Cumhuriyet dönemi Türk romanında postmodernizmin yeri

Abstract

Roman, her dönemde yaşanan sosyal, siyasi ve ekonomik gelişmelerden vedeğişimden etkilenmiştir. Teknolojik gelişmeler dahi romanın yapısı ve içeriği üzerindeetkili olmuştur.Tanzimat döneminde ilk örnekleri verilmeye başlanan Türk romanı gelişimsüreci içerisinde içerik bağlamında farklılaşma gösterdiyse de temelde yansıtma işlevideğişmemiştir. Modernleşme sürecinde değişen dünyaya eleştirel bir tutumla kaleme alınanmodernist roman söz konusu olduğunda da yansıtma amacı insana yöneltilmiştir. nsanı heryönden irdeleyerek tüm yönleriyle yansıtmayı amaçlayan modernist roman teknolojikgelişmelerin yalnızlaştırdığı / yabancılaştırdığı bireyi betimler.Bünyesinde, teknolojik gelişmelerle karmaşıklaşan dünyayı, romanda kurgusaldeğişimler yaparak yansıtmaya çalışan modernist romanın eleştirisini de barındıranpostmodernist roman, eleştirdiği noktalara karşı tavırlar geliştirmiştir.Üstkurmaca tekniği ve anti-karakter öğesiyle modernist romanın, iç dünyasınıher yönüyle yansıttığı bireyin karşısında olmuş ve her şeyden soyutlanarak meta bağımlısıbireyi betimlemiştir. Roman kişileri, romanı, ciddiyetinden arındıran ve bir oyunadönüştüren üstkurmaca tekniği ile belirginleşen yazarın oyuncağı haline gelmiştir.Postmodernist roman yine modernist sanatın seçkinciliğinin ve modernizminakılcılığının karşısında bir tavırla pop-art ve fantastik öğelerini kullanmıştır.Postmodernizmin tarihe bakışını betimleyen tarihe yönelme öğesi de hem tarihibir popüler kültür öğesine dönüştürmüş hem de gündelik tarihi roman düzlemine taşımıştır.Postmodernist romanın anılan özelliklerinin tespiti yanında postmodernizminTürk romanındaki yerinin de belirlenmesi gerekmektedir. Türk edebiyatında postmodernistromanın örneklenişi, postmodernizmin düşünsel bağlamdaki çözümlenişinden daha erkendönemlere rastlamaktadır. Bu da postmodernist romanın biçimsel özelliklerinin öncelendiği,bu özelliklerin romanda kullanılış amacının yeterince ön planda tutulmadığı sonucunuortaya koymaktadır.Anahtar Kelimeler: Roman, Türk romanı, modernizm, modernist sanat,postmodernizm, postmodernist roman

Novel has been influenced by the social, political and economical issues andvariations that occured in every area. Even the technological development has beeninfluent on the structure and content of novel.Turkish novel that has been given the first samples in the Tanzimat Period, hasnot been changed the basic function of reflection, though displaying differentiation on thecontext of content, in the process of development.Even in question of the modernist novel that was written by a critical mannertowards the changing world in the process of modernising, aim of reflection, has beendirected to the human. Aiming to examine and reflect all sides of the human, modernistnovel describes the human that has been alienated by the technological progress.Containing in its structure, the criticism of the modernist novel that tries to reflect thecomplicated world -by the fictional alternations- that became complicated owing to thetechnological progress, the postmodernist novel has developed attitudes towards thecriticized points.By the metafiction and anti-caracter components, the postmodernist novel hasobjected the individual whose inner world is described by the modernist novel andportrayed the consumer human.Novel figures have been plaything of writer that appears in the novel bymetafiction that purifies the seriousness of the novel and transformed it to a play.Postmodernist novel has used the components of the pop-art and fantastic by amanner towards the elitisizm of modernist art and rationalism of modernism.Describing the aspect of postmodernism to the history, the component ofinclining towards history either transformed the history into component of popular cultureor carried the daily history to the novel plane.Beside the given characteristic of the postmodernist novel, the place of thepostmodernism in the Turkish novel should be designated.The first samples of the postmodernist novel in Turkish literature are given inearlier time than the entellectual analysis. And that brings the conclusion that the formalcharacteristics of the postmodernist novel are given priority however the using aim of thesecharacteristics are not used prior enough.Key Words: Novel, Turkish novel, modernism, modernist art, postmodernism,postmodernist novel.