Evliya Çelebi Seyahatnamesi`nde anlatılan Kudüs üzerine coğrafi bir inceleme

Abstract

Bu tez çalışması, Evliya Çelebi' nin seyahatnamesinde bizlere tanıttığı Kudüs sancağı ile günümüzdeki Kudüs şehrinin coğrafya disiplini açısından benzerlik ve farklılıklarını incelemektedir. Bu çalışmada ilk olarak Evliya Çelebi' nin hayatı üzerine bir giriş yapılmış ardından şehrin tarihi ve coğrafyası üzerine bilgiler verilmiştir. Kudüs şehri XVII. y.y' da orada bulunan Evliya Çelebi' nin anlatımına sadık kalınarak tanıtılmış ardından güncel fotoğraflarla günümüz ile XVII y.y köprüsü kurularak ben-zerlik,farklılık ve değişimler göz önüne serilmeye çalışılmıştır. Araştırmamızın başlıca konusu olan Kudüs şehrinin tarihsel süreç boyunca sürekli farklı topluluklar tarafından yönetildiği bilinmektedir. Bu farklı toplumların şehre farklı bir dinamik kattığı ve her topluluğun şehirde bir iz bıraktığı görülmektedir. Çalışmamızın konusu olan XVII y.y Kudüs' ün de Evliya Çelebi' nin bahsettiği bazı eserlerin çok iyi korunduğunu görülmekte ancak, bir kısmına ise rastlanmamaktadır.Bu tez çalışmasında, Evliya Çelebi' nin kendisinin kaleme aldığı seyahatnamesi ile Kudüs şehrini anlatan farklı kaynaklardan yararlanılmıştır. Araştırmada saha araştırması ve literatür taraması modeli kullanılmıştır. Eserler yerinde gözlem metodu ile incelenmiş ve tarafımdan 22 - 25 Mart 2018 tarihleri arasında çekilmiş fotoğraflarla desteklenerek mukayese edilmiştir.

This thesis study investigates the similarities and differences between today's Jerusalem city and the Jerusalem province introduced by Evliya Çelebi to us in his Seyahatname from the point of geography discipline. In this study, I firstly have men-tioned about the life of Evliya Çelebi and then provided information about the history and geography of the city. Jerusalem city has been introduced by remaining faithful to the original expression of Evliya Çelebi who lived there in 17 th century and similarities, differences and changes have been presented with current photos establishing bridge between these days and 17th century.It is well known that the Jerusalem, the main topic of our research, has been governed by different communities in historical process. It can be seen that these diffe-rent communities have brought different dynamism to and left distinctive marks in this city. A number of monuments that Evliya Çelebi mentioned in his book have been well-preserved since 17 th century, however some of them have been lost.In this thesis study, I have benefited from different sources about Jerusalem be-sides the Seyahatname which was penned by Evliya Çelebi.Field research and literature search methods have been used in the study.The monuments have been observed on-site and compared with photos.