İnternet kullanımı konusunda uygulanan akran eğitiminin ergenler üzerindeki etkisi

Abstract

Bu çalışma, internet kullanımı konusunda uygulanan akran eğitiminin ergenlerin internet kullanma alışkanlıkları üzerindeki etkilerini incelemek ve akran eğitimi uygulaması hakkında ergenlerin değerlendirmelerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür.Çalışma kapsamında temel iletişim becerileri ve nitelikli internet kullanımı konularından oluşan 10 oturumluk akran eğitim programı hazırlanmıştır. Empatik olma, kendini ifade edebilme, akademik başarı, liderlik özellikleri, arkadaş ve öğretmen referansları gibi kriterlerle yapılan görüşmeler ve değerlendirmeler sonucunda 12 öğrenci akran eğitmen adayı olarak eğitime alınmışlardır. Akran eğitimi; akran eğitmenliği, etik kuralları, sorumlulukları, etkili iletişim becerileri, internet kullanımının etkileri, güvenli kullanım kuralları, etkili sunum becerileri gibi konuları ve sunum provalarını içeren oturumlardan oluşmaktadır. Bu eğitimi tamamlayan öğrenciler, akran eğitmenler olarak kendi akranları olan ilköğretim ikinci kademe öğrencilerine 1 ders saati internetin kullanım amaçları, zararları, güvenli internet kullanımı, internet kullanım kuralları ve yapılabilecekler konusunda sunum yapmışlardır.Çalışmada, akran eğitmenlerin ve eğitimden yararlanan öğrencilerin akran eğitim programına yönelik görüşleri değerlendirilmiştir. Aynı zamanda hazırlanan akran eğitim programının akran eğitmenlerin iletişim becerileri ve empatik eğilimlerini etkileyip etkilemediği, eğitimden yararlanan öğrencilerin de internet kullanım alışkanlıkları değerlendirilmiştir.Çalışmada, ön-test son-test, 2 deney 2 kontrol gruplu yarı deneysel araştırma deseni kullanılmıştır. Hazırlanan eğitim programının etkisini belirlemek için 12 öğrenci de kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Akran eğitiminin, eğitimden yararlanan öğrenciler (deney grubu) üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla farklı bir ilköğretim okulunun ikinci kademe öğrencileri de kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Kontrol grubuna hiçbir işlem yapılmamış sadece 1 ay arayla internet kullanma alışkanlıkları ölçeği uygulanmıştır.Veriler, akran eğitimi değerlendirme anketleri, iletişim becerileri değerlendirme ölçeği, empatik eğilim ölçeği ve internet kullanma alışkanlıkları ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler SPSS 11.5 paket programı ile analiz edilmiştir. Analizlerde akran eğitmenlerin ve eğitimden yararlananların görüşleri frekans dağılımları ve yüzdelik hesaplanarak değerlendirilmiştir. Akran eğitmenlerin iletişim becerileri ve empatik eğilimlerinin değerlendirilmesi İlişkili Ölçümler Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi ile yapılmıştır. Kontrol grubu ile karşılaştırılmasında da İlişkisiz Ölçümler Mann Whitney U testi yöntemleri kullanılmıştır. Akran eğitiminden yararlanan (deney grubu) ve yararlanmayan (kontrol grubu) öğrencilerin internet kullanım alışkanlıkları Mann Whitney U testi ile analiz edilmiştir. Veriler .05 anlamlılık düzeyinde test edilmiştir.Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, akran eğitmenlerin ve eğitimden yararlanan öğrencilerin aldıkları eğitimi büyük ölçüde faydalı buldukları belirlenmiştir. Aynı zamanda akran eğitim programının akran eğitmenlerin iletişim becerilerini ve empatik eğilim düzeylerini istatistiksel olarak anlamlı düzeyde arttırdığı, akran eğitmenlerin ve eğitimden yararlanan öğrencilerin internet kullanma alışkanlıklarının istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azaldığı belirlenmiştir.Anahtar kelimeler: Akran Eğitimi, İletişim, Empati, İnternet Kullanımı.

This study was conducted to examine the influences of the peer education carried out about the use of internet has on the adolescents? internet habits and to determine the adolescents? evaluations about the implementation of the peer education.10 sessions of peer education program consisted of fundamental communication skills and eligible internet usage was developed. As a result of interviews and evaluations, 12 students were taken as candidate peer educators by using some criteria such as empathy, expressing himself or herself, academic achievement, qualities of leadership, friends and teachers references. Peer education consisted of sessions including such as peer instructiveness, ethics, responsibilities, effective communication skills, the effects of internet usage, safe handling guidelines, effective presentation skills and rehearsal sessions. Peer educators who completed the training introduced one-hour presentations on purposes of internet usage, disadvantages of internet, using internet safely and rules of internet usage to the 6th, 7th, 8th grade students.In this study, ideas gathered from peer educators and students benefited from the peer education were reviewed. At the same time, effects of prepared peer education on communication skills of peer educators and whether effects their empathic tendencies, the students? internet usage habits benefited from the education were evaluated.In this study, pre-test, post-test, 2 test-2 control- semi-experimental research design was used. 12 students were chosen as a control group to determine the effects of the training program. Students having benefited from the peer education were determined as experimental group. From another school, students who were 6th, 7th, 8th grade were determined as a control group. Nothing was done for control group but only scale of internet usage habits was applied every month.Data were collected by means of the peer education evaluation questionnaires, the scale of communication skills, the scale of empathic tendency, and the scale of internet usage habits. Data obtained from the study were analyzed with SPSS 11.5 program. To evaluate the reviews of peer educators and students who had benefit from the peer education frequencies were used. The communication skills of peer educators and their empathic tendencies were used to evaluate with Wilcoxon Signed Rank Test For Paired Samples. To compare experimental group with control group, Mann Whitney U Test For Independent Samples was used. The participants? the internet usage habits benefited (experimental group) from the study and not benefited (control group) were examined with Mann Whitney U Test. The data were tested at .05 level of significance.According to the findings in the study, peer educators and students who had benefited from the peer education found the education useful. Statistically, peer education program increased their communication levels and empathic tendency levels significantly and the students benefited from the education were decreased significantly in the point of their internet usage habits.Key words: Peer Education, Communication, Empathy, Internet Usage