Iklığ-rebap-kemençe-keman: Yaylı çalgı evrimi ve müziği

Abstract

Yaylı çalgının ataları ok ve yay. Ok ve yaydan yola çıkarak yaylı çalgı zaman içinde evrim geçirmiş, Iklığ olmuş, Rebap olmuş, Kemençe olmuş, Keman olmuştur.Toplumların yaşadığı koşullar ve değişen yerleşke ortamı, duyguları ve ifadeleri sürekli değiştirmiştir. Seslerle duygu ve düşünceleri anlatma biçimi olan müziği ve doğal olarak çalgıları da değiştirmiş, evrim geçirmesine sebep olmuştur.Türklerin kademeli olarak Orta Asya'dan hareketle İran ve Kafkas'lar üzerinden Anadolu'ya gelişleri ve beraberinde tüm kültürleri gibi onun bir parçası olan müzik ve çalgılarını da getirmeleriyle oluşan şartlar, yeni yaşamlar ve kültür etkileşimleri, müziği ve tabi ki çalgıları da değiştirmiştir.Günümüzde kullanılan evrensel yaylı çalgılar, kökleri, kökenleri her ne kadar geleneksel olsa da, evrimlerini tamamlamıştır ve yaylı çalgı müziği de çalgının sınırlarını zorlamaya devam etmektedir.Yaylı çalgının evrimi hakkındaki bilgileri derleyip, eski çağlardan başlayıp Osmanlı dönemi saray müziğine değinip, günümüze kadar gelen süreci tarihsel bakış açısıyla sıralamaya koymanın önemi ve ihtiyacı belirgindir.Bu tez çalışmasının amacı, konservatuvar, müzik okulları öğrencilerine ve araştırma konusundaki bilgilere ihtiyacı olabilecek tüm araştırmacılara tarihi, kronolojik ve açık bir kaynak oluşturmaktır.Anahtar Kelimeler: Yaylı Çalgılar, Müzik Tarihi, Kemanın Evrimi.

Ancestors of string instruments are arrow and arc. In time, arrow and arc has been evolved and transformed to Iklığ, Rebap (stringed instrument with a long neck), Kemençe (small three string-violin) and Violin.Living conditions and changing habitations of communities have gradually changed their emotions and expressions. These circumstances have also changed the way of expressing emotions by music and these in turn have changed the characteristics of instruments and caused them to evolve.Gradual migration of Turks to Anotolia from Central Asia through Iran and Caucasia have created an evolution and transformation by interactions both in culture and music, and the way they express themselves via musical instruments.Although the origin and roots of universal string instruments used today are traditional, they completed their evolution and music made by string instruments is still enforcing the limits of string instruments.It seems significant and necessary to arrange an anthology on the evolution of string instruments in view of the historical course of string instruments starting from old ages including the Ottoman period to today.In conclusion, the aim of this study was to create a chronological source for students of conservatories and music schools or anybody interested in this subject.Key words: String instruments, history of music, evolution of violin.