Melankoli kavramı üzerine resimsel çözümlemeler

Abstract

Antik Yunan'da dâhilerin ve kahramanların kutsal hastalığı olarak bilinenmelankoli, geçen zaman içinde çok çeşitli tanımlamalarla karşımıza çıkan bir kavramdır.Melankolinin kuramsal tarihine baktığımız zaman, melankolik kişiliklerin ilkörneklerine Homeros destanlarında rastlamaktayız. Melankoli üzerine ilk kapsamlı tıbbiaraştırmaları ise Antikçağ Kos Adası Tıp okulundan Hipokrat yapmıştır. Hipokratmelankoli ile kara safra arasındaki bağı çözmüş, melankolinin nedenini kara safranınbozukluğuna bağlamıştır. Hipokrat'tan sonra melankoli ile ilgili ilk kapsamlı açıklamayıda Aristoteles yapmıştır.Ortaçağ döneminde ise, Hıristiyan Teolojisinin de etkisiyle melankoliye vemelankolik kişiliklere olumlu gözle bakılmamıştır. Hıristiyan inancına göre kalptembelliği anlamına gelen melankoli, dinsel kuşkuyu ve bireysel bir tavır alışı simgelediğiiçin ölümcül yedi günahtan dördüncüsü sayılıyordu.Melankoli Rönesans döneminde tekrar eski olumlu anlamını kazanmıştır. Biranlamda Antikçağ'ın çok renkli düşünme biçimine geri dönülmüştür. Bu dönemdekibireysel eğilimlerin ve hümanist gelişimlerin doğrultusunda insana ve insan ruhsallığınafarklı bir gözle bakılmaktaydı. Hüzünden ilham alan sanatçılar yas, sonbahar ve yalnızlıkgibi konulara el atıyorlar, dinsel bir bağlantı kurmaksızın, insanın ruhsaldurumunu vurgulayan çalışmalar yapıyorlardı.Rönesans döneminde yaşanan tüm bu gelişim ve değişimler Romantizm'inkoşullarını hazırlamıştır. Kendi öznel değer yargıları ile toplumsal değer yargılarınıVIIIuzlaştıramayan Romantik dönem sanatçıları toplumsal ortamlardan kaçma, uzak ülkeleregitme düşleri kuruyorlar, içedönük ve melankolik bir hayat sürdürüyorlardı.İnsanın ruhsal sorunlarını sanatlarının odak noktasına yerleştiren bir diğer sanatakımı da dışavurumculuktur. Savaşın olumsuz etkileri, sanayinin gelişmesi kent yaşamınıngetirdiği yabancılaşma ve yalnızlık bu dönem sanatçılarının üzerinde ağır baskılarınoluşmasına neden olmuştur. Yaşadığı bu bunalımlı koşullarda sanatçı her şeyden öncekendi ruhunun derinliklerine bakmak, kendisini tanımak, anlamak ve çözümlemekistemiştir. Bu nedenle kendi içine kapanarak, bir anlamda melankolik bir yalıtılma içindeinsanlardan ve toplumdan uzaklaşmış; fakat bağımsız koşullarda bağımsız bir inat veumutla üretmeye devam etmiştir

Melancholy, known as the sacred disease of gifted people and heroes in ancientGreece, is a concept which we have come across in different definitions in time.Looking at the theoretical history of melancholy, we can see the early examplesof melancholic personalities in Homer?s legends. The first serious medical researches onmelancholy are done by Hippocrates from Ancient Time Kos Island Medical School.Hippocrates sees the connection between melancholy and black bile, and he thinks thatmelancholy is caused by rotten black bile. After Hippocrates, Aristotle gives the firstdetailed explanation on melancholy.In the Middle Ages, by effect of Christian Theology, melancholy andmelancholic personalities aren?t taken into account. According to christian beliefs, becauseit is symbolizing religious suspicion and individual attitude, melancholy, meaning thelaziness of heart, is accepted as the fourth sin out of seven deadly sins.During the Renaissance, melancholy gains its former positive meaning again. Ina way, artists return to the colourful thinking form of ancient times. In the direction ofindividual tendencies and development of humanism in that period, they are able to look athuman beings and their mental health differently. The artists inspired by sorrow aredealing with subjects such as mourning, solitude and autumn and producing art worksputting great emphasis on human?s mental position without any connections with religion.All those developments and changes lived in the Renaissance prepare theconditions of Romantizm. The Romantic period artists, not being able to recondile theirXown subjective judgment with social judgment, dream of leaving for far away countriesand running away from social environments and lead an introverted and melancholic life.Another art movement is expressionism that is putting humans? spiritual troublesin the focus of their art. The negative results of the war, the industrial development,unfamilarity brought by city life and solitude cause high pressure on the artists of thadperiod.The artist living in those depressive conditions firstly wants to look into thedeepness of his/her soul, know, understand and solve himself/herself. For his reason, bybecoming reserved, on the one hand they are shy away from the people and the society ina mood of melancholy, but on the other hand they stubbornly and hopefully continue toproduce their art works in free conditions.