Ombudsmanlık kurumu ve günümüzde Türkiye`de uygulanabilirliği

Abstract

Devletin görev alanının genişlemesiyle beraber yönetimi denetleyen mevcut denetim mekanizmalarının yetersiz gelmeye başlaması, yeni denetim metotları arayışlarını hızlandırmıştır. Yargısal denetim, siyasal denetim, idari denetim ve kamuoyu denetimine ek olarak ombudsmanlık kurumu aracılığıyla denetim, 18.y.y.'da İsveç'te doğduktan sonra günümüzde yüzü aşkın devlette kurulmuştur. Ombudsmanlık kurumu, bu denetim türlerine bir ikame kurum olarak değil, tamamlayıcı bir kurum olarak işlev görmekte, kendine has özellikleri, esnek ve halka yakın yapısıyla diğer denetim kurumlarından da ayrılmaktadır. Ombudsman, yargı organı kadar bağımsız fakat ondan daha az biçimci, daha hızlı çalışan, yönetimin içine kolaylıkla girebilen, yönetimi yasallık çerçevesinin yanında hakkaniyet ölçülerine göre de denetleyerek, yönetim içindeki aksaklıkları ve düzensizlikleri belirleyen ve idarenin daha iyi işlemesine yardımcı olan bir kurumdur.Türkiye'de ombudsmanlık, ?Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu? ile 2006 yılında yasalaşmış ancak Anayasa Mahkemesi'nin yürütmeyi durdurma kararı ile kurulamamıştır. Ülkemizin yönetimi ve demokrasisine katkıları olabilecek ombudsmanlık kurumu, kurulmadan önce halk bilgilendirilmemiş ve kurum hakkında kamuoyu oluşturma çalışmalarına girişilmemiştir. Gerekli altyapı şartları oluşturulmadan kurulacak bir ombudsmanlık kurumu, geçmişte farklı ülkelerdeki örnekleri de değerlendirecek olursak, yönetim ve demokrasimize ek bir katkı sağlamaktan ziyade, ülkemizdeki mevcut kalabalık bürokratik yapılanmalara bir yenisini ekleyecektir.

With the state?s expanding sphere of duties the actual auditing mechanisms monitoring the administrative instruments became insufficient, which caused the quest of new auditing methods. In addition to the judicial, political, administrative and public review, auditing through the institution of ombudsman has been established in more than a hundred countries after its emergence in Sweden in the 18th century. The institution of ombudsman, beyond being a substitute for those kinds of auditing mechanisms, functions as a complementary institution; besides, it separates itself via its specific characteristics, flexibility and closeness to the general public. Ombudsman is an institution which is as independent as the judicial body but less formalist, functions more rapidly, penetrates easily to the administration, and assists it to function properly by monitoring it not only in terms of legality frame but also by determining faults and irregularities in the administration structure.The institution of ombudsman was legalized by the ?Public Auditing Law? in 2006; however, due to the Constitutional Court?s decision of stay of execution, it could not have been established. Before the establishment of ombudsman, which can contribute to the administration and democracy of the country, neither the public had been informed nor any study had been done to mold public opinion. Considering the examples of different countries, if the institution of ombudsman is set without necessary basic facilities, it will add a new one to the existing crowded bureaucratic institutions rather than additional contribution to the administration and democracy.