Tom Stoppard`ın oyun afişlerinin tasarımında stratejik bir yöntem olarak ironi`nin kullanılması

Abstract

Tezin çıkış noktası, Tom Stoppard oyun metinleri üzerinden ironinin afiştasarımlarında stratejik bir yöntem olarak kullanılabilirliğini denemektir. Bu bağlamdaöncelikle ironinin geçmişten günümüze aldığı tanımları üzerinde durulmuş, özelliklefelsefe ve tiyatro alanındaki karşılıkları incelenmiştir.I. Bölüm, Antik Yunan'dan günümüze ironinin bir kavram olarak algılanışınıve bu algının değişim serüvenini içermektedir. İroninin tarihsel süreçte değişimini `bilme'üzerine konumlanmış olması belirlemiştir. Bu bilgi, bireyin bilgisinin yanı sıra diğeryapıtlar ve disiplinlerle etkileşerek zenginleşmiştir. Özellikle Romantik dönemde bilme,yazara/sanatçıya aitken; Modern sonrası dönemde okurla yazarın nasıl yer değiştirdiğisaptamalarına ulaşılmıştır. Bilginin üstünlüğünün okura/izleyiciye ait olması durumu,eleştirmeni -dolayısıyla yorumcuyu- yaratmıştır.II. Bölüm, Tom Stoppard oyun metinlerinin ironisini anlamaya yöneliktir.Modern sonrası yazınbilimde ironi kavramının tanımlamaları, Stoppard ironisini anlamakiçin gereklidir. Stoppard'ın oyun metinleri tarihten ve gündelik yaşamdan beslenmiştir.Stoppard'ın geçmiş-şimdi bağlantıları üzerinden oyun metinlerini kurgulaması, ironininfarklı yöntemlerle uygulanmasına olanak tanımıştır. Stoppard'ın konuları birbirinden farklıdört oyununda ironiyi nasıl kullandığı araştırılmıştır.III. Bölümde ironinin günlük hayattaki yeri irdelenmiştir. Toplumda daha çoksöz içerisinde varlık gösteren ironinin, iletişim açısından görünenin altında yatan asılgerçekliği `kurban modeli' üzerinden tanımlanmaktadır. Günlük yaşamda ironinin kurbanmerkezli karşıt görüş ve başkaldırı niteliği irdelenmiştir. Grafik tasarımın yaklaşık 150yıllık süreci içerisinde özellikle afiş tasarımında kullanılan çözümleme yöntemleriaraştırılmış ve bazı saptamalarda bulunulmuştur. Bu bağlamda ironinin de bir yöntemolarak kullanıldığı afiş örnekleri incelenmiştir. Bu afişlerden ironik anlatıma sahip olanörnekler değerlendirilmiş ve ironinin afiş tasarımlarında stratejik bir yöntem olarakkullanılabilmesinin olasılığı üzerinde durulmuştur.Tezin IV. Bölümünde ise, Tom Stoppard'ın belirlenen dört oyunu için önerilenafiş tasarımları ve afişlerin tasarım süreci değerlendirilmiştir. Bu süreçte ironinin stratejikbir yöntem olarak nasıl ve neden kullanılması gerektiği açıklanmıştır.Anahtar Sözcükler; Grafik Tasarım, Afiş Tasarımı, İroni, Tom Stoppard, StratejikYöntem

Departure point of theFirst chapter consists the definitions of irony as a conceptual evalution fromAncient Greek era to present time. While knowing belongs to author/artist, especially inthe era of Romantic, it is determined how reader and author switched their positions afterthe modern era. The situation of that the right of knowing belongs to reader/audience hadcreated critics and hence, expositor. In irony?s historical process, the fact that had providedits conceptual development is to be positioned on `knowing?. This knowledge got riched byinteractivity with other disciplines and work of arts along individual?s knowledge.thesis is to experience the usebility of irony as astrategic method in the design of play posters via Tom Stoppard?s texts. In this sense, ittakes initially up and explores the definitions that irony has obtained from past to today,which especially are of conceptually equivalance in pyhlosophy and theater.Second chapter is oriented to understand the irony of Tom Stoppard?s playtexts. The definitions of irony concepts in post-modent poetics is required to comprehendStoppard?s irony. The Stoppard?s play texts had been fed from historicity and daily life.That Stoppard had constructed his plays over the linkage between past and now hasenabled the exercising of irony in different methods. Although it is dealt with differentaspects of the four play texts of Stoppard analyzed here, it mainly explores how they hadbeen ironically resolved.In chapter three, it is studied the usage of irony in daily life. In society, ironythat mostly emerges in talk is described via ?sacrifice model?, having different meaningthan what is meant in communication Irony in daily life is explored in kind of counter-view and rebellion. Besides, the analyzing methods used in poster design, approximatelyin the 150 years of graphic design, is particularly studied and thus, it is reached to someconsequencesIn this sense, the poster samples which irony has been used as a method isscrutinized. The samples from posters studied in the thesis, having ironic expression, areevaluated and therefore, is emphisized the possibility of usage of irony as strategic methodin poster design.In the last chapter, it is also scrutinized the design of proposed posters for theselected four ironic plays of Tom Stoppard. In doing all this, how and why irony must beused as a strategic method is clarified.Key words : Graphic Design, Poster Design, Irony, Tom Stoppard, Strategic Method.