Kuşaklararası annelik bilişleri, kişilik özelliği, yaşam doyumu ve çocuk yetiştirme hedefleri

Abstract

Araştırmanın amacı, ülkemizde en önemli rolü annelik ve eş olmaya dayandırılankadınlarımızın; annelik rolü ile ilgili yeterlilik değerlendirmeleri, annelikten aldıkları doyumdüzeyi, anneliğe yaptıkları yatırım düzeyi, diğer rolleri ve annelik arasında kurdukları dengedüzeyi ve çocuk yetiştirmede öne aldığı hedefler gibi özelliklerini, onların kişilik özelliklerive yaşamdan aldıkları doyum bakımından yordayabilmektir. Araştırmamızın ikinci amacı da,ele alınan ilişkilerin kuşaklararası değişimini incelemektir.Araştırmaya katılanlar Mersin merkez sınırları içinde yaşamaktadırlar. Katılımcılarıanneler ve yine kendileri de anne olan kızları oluşturmaktadır. Bu şekilde anne-kız çiftler ileçalışma yürütülmüştür. Anne olan birinci kuşak, 150 kişidir ve çalışmada anneanne adı ileanılmaktadır. Onların kızları olanlar da ikinci kuşak olarak 150 kişidir ve çalışmada anne adıile anılmaktadır. Anneanne ve anne olarak anılan toplam katılımcı sayısı 300'dir.Çalışmada bireylerin ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algılarını ölçmek için EbeveynRolüne İlişkin Kendilik Algısı Ölçeği (ERKA), yaşam doyumlarını ölçmek için YaşamDoyumu Ölçeği, kişilik özelliklerini ölçmek için Çok Boyutlu Kişilik Envanteri-kısa form veçocuk yetiştirme hedeflerini ölçmek için de Çocuk Yetiştirme Hedefleri Ölçeği kullanılmıştır.Verilerin analizinde çoklu regresyon, hiyerarşik regresyon ve bağımsız iki örnek t testiistatistiksel teknikleri kullanılmıştır.Araştırmamızın sonucuna göre; kişilik özellikleri ve yaşam doyumu her iki grupta dakendilik algısı fonksiyonlarını yordarken, çocuk yetiştirme hedefleri iki kuşaktafarklılaşmaktadır. Kendilik algısı fonksiyonları, anneanne grubunda başkaları tarafındansevilen çocuk yetiştirme hedefini anne grubunda ise kendini bilen bağımsız çocuk yetiştirmehedefini yordarken diğer hedeflerle ilgili bulgu elde edilememiştir. Araştırmamızın diğer birbulgusu da birinci kuşakta olan annelerin rol dengeleme kendilik algısı fonksiyonlarınınyüksek olmasının ikinci kuşak olan kızın annelik rolü kendilik algısı fonksiyonunda yer alanyatırım boyutunun yüksek olmasını yordadığıdır.

The main role of women in our country is to be a wife and a mother. The purpose ofthis study is to anticipate their perception about role satisfaction, competence, investmentand role balance of their motherhood, child rearing goals, within the context (frame) ofpersonality and life satisfaction. Secondary purpose of this study is to investigate theintergenerational transmission of self perception of motherhood.To test hypothesises of the research, 150 dual pair participants was recruited onMersin sample. 150 of them were first generation grand mother and 150 of them were secondgeneration of their daughters.There were four different scales to take dependent variable measurements. Selfperceptions of parental role scale was used for measuring self perception of parenting role.Life satisfaction scale was used for measuring quality of life variable.NEO five-factor inventory (short form) was used for measuring personality. Formeasuring child rearing patterns, child rearing goals scale was used. Multiple regression,hierachical regression and independent sample t-test were computed to analyse data.Results show that, personality and life satisfaction predict self perception of parentalrole in the groups of mother and grandmother. While the child rearing goals differentiate fromgrandmother to mother, independent and popoular child rearing goals were predicted by selfperception of parental role. Another finding of our study was high score in self perception ofrole balance of grandmother predict, high score in self perception of investment of daughters.