Türkiye`deki Irak Türkmenleri: Sosyo-politik bir analiz (1990-2015)

Abstract

Miladi 674 yılında Irak topraklarına ayak basan Irak Türkmenleri, Osmanlı Devletinin I. Dünya Savaşını kaybetmesi sonucunda Irak üzerindeki egemenliğini kaybetmiştir. Egemen toplumdan azınlık durumuna düşen Irak Türkmenleri, Irak siyasetinde kendilerine fazla yer bulamamışlardır Irak'taki baskıcı rejimler buna izin vermemiştir. Ayrıca Irak otoriteleri, Türkmen kimliklerini yok etmeye yönelik politikalar da izlemişlerdir. 1990 yılındaki Körfez savaşı sonucu olarak Kuzey Irak'ta uçuşa yasak bölge ilan edilmesi ile otonom bölge kurulmuştur. Her ne kadar Kürtlere yönelik bir politika olsa da Irak Türkmenleri, bu bölgelerde Saddam Hüseyin rejiminin etkisindeki bölgelere göre daha rahat hareket edebilmişlerdir. Siyasi partilerin ortaya çıktığı bu dönemde Irak Türkmenleri de birçok siyasi parti kurarak Irak siyasetinde etkili olmaya çalışmışlardır. 1996 yılında Irak Türkmen Cephesinin (ITC) kurulması ile tek çatı altında toplanmayı hedeflemişlerdir. ITC, günümüze kadar Irak Türkmenlerinin en etkili siyasi organı olarak faaliyet göstermektedir. ABD'nin 2003 yılında Irak'ı işgal etmesi ile birlikte, Irak Türkmenleri yine dışlanmış ve oluşturulan temsil mekanizmalarında yeterinde temsil edilmemişlerdir. Zaman içerisinde gerek Bağdat yönetiminin gerekse Kürtlerin, Türkmenlere karşı işbirliği, Irak Türkmenlerinin bir kısmını muhtelif zamanlarda göç etmeye zorlamıştır. Bu çalışmada Türkiye'ye göç eden Irak Türkmenlerinden 1990-2015 yılları arasında Türkiye'de vatandaşlık, oturma ve çalışma izni almış olan Irak Türkmenleri incelenmiştir. Türkiye'deki yaşantıları, sosyo-kültürel durumları ele alınmıştır. Irak Türkmenlerinin sicil toplum kuruluşları incelenmiş, faaliyetleri araştırılmıştır. Türkiye'ye geldiklerinde karşılaştıkları sıkıntılar, eğitim, ekonomik durumları, yerleşme ve nüfuslarına dikkat çekilmiştir. Bu alanlarda bilgi elde etmek için kanaat önderleri ile görüşülmüş olup, genel bir tablo ortaya konulmaya çalışılmıştır. Eğitim durumlarından gelirlerine, mesleklerinden siyasi düşüncelerine kadar genel bir bilgi elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Göç, Irak Türkmenleri, Sosyal Hayat, Türkmen Katliamları, Türkiye.

ABSTRACT Iraqi Turkmens have set foot on Iraqi soil in 674. They have lost their sovereignty over Iraq as a result of the loss of the Ottoman Empires loss in World War I. Iraqi Turkmens who fell to becoming a minority status from the ruling society has not found much ground in Iraqi politics. The oppressive regimes in Iraq have not allowed this. In addition, Iraqi authorities have followed policies aimed at destroying the identities of Turkomans. As a result of the 1990 Gulf War, the autonomous region was established with the declaration of a no-fly zone in northern Iraq. Although this policy has provided a lot of benefits to the Kurds, the Turkomans have also been influenced positively from this policy in accordance with Saddam's other regions. Iraqi Turkomans also have tried to influence Iraqi politics by establishing many parties during these periods when political parties appeared. They have aimed to meet under the union with the establishment of Iraqi Turkoman Front (ITF) in 1996. The ITF operates as the most influential political organ of the Iraqi Turks until now. With the invasion of Iraq by the United States in 2003, Iraqi Turkomans were once again excluded and were not adequately represented in political mechanisms. Both Baghdad and Kurdish administrations have taken stance against Turkomans that a part of the Iraqi Turkomans to migrate at various times. In this study, the Iraqi Turkomans emigrating and settling to Turkey between 1990-2015 were examined. Dynamics in their lives such their lives in Turkey, socio-cultural situations, non-governmental organizations of Iraqi Turkmens have been studied and researched. Also, troubles on arrival in Turkey, education, economic status, attention is drawn to the settlement and population. Interviews were also conducted with the most important opinion leaders to generate a general idea and frame. Furthermore, various forms of data such as educational status, life status and other dyamics were also gathered as well.Key Words: Turkey, Iraqı Turkmens, Migration,Social Life, Integration,