1929 dünya ekonomik buhranının Mersin limanı üzerine etkileri

Abstract

1929 Dünya Ekonomik Buhranı iki dünya savaşı arasındaki dönemde yaşananve etkileri dünyanın hemen her yerinde görülen en büyük ekonomik krizdir.1929 Dünya Ekonomik Buhranı Türkiye'nin etkin bir ekonomi politikasıuygulamaya başlayacağı döneme rastlamıştır. Dünya'daki ekonomik gelişmeler paralelindeTürkiye ekonomisinde korumacı politikaların desteğindeki devletçilik anlayışı veuygulamaları geçerli olmuştur. Ekonomideki sağlam para ve denk bütçe anlayışı, dışticarette ithalatın kısılmasını ve ihracatın teşvik edilmesini sağlamıştır.Buhran ticari yaşamın daha yoğun yaşandığı liman kentlerinde belirgin birşekilde görülmektedir. 19. Yüzyıl sonunda Çukurova'daki pamuğun ihracat merkezi halinegelen Mersin Limanı, buhran yıllarında Türkiye'nin İstanbul ve İzmir'den sonra en önemlilimanıdır.Mersin Limanı'da gerçekleşen faaliyetler, Dünya Ekonomik Buhranı'nın ticariyaşamda yarattığı olumsuz koşullar ve Türkiye'nin izlediği ekonomik politikalardoğrultusunda değişim göstermiştir. Özellikle 1929-1932 yıllarında limandangerçekleştirilen boşaltma-yükleme faaliyetlerinin miktarı ve parasal değerinde önemli birdüşüş görülmektedir.1929 yılında 187 bin ton olan miktar sürekli olarak düşmüş, 1933 yılı sonunda146 bin tona kadar gerilemiştir. Bu dönemde limanda gerçekleşen ticaretin toplam parasaldeğeri ise 45 milyon Lira'dan, 21 milyon Lira'ya düşmüştür. Limandan yapılan ithalatınparasal değeri sürekli azalmış, ihracatın parasal değeri ise artış göstermiştir.Mersin Limanı'nın en önemli ihraç kalemi olan pamuk, dünya fiyatlarındaki%50'yi bulan düşüşler nedeni ile buhrandan en fazla etkilenen üründür.Buhran'ın etkisinin en fazla görüldüğü 1929-1933 yılları arasında ile MersinTicaret Odası'na 338 firmanın kaydı yapılmış, 325 firmanın ise kaydı silinmiştir.Anahtar kelimeler: 1929 Dünya Ekonomik Buhranı, Buhranın Türkiye'ninEkonomik Yapısına Etkileri, Türkiye'de Devletçilik, Buhran Döneminde Mersin Limanı.

The World Economic Depression in 1929 was the severest crisis whichappeared during the period between the two world wars and whose consequences could beobserved all over the world.The World Economic Depression in 1929 happened to break out in a particulartime period in which Turkey was seeking to initiate an effective economic economicpolicy. In paralel with the developments in the world, a state-oriented economic viewsupported by certain protective policies prevailed in the economic life of country. Theviews neessitating a strong currency and a balance budget in economy led to a decrease inthe amount of imported goods and stimulation of the exportation.The Depression can be beter observed in the ports where the commercialactivities have always a high concentration. Mersin Port, which had become the exportcenter for cotton produced in Cukurova region at he end of XIX. Century, was the thirdlargest port of Turkey, following İstanbul and Izmir ports.The commercial activities at Mersin Port experienced succesive changes inaccordance with the hostile conditions in the trade life caused by the World EconomicDepression and the economic policies employed by Turkey. Specifically there was adrastic decrease in th quantity and nominal value of the loading/unloading activities in theport between 1929-1932.The total amount of loading/unloading activities, which had been 187.000 tonsin 1929, decreased contionuously. In 1933, the figure was low as 146.000 tons. The totalfinancal value of these activities in the same period shrank to TL. 21.000.000 from aprevious figure of TL. 45.000.000. the nominal value of the importation carried out at theport decreased continuously while that of exportation increased constantly.Cotton, which had been the most important export commodity of Mersin Port,was the most severely affected item by the Depression due to the discounts in itscommercial value (up to % 50) in the global markets.Between 1929-1933, the period when the most destructive effects of theDepression occured, 338 firms were registered by Mersin Trade Chamber while the total of325 companies were removed from the offical lists of chamber.Key words: The World Economic Depression in 1929, the effects of theDepression on the economic structure of Turkey, state-oriented economic views in Turkey,Mersin Port during the Depression.