Otel işletmelerinde yöneticilerin iş tatminin değerlendirilmesi: Beş yıldızlı otellerde bir uygulama

Abstract

Şimdiye kadar birçok tanımı yapılan oteller bulundukları ülkelerde iş görüşmeleri,toplantı, eğlence ve konaklama faaliyetlerinde yararlanılan ve yabancı uyruklu konuklarınbolca döviz bıraktığı işletmelerdir. Oteller büyüdükçe finansal, satın alma gücü, reklamyapma ve tüketici pazarına girme, yönetim ve organizasyon gibi konularda küçük otelleregöre üstünlükleri olsa da büyümenin doğurduğu birçok sorunları vardır.Büyük otellerin sorunlarını çözmede en büyük rolü otel yöneticileri üstlenir. Otelyöneticisi; güvenilirlik, tarafsızlık, adillik, zeka, girişkenlik, azimlilik, sorumluluk gibivasıflara sahip olmalıdır. Bu vasıfları taşımaları yanında yetiştirilmeleri ve geliştirilmeleride gerekir.Otellerin iyi işlemesi, otel yöneticilerinin çeşitli vasıflara sahip olmaları veeğitilmeleri dışında yöneticilerinin iş tatminlerinin yüksek olmasına da bağlıdır. Tatmin,girdi-çıktı dengesidir. Bu denge sağlanamadığında kişi tatminsizliğe düşer. Tatminin başkabir tanımı ise, kişilerin işleri hakkında olumlu ya da olumsuz hislerin derecesidirşeklindedir. Tatmin hakkında bunun gibi birçok tanım yapılmıştır. ş tatmini; güdüleme,işin çekici gelmesi, işe bağlanma ve moral kavramları ile yakından ilgilidir. Ayrıca ,çalışma saatleri, ücret, yönetim, işin kendisi, terfi olanakları, insan gereksinmeleri veparasal teşvik araçları da iş tatminini etkileyen faktörler arasındadır. ş tatminsizliğininbireylerin beden ve ruh sağlığına olumsuz etkileri vardır. Tatminsizlik bireyin işini deetkiler. Örgütsel, psikolojik ve fiziksel olarak bireyin etkilenmesi bireyin işine yansır.Bu çalışmada Türkiye'de faaliyet gösteren beş yıldızlı otellerde çalışanyöneticilerin iş tatminlerini ölçmek amacıyla çalışma yapılmıştır. Beş yıldızlı otellerinseçilme nedenleri arasında iş hayatında uzun süre faaliyette bulunmalarından dolayıoturmuş bir düzene sahip olmaları ve yöneticilerinin uzun süre çalışıyor olmalarıdır.Ana kütleyi oluşturan otellerin coğrafik açıdan dağınık olmasından kaynaklananzorlukları ve getireceği yüksek maliyet nedeni ile araştırmada ?posta ile anket ? yöntemikullanılmıştır.Birinci bölümde, çalışan yöneticilerin yaş, cinsiyet, medeni durumu, gelir, eğitimdurumu ve çalıştığı departman sorularına yanıt vermeleri istenmiştir. kinci bölümde iseE.Spector tarafından geliştirilen iş tatmin ölçeği uygulanmıştır. Bu amaçla seçilen ölçekönce ngilizce bilen beş işletme hocası tarafından Türkçe'ye tercüme edilmiş daha sonraise ngilizce hocaları tarafından tekrar ngilizce'ye çevrilerek yanlış anlaşılmalara nedenolmamak amacıyla kontrol edilmiştir. Ölçek yapılan araştırma sonunda Türkiye'dekullanıldığına dair bir bilgiye ulaşılamamıştır. Ölçeğin yaptığım çalışmada kullanılmasınınnedeni, iş tatmin kaynağı olan boyutları tam olarak içinde bulundurmasıdır.Ölçeğin güvenilirliğinin test edilmesinde Alfa Katsayısından (Coranbach Alfa)yararlanılmıştır. Yapılan analizlerde 60 cevaplayıcıdan elde edilen veriler kullanılmıştır.36 soruluk anketin analizi için ölçeği oluşturan her bir faktörünün iç tutarlılığı gösterenAlfa Katsayıları (Coranbach Alfa) bulunmuştur.Yapılan analizler sonucunda 9 boyuta ait alfa değerlerinin 0,716'dan, 0,874'e kadarfarklılık gösterdiği gözlenmiştir. Anketin bir bütün olarak güvenilirliği ise α = 0,844 olarakbulunmuştur. Ayrıca ölçekte yer alan istisnasız tüm soruların ait oldukları faktörüngüvenilirliğine katkı sağladıkları, silinmesi halinde anketin güvenilirliğini arttıracak birsoru bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu nedenle anketin orijinal hali korunmuştur.Araştırmaya katılan deneklerin verdikleri cevaplar Sosyal Bilimler içingeliştirilmiş SPSS 12 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Üst, Orta ve Alt düzeyyönetici gruplarındaki yöneticilerden anket formlarındaki ?Yaş?,?Eğitim?,?MedeniDurum?,?Gelir? ve ?Hizmet Sürelerine? verdikleri cevaplarla ? ş tatmini? sorularınaverdikleri cevapların ortalamalarında yönetici düzeylerine göre anlamlı bir farklılık olupolmadığını saptamak amacıyla ?t-testi? analizleri yapılmıştır. Anlamlı çıkan sonuçlarda sözkonusu farkın kaynağını (hangi değişkenler arasındaki farklılığın anlamlı olduğunu) tespitetmek için çoklu karşılaştırma Tukey Testi kullanılmıştır.Sonuç olarak bu tezde Türkiye'de beş yıldızlı otellerde çalışan yöneticilerin geneltatmin düzeylerinin hangi faktörlere göre değiştiği, departmanlar arasında yöneticileringenel tatmin düzeylerinin demografik özelliklere, çalıştıkları departmana, hizmetsürelerine, ücrete, cinsiyete ve yönetici grupları arasında genel tatmin düzeylerininbirbiriyle farkı bulunup bulunmadığı saptanarak gerekli öneriler geliştirilmeye çalışılmıştır.

