Avrupa Birliği politikalarında toplumsal cinsiyet eşitliği: AB güvenlik politikası ve kadın

Abstract

Bu tez çalışmasında, Avrupa Birliği'nin ortak güvenlik politikasına birim düzeyinde ve eylem bazında kadının katılımı, feminist teorinin sağladığı bakış açısı ile toplumsal cinsiyet analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Bu tezin ana argümanı, Avrupa Birliği'nin ortak güvenlik politikasının temelde eril bir yapıya sahip olduğu ve bu durumun kadınların bu alanda gerek politika yapım süreçlerine gerekse aktif şekilde politikaların uygulanmasına katılımını kısıtladığı, alanın kendi içinde yeniden ürettiği hegemonik maskülenlik dolayısıyla kadınlar için bir cam tavan yarattığıdır. Bu çerçevede tez çalışmasının ilk bölümünde feminist teori ve bu çalışma kapsamında sunduğu imkânlar incelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümü, Avrupa bütünleşmesinin tarihinin güvenlik boyutuyla incelenmesine ayrılmış ve temel argümanı destekleyen zemin bu bölümde oluşturulmuştur. Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde ise kurumsal bazda Avrupa Birliği'nin ortak güvenlik ve savunma politikasının yapısı ve 2003 yılından günümüze ilgili kurumlardaki kadın katılımı toplumsal cinsiyet analizi yöntemi ile incelenmiştir. Analizlerde seçilen tarih aralığı alanda önemli dönüm noktalarından hareketle belirlemiş, 2003 yılı ilk Avrupa Güvenlik Stratejisi'nin yayımlanması ve tarihte ilk defa ortak Avrupa Birliği misyonlarının gerçekleşmesi bakımından başlangıç olarak alınmıştır. Çalışmada, feminist teorinin sunduğu imkânlar ile alana farklı bir perspektif sağlamak amaçlanmış ve tarihsel gelişim bu çerçevede feminist bakış açısı ile verilerek bugün gelinen durum ile ilişkilendirilmiştir. Çalışmanın sonuçları, AB ortak güvenlik politikasında kadının katılımı bakımından mevcut toplumsal cinsiyete dayalı eksiklikleri ortaya koymuştur. Çalışma ile bahsi geçen bu eksikliğin tarihsel kökler ve bu köklerin inşa ettiği yapılarla ilişkisi belirlenmiştir. Çalışma, literatürde mevcut bir boşluğu doldurmayı amaçlamış ve yapıldığı alanda sorulacak muhtemel yeni soruları ortaya çıkarmıştır.

This thesis analyses women's participation to the EU's common security and defence policy. It's method is based on feminist theory and it employs gender analysis. The main argument of this thesis is that the EU's common security policies are designed and implemented through gender bias. Women's contribution to policy making processes and their implementation in this field is therefore limited, which results in consolidation of the hegemonic and masculine nature of such line of conduct which works against women to a great extent. Within this framework, the first part of the study focuses on feminist theory and the various opportunities that it offers for analysis. The second part investigates the history of European integration with regard to security. This is also the part where the main argument of the study is substantiated. The third and the last part includes a gender analysis of the EU's security and defence policies. The structure of EU's common security and defence policies and women's participation in social instutitions since 2003 are scrutinized. 2003 was selected as a milestone in this chapter because this is the year when the European Security Strategy was declared and when the EU's first European Security and Defence Policy operations were launched. The study aims to offer a new perspective through which historical evolution of European integration with regard to security is analysed from a feminist point of view and connections are established with present day EU policies on security and defence. The study aims to reveal inadequacies concerning women's participation in the EU's common security and defence policies. It claims that those inadequacies are mainly stemming from historical developments and the structural barriers that those developments created. The mutually reinfocing nature of those developments and barriers is also examined. The study brings forward new questions and fills a gap in the literature in this regard.