Turizm endüstrisinde çalışan hırsızlığı: Nedenleri, boyutları ve sonuçları

Abstract

Çalışan hırsızlığı, bir kişinin mesleki yaşantısı boyunca izinsiz olarak çalıştığıişletmeden kendi kullanımı ve/veya faydası için para ve/veya malzeme alımına denmektedir.Çalışan hırsızlığı her organizasyonun sahip olduğu bir sorundur. Sosyal normlara odaklısosyal ilişki ve dağılımsal adalet çalışan hırsızlığının belirleyecileri olabilir. Hırsızlık,adaletsiz gelire bir reaksiyondur. Bireysel ve durumsal olarak iki farklı boyutta ele alınmıştırve bir çok faklı çeşidi bulunmaktadır.Bu çalışmada Mersin Üniversitesinde okuyan Turizm şletmeciliği ve OtelcilikYüksek Okulu öğrencilerinden 160 tanesi anket doldurmuştur. Çalışan hırsızlığını ölçmekamacıyla literatüre dayanılarak hazırlanan ölçek ve anketle hırsızlık davranışı ölçülmeyeçalışılmıştır. Bu tezde (1) hırsızlık boyutları belirlenmeye çalışılmış ve (2) nedenleri başkabir ifadeyle hırsızlık davranışını etkileyebilecek değişkenler arası ilişkiler analiz edilmiştir.Yapılan analizler sonucunda hırsızlık davranışı altı boyutta ortaya çıkmıştır Genel olarak buboyutlar, eyleme dayalı ve düşünce boyutunda davranışlar olarak iki farklı formdasınıflandırılabileceği şeklinde yorumlanmıştır. Faktörlere özelliklerine göre sırasıyla Aşırma,Sektörde Hırsızlık, Sahtecilik, Kullanma, Dürüstlük ve şletmede Hırsızlık adları verilmiştir.Hırsızlık davranışına erkek katılımcıların daha fazla eğilimli olduğu görülmüştür.Çalışanın işletmesinin malzemesini kendi yararına kullandığı kullanma boyutunda, en fazlakullanma davranışının yiyecek-içecek departmanında olduğu tespit edilmiştir. Adaletalgısında ise literatürdekinin aksine adalet katılımcılar tarafından dağılımsal ve etkileşimselolarak iki boyutta değerlendirilmiştir. Adaleti en fazla açıklayan boyutunsa dağılımsal adalet,bu algının gelişmesinde, gelirinde dağılımsal adalet algısının gelişmesinde oldukça önemlirolü olduğu görüldü?. Memnunluk değişkeninin hırsızlık davranışlarıyla direkt ilişkisiyokken diğer değişkenlerle beraber hırsızlık üzerinde etkili olabileceği görüldü?Organizasyonel yapı unsuru olan merkeziliğin hırsızlığı azaltırken hırsızlık davranışınıetkileyecek diğer etmenleri de olumsuz etkilediği bulundu?.Bu ilk çalışmada konunun hassasiyeti gereğince cevaplanmama ve/veya yanlışcevaplanma gibi endişeler nedeniyle sektörde çalışanlara ulaşılamamıştır. leriki çalışmalardasektör çalışanlarından da veri toplanarak örneklemler karşılaştırılmalıdır. Ayrıca, çalışmanınsınırlılıkları nedeniyle ele almadığımız? bireysel ve organizasyonel unsurlar dadeğerlendirilmelidir.Anahtar kelimeler: turizm endüstrisi, çalışan hırsızlığı, organizasyonel adalet, pozitif venegatif duygu, iş memnuniyeti ve işte kalma niyeti.

Theft is as ?the unauthorized taking, control, or transfer of money and/or property ofthe formal work organization that is perpetrated by an employee during the course ofoccupational activity?. Employee theft is widespread in scope and extremely costly toorganizations. It may be viewed as a nonviolent form of property deviance toward a company.A social exchange orientation highlights the role of social norms and distribuitve injustice asdeterminants of employee theft. Theft may be a reaction to underpayment inequity. It may becategorized as individual and situational in nature, and it has many diffrent forms.This research aims to (1) develop a scale to correctly measure employee theft in thetourism industry and (2) determine the levels of employee theft . The research is designed asa field study and it collects data from students in a southeastern university in Turkey.Reliability and validity of the newly developd employee theft scale were examined.This research includes 160 students from the School of Tourism and HotelManagement, University of Mersin. The study findings suggested that theft has sixdimensions. (These are (1)Pilfering (2)Theft in Tourism Industry (3) Fraud (4) Usage (5)Honesty (6)Organizational theft. They may be categorized into two main areas. One of themis based on action and another one is based on thought.The research findings revealed that men are more likely to steal than women. Menhave more tendecy for theft than women. Employees working in foood and beveragedepartmant are more likely to use property than employees working on other departmants.Distributive justice explaned much of the variance in the data .The item wages has the highestloading in distributive justice. Employee satisfaction has no direct relations with theft factors.Key words: tourism industry, employee theft, Organizational justice, negative andpositive affect, job satisfaction and intent to remain.