Yunanistan`ın kuruluşu sürecinde Sakız Adası (1821-1829)

Abstract

1821-1829 yılları arasında gerçekleşen ve Yunanistan'ın kuruluşunu beraberinde getiren ayaklanma, kısa sürede Osmanlı İmparatorluğu 'nda yaşayan Rumların büyük bölümü tarafından benimsenen bir eyleme dönüşmüştür. Mora yarımadasında başlayan ve Ege Adaları'nda yoğun olarak hissedilen olaylar, çok geçmeden Sakız Adası'nı da içine almıştır. Osmanlı kaynaklarından elde ettiğimiz verilerden hareketle değerlendirmeye çalıştığımız ayaklanmada, denizlerde başlayan Osmanlı-korsan mücadelesini ada içindeki Osmanlı-asi çatışmaları izlemiştir. Sakızlı ve Sakızlı olmayan Rumlar, 1821 ile 1828 yılları arasında iki kez ayaklanmış ve ayaklanmalar süresince de ada, üç kez Rumlar tarafından kuşatılmıştı. Bu ayaklanmalar Osmanlı İmparatorluğu'nun müdahalesi ile bastırılmıştı. Ayaklanmalar sırasında Sakız'da siyasi, yönetsel, ekonomik ve sosyal açıdan değişimler olmuştu. Ayaklanma nedeniyle ekonomik yapı sarsılmış ve toplumsal yapıda özellikle asker-halk çatışması ciddi kayıplara neden olmuştu. Bu süreçte her iki taraf açısında da gıda, güvenlik ve barınma gibi ortak sorunlar yaşanmıştı. Sonuçta, Osmanlı İmparatorluğu adada görevlendirdiği yöneticiler ve belirlemiş olduğu siyasi tutumları ile ayaklanmayı bastırmayı başarmış ve Sakız Adası ayaklanma sonrasında Osmanlı yönetimine bağlı kalmaya devam etmiştir. Anahtar Sözcükler: Rum Ayaklanması, Sakız Ayaklanması, Sakız adası, Rum cemaati.

(1821-1929) Arising between 1821 and 1829, the Greek Revolt was soon participated by most of the Greeks living under the auspicies of Otoman Empire. This huge action was resulted in the independence of Greece. The incidents firstly occured in Peloponnessus, intensity felt on the Aegean Islands and sooner comprised the Chios Island. Relying on the Otoman resources, we have the idea that Ottoman-Pirates fight on the seas is followed by Ottoman-Rebel conflict within the island. People from Chios and other Greeks coming outside rebelled two times and besieged the island three times between 1821 and 1829. These are supressed by the Ottoman powers. During the uprisings, there happened political, governmental, economic and social changes. As a result, the economic structure of the island was greatly weakened. Those conflicts, especially the ones between soldiers and the civilians, were resulted in massive losses. During this process, there existed mutual problems about security, shelter and food. As a result, The Ottomon Empire succeeded in supressing the uprisings with the assistance of its administrators and a determined policy. Therefore, The Chios Island stayed affiliated to Ottoman authority. Keywords: Greek Rebellion, Greek War of National Liberation, Chios Rebellion, Chios Island, Greek Community.