İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılığı ve iş değerleri

Abstract

Bu araştırmada, ilköğretim okullarında görev yapmakta olan öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ve iş değerleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ve iş değerlerinin okul türü (kamu ve özel), cinsiyet ve branş değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir.İlişkisel nitelikte bir çalışma olan bu araştırmada öncelikle Allen ve Meyer (1991) tarafından geliştirilen ?Örgütsel Bağlılık Ölçeği? ve Lyons (2009) tarafından geliştirilen ?İş Değerleri Ölçeği? Türkçeye çeviri, geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının ardından uygulamaya hazır hale getirilmiştir. Uyarlama çalışması sonucunda ?Örgütsel Bağlılık Ölçeği? nin alt faktörleri ?Duygusal Bağlılık?, ?Devam Bağlılığı? ve ?Normatif Bağlılık? olarak, ?İş Değerleri Ölçeği? nin alt faktörleri ise ?Araçsal-Destekleyici İş Değerleri? ?Araçsal-Maddi İş Değerleri?, ?İçsel İş Değerleri?, ?Sosyal-Özgeci İş Değerleri? ve ?Saygınlıkla İlişkili İş Değerleri? olarak belirlenmiştir.Araştırmanın örneklemini Mersin ili merkez ilçelerinde yer alan 7 özel ve 22 kamu ilköğretim okulunda görev yapmakta olan 353 sınıf ve 371 branş öğretmeni oluşturmaktadır. Veriler Pearson Çarpım Momentler Korelasyon Analizi ve t-testi kullanılarak analiz edilmiştir.Analizler sonucunda ?Duygusal Bağlılık? ile bütün iş değerleri boyutları arasında anlamlı bir ilişki olduğu bulgusuna ulaşılmıştır ?Devam Bağlılığı? ile iş değerlerinin boyutları arasındaki ilişki açısından bakıldığında ise ?Devam Bağlılığı ile ?İçsel İş Değerleri? arasında yüksek düzeyde pozitif bir ilişki saptanmıştır. ?Devam Bağlılığı? ve ?Araçsal-Maddi İş Değerleri? arasında düşük fakat anlamlı bir ilişki saptanırken, diğer iş değerleri boyutları ile bu bağlılık türü arasında ilişki bulunamamıştır. Son bağlılık türü olan ?Normatif Bağlılık? ile ?İçsel İş Değerleri? dışında kalan bütün iş değerleri boyutları arasında yüksek düzeyde pozitif bir ilişki olduğu görülmüştür.Son olarak, cinsiyet ve okul türüne göre ilköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık ve iş değerlerine ilişkin görüşlerinde anlamlı bir farklılaşma olduğu saptanmıştır. Ancak, branş değişkenine göre öğretmen görüşleri arasında herhangi bir farklılaşma olmadığı tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Örgütsel bağlılık, iş değerleri, ilköğretim öğretmenleri

The aim of this research is to determine the relationship between the organizational commitment and work values of primary school teachers. Another/secondary aim of the research is to determine whether the organizational commitment and work values of primary school teachers change or not in terms of their genders, types of school (public and private) that they worked and branches.In this correlative study, firstly, ?The Organizational Commitment Survey? developed by Allen and Meyer (1991) and ?The Work Value Survey? developed by Lyons (2009) were made ready to be used after the adaptation study to Turkish language, reliability and validity analyses. After the adaptation study, the components of ?The Organizational Commitment Questionnaire? were determined as ?Affective Commitment?, ?Continuance Commitment? and ?Normative Commitment? and the components of ?The Work Value Survey? were determined as ?Extrinsic-Supportive Work Values?, ?Extrinsic-Material Work Values?, ?Intrinsic Work Values?, ?Social-Altruistic Work Values?, and ?Prestige Work Values?.The participants of the study were 353 classroom and 371 branch teachers working at different 22 public and 7 private primary schools in main districts of the province Mersin. The data were analyzed by using Pearson Product-Moments Correlation Coefficient Analysis and t-test.The results of the anayses reveal that there is a significant relationship between ?Affective Commitment? and all the work value dimensions. Looking at the relationship between the ?Continuance Commitment? and work values, there is a highly positive relationship between ?Continuance Commitment? and ?Intrinsic Work Values?. Although there is a low but meaningful relationship between ?Continuance Commitment? and ?Extrinsic-Material Work Value?, there isn?t any relationship between the other work value dimensions and this type of commitment. There is a high relationship between the work values and ?Normative commitment? as the last commitment dimension excluding ?Intrinsic Work Values?.Finally, this study reveals that there is a significant difference in teachers? views in terms of the teachers? commitment and work value levels considering gender and type of school. However, there seems no difference among the teachers views according to branch valuable.Keywords: Organizational commitment, work values, primary school teachers.