz kaybı olan dental erozyonun gittikçe artan yaygınlığı nedeniyle; diş hekimleri etiyolojik faktörler hakkında yeterli bilgi sahibi olarak aileler ve çocukları bilgilendirmeli ve riski minimum seviyeye indirmek için bireye yönelik koruyucu önlemler alınması sağlanmalıdır.Anahtar kelimeler: Çocuk Diş Hekimliği, Dental Erozyon, Etiyoloji, O'Sullivan Erozyon İndeksi, Prevalans.

In recent years, the increase in the production of acidic food and beverages along with the developing catering industry has attracted attention. These products, which have a large variety, more consumption by children increase the prevalence and severity of dental erosion. The aim of this study was to investigate the prevalence, severity and etiology of dental erosion in 7-14 year old students living in Sivas.Our study; consists of 473 children aged 7-14 who are educated in 11 different primary and secondary schools in Sivas city center. Only children whose written consent was obtained from their legal successor were allowed to participate in the study. Parents were asked to fill out questionnaires containing children's general health status and sociodemographic information with consent form. In order to determine the etiological factors of erosion, students were asked to fill out a questionnaire which included questions about the consumption of beverages and fruits, sports habits and oral hygiene habits. Caries experience of the students were evaluated according to World Health Organization (WHO) criteria by DMFT, DMFS, dft, dfs index, dental plaque and gingival health status by Sillnes-Löe index and presence of dental erosion by using O'Sullivan's erosion index.According to the results of our study, it was determined that the prevalence of dental erosion was 21.8% and erosion was most frequent in the upper teeth in primary and permanent dentition. The score of A1(-) was the most common score, and the most affected tissue of the teeth was enamel tissue.When the relation between erosion and age was examined, statistically more erosion was detected in the older age group (p<0.05). Dental erosion is significantly higher in children who was overweight. (p<0.05). When the caries values and erosion relation of the students were examined, a higher level of erosion was detected in the students with high DMFT and DMFS values and low dft and dfs values (p<0.05). In children with dental erosion, plaque index and gingival index was found to be higher than those without erosion (p<0.05).Considering the relation between beverage consumption and erosion; it is seen that consumption of fresh-squeezed orange juice, fruit juice, cola, orange soft drink, gaseous, cocoa milk, iced tea, soda, fruit soda, sports drink and energy drink was more in students with erosion (p<0.05). Dietary habits had also a significant association with dental erosion, there were more dental erosions in patients who drank slowly with cup, keeping the drink in mouth before swallowing and beverage consumption before bed time (p<0.05). Considering the relationship between fruit consumption and erosion; was consumption of orange, lemon, kiwi, grapefruit, apple and peach was found to be statistically significantly higher in erosion detected (p<0.05). When the fruit consumption habits of the students were evaluated, a high rate of dental erosion was found in those consuming the fruits and absorbing them (p<0.05). Consumers of fruit yoghurts were more common in dental erosion (p<0.05).There was no statistically significant relationship between students' `gender, presence of systemic disease, premature birth and low birth weight, socioeconomic status of parents, education level of parents, students habit of swimming in the pool and regular sports, frequency of visiting dentist, oral hygiene habits` and erosion (p>0.05).Because of the increasing prevalence of dental erosion, chronic, progressive and irreversible loss of dental hard tissues; dentists should informfamilies and children with sufficient knowledge of etiological factors and ensure that preventive measures are taken to minimize the risk the individual.Key Words: Dental Erosion, Etiology, Pediatric Dentistry, Prevelance, O'Sullivan's Erosion Index.