Öğrenilmiş çaresizliğin yordanması ve yaşam başarısı ile ilişkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı öğrenilmiş çaresizlik ile yaşam başarısı arasındaki ilişkininincelenmesidir.Araştırmanın örneklemi iki farklı gruptan oluşmaktadır. Birinci grupta yaşambaşarısı yüksek bireylerden oluşan 67 kişi bulunmaktadır. İkinci grup ise Türkiye'ninçeşitli illerinden rasgele seçilmiş 385 kişiden oluşmaktadır.Araştırma verileri Aydın (1988c) tarafından geliştirilen Öğrenilmiş ÇaresizliğeÖzgü Açıklama Biçimi Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Ayrıca bağımsız değişkenlerleilgili veriler, araştırmacı tarafından hazırlanan ?Kişisel Bilgi Formu? kullanılarak eldeedilmiştir.Araştırmadaki birinci grupla ikinci grubun öğrenilmiş çaresizliğe özgü açıklamabiçimi ölçeğinden aldıkları puanların ortalamaları arasındaki farkın karşılaştırılmasıamacıyla verilere bağımsız gruplar için t testi uygulanmıştır. İkinci aşamada, bağımsızdeğişkenlerin öğrenilmiş çaresizliğe özgü açıklama biçimi ölçeği puanlarını yordayıpyordamadığını incelemek amacıyla verilere aşamalı çoklu doğrusal regresyon analiziuygulanmıştır.Bulgular, birinci grupla ikinci grubun öğrenilmiş çaresizliğe özgü açıklama biçimiölçeğinden aldıkları puanların ortalamaları arasındaki farkın karşılaştırılması amacıylaverilere uygulanan bağımsız gruplar için t testi sonucunda gruplar arasında anlamlı farkolduğunu göstermiştir. Yapılan regresyon analizinde ise, bağımsız değişkenlerden eğitimdüzeyi, gelir ve yurt dışı çıkış deneyiminin öğrenilmiş çaresizliğe özgü açıklama biçimipuanlarını yordadığı görülmüştür.Araştırma bulguları, öğrenilmiş çaresizlikle ilgili daha önce yapılmış araştırmalarınınbulgularıyla birlikte tartışılıp yorumlanmış ve bulgular doğrultusunda geleceğe yönelikönerilerde bulunulmuştur.Anahtar Sözcükler: Öğrenilmiş çaresizlik, yaşam başarısı.

The aim of the present research was to examine the relationship between learnedhelplessness and life success. Two separate groups participated in the study. Group Iconsisted of 67 individuals of high life success. Group II consisted of 385 personsrandomly selected from various provinces of Turkey.The data of the study was gathered by Explanatory Style Questionnaire developedby Aydın (1988c) and a personal information sheet developed by researcher.In order to examine the differences between the learned helplessness, independentsamples t-test technique was applied to data. In the second step, to examine whether or notindependent variables predict the learned helplessness, stepwise linear multiple regressionanalysis was applied to the data.Independent samples t-test result showed a statistically significant differencesbetween the groups. The results of the stepwise linear multiple regression analysis showedthat learned helplessness was predicted by the educational level, income level and theexperiences of abroad.The findings of the study were discussed and paralleled with previous researchfindings related with the learned helplessness. Recommendations were made based on thefindings.Key words: learned helplessness, success in life.