19. yüzyılda Mersin`in kentsel gelişimi

Abstract

Mersin'in kentsel gelişimini başlatan sürecin, üst ölçekten alt ölçeğe doğru,imparatorluk dışındaki gelişmeler, imparatorluk içindeki gelişmeler ve özel olarak daÇukurova'daki gelişmeler olmak üzere pek çok bileşeni vardır. Mersin'in bir kent olarakbelirmeye başladığı 1800'lü yıllar, söz konusu bileşenlerin kesiştiği döneme denkgelmektedir.Kentin, liman kentlerinin yıldızının parladığı bir dönemde, aynı kıyıda sıralananpek çok liman kentini geride bırakan bir hızla geliştiği ve geleneksel Osmanlı kentindenfarklılaştığı görülmektedir. Ancak, Mersin'i farklı kılan esas öğe, kentin oluşum sürecidir.19. yüzyıl Mersin'de, gelişen ticari fonksiyonları, sanayi ve demiryolu,karayolu gibi bu işlevi daha da güçlendiren kentsel altyapı yatırımları ile yepyeni vekendine özgü bir kentsel doku üretmiştir. Bir ticaret ve liman kenti olarak Mersin'e kimlikkazandıran 1800'lü yılların ortalarından itibaren başlayan kentleşme süreci kenti, 19.yüzyılda önemli değişimler geçiren pek çok Osmanlı kentinden farklılaştırmıştır. ÇünküMersin, pek çok Osmanlı kentinin geleneksel dokusuna yeni ve modern unsurlarıneklendiği ya da geleneksel kent dokusu öğelerinin işlevlerinin değiştiği bir dönemdegelişmiştir. Oysa 19. yüzyıl, imparatorluk sınırları içindeki pek çok kenti değişipdönüştürürken Mersin'de yepyeni bir kentin oluşumunu sağlamıştır. Bu durum Mersin'i,geleneksel Osmanlı kent yapısından farklılaşan, kendine özgü bir kentsel dokuya sahipkılmıştır.

The process of the urban development of Mersin has many components -differing from macro scale to micro scale- which are the developments inside and outsidethe empire and the developments at Çukurova particularly. 1800ies, the years that Mersinappeared to be a city, is the period that the foregoing components intersected.It?s seen that, at a period when the port cities had been on the rise, the city hadbeen developed at a great pace, leaving behind many of the port cities which were lined upat the same shoreline and deviated from the traditional Ottoman city. However, the mainelement that makes Mersin unique is the formation process of the city.19 th century, had created a new and authentic urban structure with developingcommercial functions and supporting urban infrastructure investments like industry,railroads and highways. The process of urbanization, beginning from mid 1800ies thatprovided Mersin an identity as an industry and port city, has deviated the city from manyother Ottoman cities which also had undergone many precious alternations at 19th century.Because Mersin had developed at a time when new and modern elements had been addedto the traditional structure of many Ottoman cities or the functions of traditional urbanstructure elements changed. 19th century, provided the formation of a brand new city inMersin whereas, it only changed and transformed many cities in the borders of empire.This is what makes Mersin a city that has a unique urban structure deviating fromtraditional Ottoman urban structure.