Atık ve hazır nesnelerin sanat objesine dönüşümü

Abstract

Bu çalışma, Dadaizm ile başlayan, sanatta hazır ve atık nesnelerin sanat objesinedönüşüm sürecinin gelişimini Gerçeküstücülük, Pop-Art ve Fluxus gibi avangart sanatakımları üzerinden inceleyerek, atık ve hazır nesnelerin neden ve nasıl kullanıldığını ortayakoymaya çalışmaktadır. Bu amaç çerçevesinde, önce hazır nesne fikrini ortaya atan Dadahareketinin en önde gelen temsilcilerinden Marcel Duchamp, Pop-Art sanatınınöncülerinden Andy Warhol ve Fluxus sanat hareketi içerisinde yer alan Joseph Beuys'unçalışmalarında hazır ve atık nesne kullanımı ile ilgili yaklaşımları ve çalışmalarıincelenmektedir. Daha sonra bu akımların, sanatta atık ve hazır objelerin kullanımıaçısından, günümüzdeki sanat akımlarına etkileri değerlendirilmektedir.Çalışmada ele alınan Dadaizm, Gerçeküstücülük, Pop-Art ve Fluxus gibiavangart sanat akımları estetiği terk ederek, sanatta yeni bir karşı duruşun ortaya çıkmasınısağlamış, alışılmış sanat anlayışının dışına çıkarak sanatla yaşamı bütünleştirmeyiamaçlamıştır. Bu doğrultuda, araştırmada, sanatta hazır ve atık objelerle üretilençalışmaların yeni, kışkırtıcı ve güçlü iletişim yöntemleri yarattığı fikri ortayakonulmaktadır.Avangart sanatçılar, resmi tuvalin dışına çıkarmış ve her türlü malzemeyekapılarını açarak sanatta yeni olanakların ortaya çıkarılmasında köklü bir değişime zeminhazırlamıştır. Bu sanatçılardan Marcel Duchamp'ın, günlük hayat içinde hiçbir değervermediğimiz çeşitli nesneleri kullanarak bu nesneleri sanat objesine dönüştürmesi sanatsalbir devrime yol açmıştır. 20. yüzyılın önemli sanatçılarından olan Andy Warhol'unçalışmalarında kullandığı nesneler, modern sanayi toplumunun kitle üretim tekniğiyleürettiği tüketim objeleridir. Fluxus sanatçılarından Joseph Beuys, hazır ve atık nesnelerleivürettiği işlerle sanat yapıtının satın alınabilen bir nesne ve sanatçının ayrıcalıklı bir insanolmadığını kanıtlamaya çalışmıştır.Hazır ve atık nesnelerin kullanılmaya başlandığı Gerçeküstücü, Pop-Art, Fluxusve Dadaist dönemler günümüzde hazır nesnelerle üretilen postmodernist sanattan çokfarklıdır. Bu avangart akımlar, yapılarında kışkırtıcı, kuşkucu, alaycı ya da alçaltıcı unsurlartaşırken günümüz sanatında hazır ve atık nesnelerle üretilen işler böylesi özelliklertaşımamakta daha çok kapitalist sistemde tekelleşen sanat piyasasında var olan düzenleuyum içinde beslenerek var olmaktadır. Günümüzde kapitalist küresel kültürün elindenşekillenen sanat yapıtında, yaratıcılık ve orijinallik ortadan kalkmış görünmektedir.

This study is endeavoring to analyze the development of the process in art, duringwhich readymade and scrap objects were converted into objects of art and, starting fromDadaism on, through a reading of such avant-garde movements of art as surrealism, pop artand fluxus; in an effort to explain why and how scrap and readymade objects are used. Inline with such purpose, first of all, the approach on the use of readymade and scrap objects inthe works of Marcel Duchamp, one of the most prominent figures of Dada movement; AndyWarhol, one of the pioneers of Pop-Art and of Joseph Beuy, from the Fluxus art movementand their works in general are being explored. Afterwards, an evaluation is made on theinfluence of these movements on the contemporary movements of art in the aspect of the useof the scrap and readymade objects.The avant-garde movements of art that have been discussed in the study such asDadaism, surrealism, por-art and fluxus, in an approach for the abandonment of aesthetics,gave rise to the occurrence of a new iconoclasm in art, with the purpose of integrating art inlife, moving beyond the conventional perception of art. In that respect, throughout theresearch, the opinion that in the world of art, the works produced with the readymade andscrap objects create new, provoking and powerful communication methods is asserted.The avant-garde artists have moved art beyond the canvas and have opened doorsto any type of material, breaking grounds for a radical change in the exploration of newpossibilities in art. One of these artists, Marchel Duchamp has turned various objects thathave no value in our daily lives into objects of art, which attitude has given rise to an artisticrevolution. The objects used by Andy Warhol, one of the most significant artists of the 20thcentury, are the consumption materials created by the modern industrial society with massproduction technique. Among the artists of Fluxus, Joseph Beuys tried to prove, with theviworks he produced with readymade and scrap objects that the work of art is an object that isaffordable and that the artist is not a privileged person.The periods of surrealism, pop art, fluxus and Dadaism when the readymade andscrap objects started to be used are much different when compared to today?s postmodernistart, which is produced with readymade objects. The former has provoking, skeptic, sarcasticor degrading elements while in the latter, the works produced with readymade and scrapobjects do not have such qualities, and exist and flourish in harmony within the limits of theexisting order in the art market monopolized in line with the capitalist system. The art workof today, given shape by the capitalist global culture seems to have lost its creativity andoriginality.