Metin çözümlemesi Milli Eğitim Bakanlığı`nca önerilen 6. sınıf Türkçe ders kitabındaki metinlerin metinsellik ölçütleri bağlamında çözümlenmesi

Abstract

Metindilbilim, son yıllarda hızlı bir ilerleme göstermiştir. Metinlerin kurgulanış biçimlerini, bildirişimsel işlevlerini ortaya çıkarmaya çalışan metindilbilim, aynı zamanda metinlerin metin olma ölçütlerini sorunsallaştırır. Anadili eğitimi için okullarda okutulan ders kitaplarındaki metinlerin, metindilbilimi verilerinden yaralanılarak çözümlenmesi eğitimde kaliteyi artırmaya yönelik yararlı bilgiler sunar.Tezin amacı, Milli Eğitim Bakanlığı 6. sınıf Türkçe ders kitabındaki metinlerin ?bağdaşıklık ve tutarlılık? ölçütleri bağlamında çözümlemek, ardından metinlerin metinselliklerini yorumlamaktır. Bu amaç doğrultusunda, metindilbilimin alan yazını incelenmiş ve Dressler'in metinsellik ölçütleri bağlamında metinler çözümlenmiştir. Metinlerin çözümlenmeleri çalışmanın bulgular bölümünde yapılırken Günay'ın çalışmasında yaptığı bölümlemeler çalışmanın kuramsal yönelimini oluşturmuştur.Bu çalışmanın veri tabanını oluşturan 6. sınıf ders kitabındaki beş metnin metinselliklerinin çözümlenmesi sonucunda metinlerin anlamsal tutarlılıkları bakımından-bir metin dışında- problem olmadığı görülmüştür. Ancak bağdaşıklıkları konusunda kimi yerlerde aksaklıklar saptanmıştır. Ayrıca araştırma sorusu dışında karşılaşılan yazım yanlışları ve noktalama eksikliklerine çalışmada yer verilmiştir.Anahtar kelimler: metindilbilim, metin, ders kitapları, bağdaşıklık ve tutarlılık

Recently, textlinguistics has improved rapidly. Textlinguistics that is beneficial to bring the narrative levels of texts and communication functions to light also makes the standards of textuality a problem. For the purpose of the education of the mother tongue, analyzing the texts in the text books with the help of data of text linguistics presents useful information to increase the quality in education.The aim of the thesis is to analyze the texts in the 6. Class Turkish text books of Ministry of National Education in terms of measurement of ?cohesion and coherence?, and then to interpret the texts in terms of textuality. In this way, the literature of textlinguistics has been investigated and then these texts have been analyzed on the basis of Dressler?s measurement of textuality. While the texts are analyzed at the findings section of the study, divisions in the Günay?s study have formed the theoretical inclination of the study.As a result of analyzing the textuality of five texts in the 6.class, in the text book that forms the database of this study, except one text no problem was determined in terms of the semantic coherence of the texts. However, in some places, some faults have been found about cohesions. Moreover, except for research question, spelling and punctuation mistakes are also included in the study.Key words: textlinguistics, text, text books, cohesion and coherence