The effect of causal relationship on cohesion and recall: Aresearch on the text processing of primary school children

Abstract

79 ÖZET `Metindeki Neden-Sonuç İlişkisi Zincirinin Bağdaşıklık ve Hatırlamaya Etkisi: Öğrencilerin Öykü Işlemleme Süreçleri Üzerine Bir Araştırma` başlıklı bu çalışmada, Trabasso, Secco ve van den Broek (1984) tarafından yapılmış çalışma ve Rumelhart(1975)'ın öykü grameri kategorileri esas alınarak, seçilen bir Türk masalındaki neden-sonuç ilişki ağının ve öykü grameri kategorilerinin, bir Türk devlet ilkokulunun 5. sınıf öğrencilerinin metni anımsamalarına nasıl etki ettiği araştırılmıştır. Bu bağlamda yanıtlanacak sorular şunlardır: (1) Öğrencilerin ilk ve ikinci anımsama puanlan arasında anlamlı bir fark var mıdır? (2) Öyküde nedensel önermeler ve 'çıkmaz' önermelerin (dead-end proposition) anımsama puanlan arasında anlamlı bir fark var mıdır? (3) Öykü içinde farklı öykü grameri kategorilerinin anımsanma düzeyleri arasında anlamlı bir fark var mıdır? (4) önermelerin Öykü içindeki diğer önermelerle arasındaki nedensel bağlantı sayısı ite anımsama puanlan arasında bir ilişki var mıdır? Araştırmanın 1. bölümünde çalışmanın temelindeki kuramsal altyapı tanıtılmış, bu alandaki çalışmalara değinilmiştir. 2. bölümde araştırma yöntemi anlatılmıştır. Araştırma için kullanılacak olan masal, araştırmanın yapılmasına olanak tanıyacak biçimde araştırmacı tarafından yeniden yapılandırılmıştır. Örneklem grubu olarak seçilen ve bir Türk devlet ilkokulunun 5. sınıfında öğrenim gören 57 öğrenciden bu verilen masalı okumaları istenmiş; okumadan hemen sonra ve 5 gün sonra olmak üzere, öğrencilerden anımsadıklarını yazdıkları yazılı protokoller alınmıştır. Öğrencilerden alman yazılı protokoller araştırmanın verilerini oluşturmuştur.80 3. bölümde yapılan çalışmanın sonuçlan tartışılmıştır. Yazılı protokollerden toplanan verinin analizi sonucunda, ilk anımsamanın ikinci anımsamadan daha başarılı olduğu yönünde anlamlı bir fark görülmüştür. Ayrıca bu farkın 'çıkmaz' önerme(dead-end propositions)'lerin anımsanma düzeyindeki düşüşten kaynaklandığı gözlemlenmiştir. Buna karşılık, öyküdeki neden-sonuç ilişki zinciri içinde yer alan ve almayan önermelerin anımsanması arasında 0.05 anlamlılık düzeyinde bir fark gözlemlenmemiştir. Aynı şekilde, önermelerin farklı öykü grameri kategorilerinde yer almasının da anımsanma düzeylerinde anlamlı bir fark yarattığı gözlemlenmemiştir. Öyküdeki önermelerin diğer önermelerle arasındaki nedensel bağlantı sayısının da önermelerin anımsanması üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu gözlemlenmiştir. 4. bölümde araştırma sonuçları ile ilgili çıkarımlar tartışılmış, gelecek çalışmlar için öneriler sunulmuştur.

81 SUMMARY Following the study by Trabasso, Secco and van den Broek(1984) and referring to story grammar categories of Rumelhart(1975) and Stein and Glenn (1979), the purpose of this study entitled `The Effect of Causal Relationship on Cohesion and Recall: A Research on the Text Processing of Primary School Children` is to search the extent to which the causal network and the story garammar categories in a sample Turkish tale effects the recall of the text by 5* grade students of a Turkish state primary school. The questions to be answered are: (1) Is there a significant difference between the immediate and delayed recall scores of students? (2) Is there a significant difference between the recall scores of causal and dead-end propositions in the given tale? (3) Is there a significant difference among the recall scores of different story grammar categories? (4) Is there a relation between the number of causal collections of a story statement and the total recall scores of that statement? In Chapter 1, the theoretical background of the problem was introduced and related literature was referred to. In Chapter 2, research method was given. The sample tale was reconstructed by the researcher to make the research possible.57 students from the 5th grade classes of a Turkish state primary school were asked to read the tale; then two written recall protocols were collected from the students: one immediately after reading and one 5 days later. The written protocols constituted the data of the research.82 delayed recall scores. Also, the difference between the recall scores was found to be due to the decrease in recall scores of dead-end propositions. On the other hand, no significant difference was seen between recall scores of causal and dead-end propositions in each recall. There was not any significant difference among the recall scores of different story grammar categories. It was also concluded that the number of causal connections that a proposition had with other propositions in a story effected its recall rate.