Çocuğu hastanede yatmakta olan annelerde suçluluk duygusu ve nedenlerinin belirlenmesi

Abstract

Uzun süreli hastalıklar ve hastanede yatma hem çocuklar hem de aileleri üzerinde korku, kaygı gibi olumsuz duygusal etkiler yaratan olaylardır. Çocuğun hastalığı ve hastanede yatma sürecinde anne sıklıkla kendini suçlar. Annelerin yaşadığı olumsuz duygu ve düşüncelerin nedenleri araştırılmadan çocuk ve ailesine yardımcı olmak mümkün olamamaktadır. Bu çalışmanın amacı, çocuğu hastanede yatan annelerde suçluluk duygusunu ölçmeye yarayan bir ölçüm aracı geliştirmek ve bu duyguyla ilişkili olan faktörleri belirlemektir. Bu çalışma iki aşamadan oluşmaktadır. Birincisi, bir ölçek geliştirme çalışması olması nedeniyle metodolojik; ikincisi, annelerdeki suçluluk duygusuyla ilişkili olan faktörleri belirlemek amacıyla kesitsel tiptedir. Araştırma Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Çocuk Cerrahi Kliniğinde yatmakta olan 253 hasta çocuğun, annesi ile yapılmıştır. Veriler anket yöntemi ile toplanmış ve SPSS 22,0 ve AMOS 21 paket programında değerlendirilmiştir. Anket, Tanıtım Formu ve Çocuğu Hastanede Yatan Annelerde Suçluluk Duygusu Ölçeği (ASDÖ) ile hazırlanmıştır. Taslak ölçek, 5'li Likert tipinde hazırlanmış suçluluğa ilişkin düşüncelerini öğrenmeye yarayan 30 sorudan oluşmaktadır. Taslak ölçek 253 kişiye uygulanmıştır ve faktör analizi yapılmıştır. Yapılan faktör analizi ölçeğin 18 maddeden ve beş alt boyuttan oluşan bir yapı sergilediği göstermiştir. Bileşenler toplam varyansın %58,1'ni oluşturmuşlardır. Ölçeğin güvenilirliğinin ölçütü bir olan a katsayısı 0,76; Spearman-Brown ve Guttman Split-half katsayıları 0,79 bulunmuştur. Ölçeğin doğrulayıcı faktör analizi sonuçları; χ2/df=1,744; GFI= ,913; RMSEA= ,054; CFI= ,909 olarak bulunmuştur. Tüm bu sonuçlar ölçeğin güvenirliğinin yüksek bir ölçüm aracı olduğunu göstermektedir. Annelerde suçluluk duygusu ile ilişkili faktörler incelendiğinde ise, ilkokul mezunu olan ve çocuk bakımında eş desteği olmayan annelerin suçluluk duygusu daha yüksek seviyededir (p<0,05). Anne yaşı, çocuk sayısı, annelerin çalışma durumu, gelir durumu, yaşadığı yer, çocuğun cinsiyeti, eşiyle akraba olup olmaması, engelli çocuğu olup olmaması, hastanede yatılan gün sayısı, hasta çocuğun yaşı, hasta çocuğun ailedeki sırası annenin yaşadığı suçluluk duygusunu etkilememektedir (p>0,05). Anahtar Kelimeler: Annelik, Suçluluk Duygusu, Hastanede Yatma, Ölçek Geliştirme

Long-term illnesses and hospitalization are events that create negative emotional effects such as fear and anxiety on both children and their families. During the child's illness and hospitalization, the mother often blames herself. It is not possible to help the child and his family without investigating the causes of the negative emotions and thoughts experienced by the mothers. The aim of this study is to develop a measurement tool for measuring the feeling of guilt in mothers whose children are hospitalized and to identify the factors associated with this emotion. This study consists of two stages. First, because it is a scale developments study methodological. Secondly, it is cross-sectional to identify the factors associated with feelings of guilt in mothers. The research was carried out with the mother of 253 sick children who were hospitalized in the Pediatric Surgery Clinic of Afyonkarahisar Health Sciences University Health Practice and Research Center. The data were collected by questionnaire method and evaluated in SPSS 22.0 and AMOS 21 package program. The questionnaire was prepared with the Introductory Form and the Scale of Guilt in Mothers whose Child is Hospitalized (SGM). The draft scale consists of 30 questions that are used to learn the thoughts about criminality prepared in the 5-Likert type. The draft scale was applied to 253 people and factor analysis was performed. The factor analysis showed that the scale has a structure consisting of 18 items and five sub-dimensions. Components made up 58,1% of the total variance. Cronbach's Alpha coefficient, which is a measure of the reliability of the scale, is 0,76, Spearman-Brown and Guttman Split-half coefficients were found 0,79. Confirmatory factor analysis results of the scale; χ2 / df = 1,744; GFI =, 913; RMSEA =, 054; CFI =, 909. All these results show that the reliability of the scale is a high measurement tool. When the factors related to feelings of guilt in mothers are analyzed, the feeling of guilt is higher in mothers who are primary school graduates and do not have spousal support in childcare (p<0,05). Maternal age, number of children, working status of mothers, income status, place of residence, gender of the child, whether there is a relative with a spouse, whether there is a disabled child, the number of days hospitalized, the age of the sick child, the order of the sick child in the family do not affect the sense of guilt experienced by the mother (p>0,05).Keywords: Maternity, guilt, hospitalization, scale development