İnflamatuvar barsak hastalarında mukokutanöz bulguların paterji pozitifliği ve hastalık şiddeti ile ilişkisi

Abstract

İnflamatuvar barsak hastalıkları (İBH), gastrointestinal sistemi (GİS) farklı lokalizasyonlarda atake edebilen, relaps ve remisyonlarla seyreden, intestinal semptomlarından sorumlu lokal inflamasyon ve ekstraintestinal manifestasyonlardan (EIM) sorumlu sistemik inflamasyon ile karakterize kronik seyirli hastalıklardır. Sistemik inflamasyon sonucu hemen her organ sistemi ile ilgili EİM görülebilir; eklem, deri, göz ve hepatobiliyer manifestasyonlar başlıca tutulumlardır. Bu manifestasyonların bir kısmı aktif barsak hastalığı ile ilişkilendirilir. İBH hastalarının yaklaşık olarak üçte birinde tanı esnasında, öncesinde veya yıllar sonrasında deri manifestasyonları bulunabilmektedir. Paterji testi primer olarak Behçet hastalığı (BH)'nın tanısında kullanılan, hastalığın aktivasyon dönemiyle bağlantılı olduğu düşünülen, derinin minör travmalara karşı oluşturduğu hiperreaktivite fenomenidir. BH ve İBH arasında ortak bazı klinik bulgular olması sebebiyle İBH hastalarında da paterji testi pozitifliği beklenebilir. Biz de bu çalışma ile bölgemizdeki İBH hastalarında gözlenen mukokutanöz bulguları saptamayı ve bu bulguların yaş, cinsiyet, İBH tipi, şiddeti ve paterji testi gibi faktörler ile ilişkisini saptamayı amaçladık.Çalışmamız Gastroenteroloji Polikliniği'ne başvuran, 101 ÜK, 47 CH tanısı ile takipli toplam 148 hasta ile yapılmıştır. Hastaların ayrıntılı dermatolojik muayeneleri yapılarak saptanan İBH ilişkili olan ve olmayan tüm mukokutanöz bulgular ve hastalıklar yaş, cinsiyet, İBH tipi, hastalık şiddeti, paterji testi ile karşılaştırılmıştır. Ek olarak hastaların artiküler ve oküler bulguları da hastalık şiddeti ve paterji testi ile karşılaştırılmıştır. İBH ile ilişkili reaktif mukokutanöz bulgulardan sadece aftöz stomatit saptadık ve hastalık şiddeti ile aftöz stomatit arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulduk (ÜK; p=0.048, CH; p=0.008). Spesifik mukokutanöz bulgulardan sadece anal fissür ve perianal fistül bulguları tespit ettik ve CH hastalarında ÜK hastalarına oranla daha yüksek sıklıkta saptadık. Tedaviye sekonder gelişen komplikasyonlar incelendiğinde CH hastalarının %5'inde anti-TNF kullanımına bağlı psoriazis, ÜK hastalarının ise %4.3'ünde kortikosteroid kullanımına bağlı akne gözlendi. ÜK hastalarında görülen tedaviye sekonder komplikasyonlar hastalık şiddeti bakımından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklı bulundu (p=0.004). Hastalık şiddeti ve paterji pozitifliği arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edildi. (p<0.001). Paterji pozitifliği istatistiksel olarak erkek hastalarda kadın hastalara göre daha yüksekti.(p=0.034). Paterji pozitifliği ile uveit bulgusu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edildi (p=0.042) İBH hastalarında tedaviye sekonder gelişen komplikasyonlar ile paterji testi pozitifliği arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu (p=0.001) . ÜK hastalarında folikülit ve akrokordon bulgusu ile hastalık şiddeti arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edildi. (p=0.048). Paterji pozitifliği olan hastaların %46.2'sinde akrokordon, %46.2 sinde seboreik keratoz bulgusu saptanmıştır ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=0.018, p=0.037). Sonuç olarak İBH'da hastalıkla ilişkili birçok mukokutanöz bulgu görülebilir ve bu bulguların hastalık şiddeti ve paterji testi gibi faktörler ile de ilişkisi olabileceği bilinmelidir. Çalışmamız İBH hastalarında mukokutanöz bulguların hastalık şiddeti ve paterji testi ile ilişkisinin incelendiği bu bölgede ilk Türkiye'de yapılmış olan ikinci çalışmadır. Ancak mukokutanöz manifestasyonların İBH şiddeti ve paterji pozitifliği ile arasındaki ilişkiyi net olarak ortaya koyabilmek için yeni tanılı ve immünsupresif tedavi başlanmamış daha büyük hasta gruplarıyla yapılan çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.Anahtar Kelimeler: İnflamatuvar barsak hastalıkları, Ülseratif kolit, Crohn hastalığı, hastalık şiddeti, mukokutanöz bulgular, paterji testi