Hotels are the enterprises which host business negotiations, meetings,entertainments and accommodations for nationals and tourists earning large amounts offoreign currency. As hotels get large, they face various problems such as financial,managerial and advertorial.The biggest role in solution of these problems is assumed by the hotel managers.Hotel managers should be intelligent, reliable, impartial, just, determined and they shouldhave the spirit of entrepreneurship and responsibility. In addition to having such qualities,they should be trained to develop hospitality skills.Besides the aforementioned qualities, good management depends on the jobsatisfaction of the hotel managers. Job satisfaction is closely related with the motivation towork, finding the job attractive, commitment to the work and moral concepts. Other factorsthat affect job satisfaction are working hours, wage, management, the work itself,promotion opportunities, personal needs and monetary incentives. Job dissatisfaction hasnegative impacts on the physical and mental health of the person. Dissatisfaction alsoaffects the performance of the person at work. When the person is affectedpsychologically and physically, this reflects on his/her job performance.Considering the methods and recommendations mentioned in the contemporarymotivation approaches, it is clear that the development of a working environment that issatisfactory and comprehensible in terms of the needs of the workers and achievement ofthe harmony between needs of workers and the goals of the organization is firstly theresponsibility of the manager. It will be easier for a manager to achieve his ownprofessional satisfaction when he first achieve the professional satisfaction of his staff.Once the manager ensures the job satisfaction of his staff, his job satisfaction willbe easier to realize. A number of job satisfaction demonstrate that job satisfaction isaffected by many factors. Some of these theories are mental comparison theories,interpersonal comparison theories, counter-process theories and two-factor theory.Job satisfaction research in the tourism sector constitute a common method appliedfor the purpose of evaluating the satisfaction level of the staff in a large enterprise. Effectsof the organizational changes on the job satisfaction level of the staff can be evaluated byresearch techniques. As a result of these evaluations, communication gap of the staff canbe detected earlier and measures can be taken in time.In this thesis, factors affecting the general satisfaction of the managers working infive- star hotels, whether there are differences between the general satisfaction levels oflower, medium, high level manager groups from different departments are analyzed andsuggestion to improve job satisfaction are developed.