Doğan Kardeş dergisinde çocuğa kazandırılması hedeflenen değerler ve ortaya çıkan çocuk modeli (151-225. sayfa)

Abstract

ÖZETDoğan Kardeş dergisi,1945-1993 yılları arasında yayınlanmıştır. Dergi,Türkiye'de çocuk dergileri arasında, nitelik ve okunurluk düzeyi açısından özel bir konumasahiptir. Yapı ve Kredi Bankası'nın kurucusu Kazım Taşkent,1939'da sviçre'de bir çığkazasında hayatını yitiren oğlu Doğan Taşkent anısına, Doğan Kardeş dergisini yayınhayatına katmıştır.Dergide yayınlanan roman, hikaye, masal, efsane, biyografi, hatıra vb. farklıtürlerdeki metinler, çocukların ilgisini ve meraklarını karşılamaya yöneliktir. Sayfadüzenlemesinde, resim, karikatür ve fotoğraflara geniş yer verilmiştir. Böylece dergiyeçocuklar için daha çekici ve kolay okunur bir nitelik kazandırılmıştır.Bütün sayılarda, bilgilendirme ve ahlakû, toplumsal değer kazandırma hedefibelirgindir. Yayınlanan hikaye ve romanlarda hayvan sevgisi, dostluk, iyilik, sorumlulukbilinci, öğrenme merakı gibi değerleri ön plana çıkaran dergi, bilgilendirmeye yönelikyazılarda çocukların sağlık, fen, bahçe bakımı gibi konularda bilinçlendirilmesine ön ayakolmuştur. Sanat, fen ve bilim alanında tanınmış kişilerin biyografilerinde, çalışmanın,insanlığa hizmet etmenin, üretimin büyük bir erdem olduğu vurgulanmıştır.Dergi, düzenlediği etkinliklerle de adından söz ettirmiştir. Ülkemizde ilk kezilkokullar arası kompozisyon yarışmasının düzenlenmesi, ?Doğan Kardeş Çocuk RomanıArmağanı? adı altında ilk çocuk romanı yazma yarışmasının yapılması ve 1991'de dünyadailk kez çocuk kurultayının düzenlenmesi bunlar arasındadır.Düzenlenen müsamerelerde piyano ve keman çalan, resim yapan çocuklar önplana çıkarılarak sanata yönlendirilmiştir. dil Biret, Suna Kan, Ayşegül Sarıca Doğan Kardeşsayfalarında çocuk sanatçı kimlikleriyle yer almıştır. Müsamereler, resim sergileri, çocuksineması derginin okurlarıyla buluşmasını sağlamış, çocukların dergide kazandığı davranışlarıgerçek hayatta sergilemesine zemin hazırlamıştır.Doğan Kardeş'in yayımlandığı yıllar boyunca okurlarıyla kurduğu etkin iletişim,içerdiği metinler ve yaptığı etkinlikler, Cumhuriyet sonrasında ?çocuk? kavramının nasılalgılandığına dair ipuçları içermekte ve onu bir çocuk dergisi olmanın ötesine taşımaktadır.Anahtar sözcükler: Doğan Kardeş dergisi, çocukluk, çocuk edebiyatı, çocukdergileri

VALUES AIMED ACHIEVED THE CHILDREN IN DOGAN KARDESMAGAZINE AND THE OUT-COMUNG CHILD MODEL (ISSUE NO.151-225.)Dogan Kardes Magazine was published between 1945-1993. the magazine had asepecial position amongst the Turkish children magazines for the quality and readers levels.The founder of Yapi Kredi bank Kazim Taskent had given life to Dogan Kardes magazine inthe memory of his son Dogan who died in 1939 an avalanche accident in Switzerland.The texts such as novels, stories, tales, legends, biographies, memories and jokespublished in the magazine were all designed to meet children?s interests and curiosities. In thepage layouts, wide spaces are dedicated for pictures, caricatures and photographs. Thus, themagazine was made more attractive to the children and easily readable for them.It is obvious that all issues of the magazine targeted to help children acquireknowledge, morals and social values. The magazine, which gave priority values like kindnessto animals, friendship, goodness, responsibility awareness, curiosity for learning in thepublished stories and novels, had taken a leading role in providing the children withknowledge in issues such as helth, sciences, garden keeping and maintaining in the reports ithad published.The magazine was also known with the activities it used to organize.Organization of the first inter-elementary schools composition, organization of the first childnovel writing competition under the name ?Dogan Kardes Child Novel Prize? andorganization of the first child congress in the world in 1991 are among these activities.In the entertainments arranged, children capable to play piano, violin and drawbeing put in first plan; children are oriented towards the arts. Idıl Biret, Suna Kan, AysegulSarica took their places with children artists identities on Dogan Kardes pages.Entertainments, drawing exhibits and child cinema made the magazine meet its readers andprepared the base for the children to practice the behaviors they acquired from the magazinein the real life.The effective communication Dogan Kardes had established with its readersthroughout the years it was published, texts it contained and activities it realized contained theclues for comprehending the ?child? concept in the post-Republic era and carried themagazine beyond being a mere child magazine.Keywords: Dogan Kardes magazine, childhood, child literature, child magazines