Türkiye`de postmodern planlama

Abstract

Türkiye'de yönetim anlayışının değişmesine paralel olarak planlama anlayışıda değişmiştir. Dünya ile bütünleşme hedefi doğrultusunda öncelikle bu değişim; kalkınmayönetimi üzerinde gerçekleşmiştir. Her şeyden önce batıyı yakalamak amaçlı kalkınmagayesi, yerini, batıya benzeme hedefine bırakmıştır. Bu dönüşüm ise; daha önce BMönderliğinde yapılmakta iken artık Dünya Bankası ve IMF gibi kurumlarca yapılmayabaşlanmıştır. Bu yapısal reform adı altında sunulan değişim programları önce planlamaörgütünün yapısal ve işlevsel değişimini tamamlamış, daha sonra diğer kamukuruluşlarının uygulayacağı planlama sürecinin hayata geçirilmesini sağlamıştır.Bu değişen planlama siyasetinde öne çıkan unsur, postmodern düşünsel eylemtarzının, planlama fonksiyonunda kullanılarak postmodern planlama sürecininoluşturulmasını sağlamak olmuştur. Bu yönetim şeklini gerçekleştirecek olan vasıta ise,stratejik planlama aracı olarak tespit edilmiştir. Bu araç ile kamu kurumları arasındaplanlama işlevi kendi ihtiyaçlarına göre belirlenerek merkezden uzak, kendi olanakları ileplanlama sürecini başlatacaklardır. Bunu yaparken de kaynakları ve ihtiyaçları oranındaplanlama metnini oluşturup, buna göre merkezi bütçeden pay alacaklardır. Bunun sonucuolarak da; kamu yönetiminde bu zamana kadarki eksiklikler olarak belirtilen kırtasiyecilik,verimsizlik, personel yığılması, gelir-gider dengesizliği ve borç yönetiminde görülenaçıklar giderilecektir. Bu anlamda; idari, siyasi, ekonomik ve mali nitelikte mevzuatınyeniden yapılandırılması öncelikli ihtiyaçların arasına girmiştir.Bu yeni planlama anlayışı çerçevesinde, 2003 tarihinden itibaren bazı örnekpilot çalışmalar yapılmasına rağmen henüz sonuçların beklenildiği gibi olup olmadığınısöylemek yanıltıcı olacaktır. Yapısı gereği 2001- 2023 gibi uzun vadeli bir bakış açısıyla7ülkemiz kapsamında yapılmış olan bu plan için değerlendirme sürecine henüzulaşılmamıştır.Ancak şu tespitleri yapmamız da çalışmamız kapsamında yararlı olacaktır.Öncelikle, postmodern planlamanın üniter yapılı bir devlet için değil, daha çok federalyönetim tarzıyla oluşmuş devlet yapılarında etkin sonuç verdiği gözlenmiştir. Özellikle;üniter yapının önemli öğeleri olan; kamu hizmeti, kamu yararı ve idarenin bütünlüğü gibikavramlarla postmodern planlama oldukça tartışmalı bir durum içindedir. Bunu doğuransebep ise; stratejik planlamanın işletme ölçeğinde (management) başarılı sonuçlaralabilmesine rağmen, bunun temel ilkeleri olan müşteri memnuniyeti, hesap verebilirlik,kalite anlayışı, örgütü sürekli iyileştirme anlayışı, bireysel faydanın tercih edilmesi gibietmenlerin kamu yönetimi (administration) bağlamında olumsuz sonuçlar verebileceknitelikte olması gösterilebilir.Bunların yanında planlama anlayışının ulusal çıkarları gözetmek yerine, ülkeiçinde ve dışında bazı oluşumların çıkarlarını gözettiği ortadadır. Oluşturulan planlamaişlevi içinde de; planlama hiyerarşisinde kavram kargaşası mevcuttur. Bu nedenle planlamaişlevini gerçekleştirecek çalışanlar arasında görev karmaşası da ortaya çıkmaktadır. Ayrıca,kamu mali yönetimi üzerine çok büyük değişiklikler getiren bu yeni sistem içinde, denetimmekanizmaları açık olarak tanımlanmamıştır. İç denetim ve dış denetim unsurları ve genelyetkili olması gereken Sayıştay ile idari bazı konularda Danıştay'ın yetkilerinin net olarakaçıklanmadığı saptanmıştır.

Planning concept has changed in parallel with management concept in Turkey.Firstly this change for purpose target of integration with World has occurred ondevelopment management. First of all development purpose of snap at West has gaveup its place to target of West imitation. While conversion was performed by leadership ofUN has been started to perform by The World Bank and IMF. Change programs presentedas structural reform first has completed structural and functional change of planningorganization and then has provided implementation of planning process to be applied byother public institutions.Factor that stood out at changed planning policy is provided creation ofpostmodern planning process by using postmodern intellectual activity style at planningfunction. The means that implments this management style has been determined as aplanning means. Planning function between public institutions and this means will bedetermined in accordance with their own necessities they will start planning process withtheir own facilities away from centre. While this is performing, planning text has beenformed in ratio of their resources and needs and they will take portion from budget inaccordance with this. As a result of this officialdom, inefficiency, personnel hoarding,income-expenditure imbalance, aperture on debt management specified as thus fardeficiencies will be made up. In this context administrative, political, economical andfinancial legal regulations has been restructured to implement this purpose.Within new planning concept framework, although some sample pilot studieshas been applied saying that whether result are as expected will be false statement. An9evaluation process has not been reached for this plan that is planned on long term point ofview such as 2001?2023 within context of our country.However following determination will be useful within context of our study.Firstly it is observed that postmodern planning is worked out more effective for federalstates than unitary states. Especially postmodern planning has conflict with important itemsof unitary structure such as public service, public benefit and entirety of administrationconcepts. The reason is although strategic planning has successful results at managementscale, its basic fundamentals such as customer satisfaction, rendering account, qualityconcept, continuously modification of organisation, preferring of individual benefit areshown negative results quality in administration context.Furthermore, it is clear that planning concept follows interests of someconstitutions in domestic and abroad instead of national interest. There is conceptconfusion on planning hierarchy within formed planning function. Therefore taskconfusion has been occurred within employees whom implement planning function.Finally inspection mechanism has not been explained clearly within this system that putgreat changes on public financial administration. It is determined that authority of auditcourt for internal and external inspection items as a general authority and authority of statecouncil for some administrative subjects are not explained clearly.