Descartes`tan Kant`a modern çağda özne-nesne sorunu

Abstract

75 ÖZET Çalışmamızın ilk bölümünde özne nesne probleminin tanımını yaparak, bu sorunun kaynaklarını belirledik. Yeniçağ felsefesinin dünyaya bakışını önemli ölçüde etkileyen Modern Biliminin doğuşu üzerinde felsefe üzerindeki belirleyiciliği oranında durduktan sonra, sorunu ilk kez ortaya koyan Descartes' in düşüncelerini ele aldık. Descartes ile birlikte özne ve nesnenin iki ayrı varlık alanı olarak nasıl ortaya çıktığını gördükten sonra Geulincx örneğinde bu ayrılığın nasıl büyük bir problem haline gelebildiğini gördük. Descartes'tan sonra Spinoza kendi özgün katkısıyla hemen göze çarpan bir filozoftur. Zihin beden ayrımını, bu iki tözü tek bir tözün, tanrının öznitelikleri haline getirerek çözen Spinoza, çalışmamızın üçüncü bölümünü oluşturdu. Zihni tümüyle edilgen ve boş bir kağıt gibi gören Locke'un ardından felsefesini daha çok Hıristiyanlığı savunma kaygısıyla oluşturduğunu vurguladığımız Berkeley'in nesnelerin zihin dışındaki varoluşlarının nasıl yadsıdığını inceledik. Kant ise özne ve nesnenin bir anlamda dengesine oturttuğu felsefesinde bilgimizin matematik ve empirik dünya ile sınırlı olduğunu belirtmekteydi. Onun için zihin deneyimin biçimlenmesinde aktif bir rol oynayarak şeylere varoluşlarını bir anlamda dikte etmekteydi.

76 SUMMARY In the introduction we've defined the subject-object problem and tried to identify sources of the subject matter. In the first part of our study we've mentioned main concepts of the modern science to show its influence on the modern philosophy. As the first philosopher to put the subject-object problem as we know it today, Descartes was the first philosopher to investigate. After witnessing the subject and object as two distinct substance with no causal effect on each other, in Descartes, we've given the Geulincx example to show how complicated this problem could be. After Descartes, Spinoza is the first philosopher to be conspicuous on with his genuine contribution. He combines the subject and object as the attributes of the same substance, namely god. Locke, who thinks mind is nothing more than an empty white paper was just before the Berkeley. After explaining that Berkeley's interest in philosophy was motivated principally by his concern in defending the Christianity we've examined how he refuses the existence of the material world and proposes that esse or being of an object is to be perceived. Kant constitutes his philosophy, so to say, on the equilibrium of the subject and object. Mind plays an active role in constituting the features of experience and gives its order to empirical world.