Inflammatory bowel disease (IBD) is a chronic disease with relapses and remissions, which are able to attack in different localizations of the gastrointestinal tract (GIT), characterized by local inflammation responsible for intestinal symptoms and systemic inflammation responsible for extraintestinal manifestations (EIM). As a result of systemic inflammation, EIM related to almost any organ system can be seen; joints, skin, eyes and hepatobiliary manifestations are the main involvement. Some of these manifestations are associated with active bowel disease. Approximately one third of IBD patients may have skin manifestations before, during or after the diagnosis. Pathergy test is primarily used for the diagnosis of Behçet's disease (BD), is thought to be related to the activation period of the disease and is a phenomenon of hyperreactivity of the skin against minor traumas. Pathergy test positivity may be expected in IBD patients because of some common clinical findings between BD and IBD. In this study, we aimed to determine the mucocutaneous findings observed in IBD patients in our region and to determine the relationship of these findings with factors such as age, sex, IBD type, severity and pathergy test.Our study was carried out with total of 148 patients who were applied to the Gastroenterology Outpatient Clinic with the diagnosis of 101 ulcerative colitis (UC) and 47 Crohn's disease (CD). All of the mucocutaneous findings and diseases related or non-related to IBD, that found with detailed dermatological examination of the patients, were compared with age, sex, IBD type, disease severity, and pathergy test. In addition, the articular and ocular findings of patients were compared with disease severity and pathergy test. We found only aphthous stomatitis among the reactive mucocutaneous findings associated with IBD and found a statistically significant relationship between the severity of the disease and aphthous stomatitis. (UC; p=0.048, CD; p=0.008). We found only anal fissure and perianal fistula findings from specific mucocutaneous findings and we found higher frequency of CD patients than UC patients.(p=0.033) When the complications that developed secondary to treatment were examined, 5% of CD patients had psoriasis due to anti-TNF use and acne due to corticosteroid use in 4.3% of UC patients. The complications related to the treatment in patients with UC were significantly different in terms of disease severity (p = 0.004). A statistically significant relationship was found between disease severity and pathergy positivity. (P <0.001). Pathergy positivity was statistically higher in male patients than in female patients (p = 0.034). There was a statistically significant relationship between pathergy positivity and uveitis (p = 0.042). A statistically significant relationship was found between the complications occurring secondary to treatment and pathergy test positivity in IBD patients (p = 0.001). There was a statistically significant relationship between the disease severity and folliculitis and acrochordon findings in UC patients. (P = 0.048). Acrochordon was found in 46.2% of the patients with pathergy positivity, and seborrheic keratosis was found in 46.2% of the patients (p = 0.018, p = 0.037).As a result, many mucocutaneous findings related to the disease can be seen in IBD and it should be known that these findings may be related to factors such as disease severity and pathergy test. Our study of mucocutaneous findings in IBD patients that examined the relationship between disease severity and pathergy test, the first in this region and is the second study conducted in Turkey. However, in order to clarify the relationship between mucocutaneous manifestations and the severity of IBD and pathergy positivity, there is a need for studies with larger patient groups that are newly diagnosed and do not have immunosuppressive treatment yet.Key words: Inflammatory bowel diseases, Ulcerative colitis, Crohn's disease, disease severity, mucocutaneous findings, pathergy test