Türkiye`de soğuk savaş yıllarında Yücel Ömer davası ve Hasan Ali Yücel`in savunması

Abstract

92 ÖZET TÜRKİYE'DE `SOĞUK SAVAŞ` YILLARINDA `YÜCEL - ÖNER DAVASI` VE HASAN ALİ YÜCEL'İN SAVUNMASI 2. Dünya Savaşı, gerek savaş yıllarında gerekse savaş sonrasındaki etkileri bakımından derin izler bırakmıştır. Savaş yıllarında saldırgan, yayılmacı düşmana karşı yan yana gelmeyi başaran A.B.D. önderliğindeki kapitalist dünya ile Sovyetler Birliği daha savaş sona ermeden önce sistemlerinin geleceğini düşünmeye başlamışlardı bile. A.B.D. ile Sovyetler Birliği arasında savaştan hemen sonra başlayıp Sovyetler birliğinin 1990'ların başında dağılmasına değin süren ve çoğunlukla sıcak çatışma yaşanmaksızın yürütülen amansız mücadele Soğuk Savaş olarak adlandırılacaktır. Soğuk Savaş'ın ülkelere en önemli yansıması Bloklaşma şeklinde olmuştur. Bir yanda Amerika önderliğinde NATO, diğer yanda ise Sovyetler önderliğindeki Varşova Paktı. 'Soğuk Savaş' bu ülkelerin iç yapılarına da yansımıştı. Varşova Paktı ülkelerinde `intihar, zehirlenme, sürgünler` şeklinde görülen tasfiyeciliğin 'Batı' daki karşılığı Mac Carthy'cilik olmuştur. 2. Dünya Savaşı sonrasında Türkiye yönelimini belirlemiştir; 'Batı Dünyası'na entegre olmak. Bu durumda, Parlamenter Demokrasiye geçiş kaçınılmaz hale gelir. İçeride de özellikle savaş yıllarının uygulamaları ile ciddi bir muhalefet oluşmaktadır. Türkiye'de bu koşullarda geçilen parlamenter sistem, tabiki 'Soğuk Savaşı' m da etkisi ile 'sol'a kapalı doğmuş ve gelişmiştir.93 'Soğuk Savaş' yılları Türkiye'sinde dönemin niteliklerini dışa vuran önemli olaylar da yaşanmaktadır. Yücel - Öner davası bu tür bir olay olarak dikkat çeker. Kişilik haklarını korumak için açtığı dava ile Hasan Ali Yücel Soğuk Savaş'ın Türkiye örneğinin yaşanmasına yol açacaktır. Davanın, sonuçlan açısından bakıldığında, Türkiye'nin yönelimlerini dışa vuran bir 'kırılma noktasını' oluşturduğu anlaşılmaktadır

94 SUMMARY `YÜCEL - ÖNER` CASE İN TURKEY DURING THE `COL WAR` PERIOD AND THE DEFENCE OF HASAN ALI YÜCEL The Cold War II left deep traces with respect to consequences during the war years and in the following period. The Soviet Union and capitalist world headed by USA that had managed to unite against an agressive and expansionist enemy opposed each other because of the very nature of their political systems immediately after the war. The merciless conflict which began soon after the war, which spread to the surrounding states close to each side with an increasing scale, which proceeded without a real clash until the disintegration of the Soviet Union would be called the `Cold War`. The most important effect of the `Cold War` for the states of the world was the formation of two blocs: The NATO led by the United States of America and the Warsaw Treaty led by Soviet Union. The `Cold War` influenced the internal political structures of these states. The elemination process of the oppositionwas realized by means of suicides, poisoning, and exiles in the Warsaw treaty states while it was performed under the cover name of `Mac Carthysm` in the West. After the World War II, the Turkish Republic decided on its future route to follow: integration with the Western World. An influential opposition had grown rapidly against the practices of the war period. Thus, the conditions both in and out of the country necessitated the transition to the parlieamentary democracy. The type of the democrasy that was instituted under the `Cold War` conditions was naturally closed to the `Left`95 from the very begining. During this period, the hostile practices against the communists were carried out in Turkey extensively as was the rule in the `Western Bloc`. There were a number of particular cases that characterized the period perfectly. The Yücel - Oner case attracted public attention as being one of such events. Hasan Ali Yücel who brought a suit against Mr. Oner in order to defend his personel rights caused a series of events which enabled the public to observe the consequences the `Cold War` in Turkey. Being evaluated in the ligt of its results and implications, the Yücel - Oner case constitutes a breaking point in the politics of Turkey, that exhibited its political preferences explicitly in the particular period.