Türkiye` de kısa vadeli faiz oranlarının uzun vadeli faiz oranları üzerine etkisi: (2002- 2009)

Abstract

Merkez Bankaları tarafından uygulanan para politikasının reel ekonomi ve enflasyon üzerindeki etkisi, parasal otoritenin politika aracı olan kısa vadeli faiz oranlarını kullanarak uzun vadeli faiz oranlarını etkileyebilme gücüne bağlıdır. Çünkü bireyler ve firmalar tüketim ve yatırım kararlarını kısa vadeli faiz oranları yerine (örneğin gecelik faiz oranları) uzun vadeli faiz oranlarına göre belirlemektedir. Ancak, Merkez Bankaları kısa vadeli faiz oranlarını doğrudan etkileyebilme gücüne sahip iken uzun vadeli faiz oranlarını ise dolaylı olarak etkileyebilmektedir. Bu nedenle politika faiz kararlarının uzun vadeli faiz oranları üzerine etkisi her zaman ilgi çeken bir konu olmuştur.Bu çalışmada enflasyon hedeflemesi rejimi çerçevesinde politika aracı olarak kullanılan kısa vadeli faiz oranlarının uzun vadeli faiz oranları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu bağlamda, öncelikle Merkez Bankası tarafından belirlenen kısa vadeli faiz oranlarındaki değişimlerin piyasalar tarafından beklenen ve beklenmeyen (sürpriz) kısımları belirlenmiştir. Sonrasında ise Şubat 2002 ? Aralık 2009 dönemi için vadesine yaklaşık 3, 6 ve 12 ay kalan Devlet İç Borçlanma Senetleri'nin (DİBS) bu değişkenlere verdiği tepkiler olay çalışması yaklaşması esas alınarak ölçülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre, tüm vadelerdeki DİBS faiz oranları gerçekleşen para politikası faiz değişimlerine istatistiksel olarak anlamlı tepki verdiği sonucuna ulaşılmıştır. Politika faiz oranlarındaki değişimin beklenen ve sürpriz kısımlarının ayrıştırılması sonrasında yeniden yapılan regresyon sonrasında ise DİBS faiz oranlarının beklendiği gibi beklenen politika faiz oranı değişimine düşük, sürpriz değişime ise yüksek tepki verdiği sonuca ulaşılmıştır. Bu sonuçlar para politikası uygulamalarının faiz kanalı aracılığıyla ekonomiye aktarıldığını, ayrıca parasal aktarım mekanizmasının faiz kanalının etkin olduğunu ve uygulanan para politikasına güvenin arttığını göstermektedir. Ayrıca, elde edilen sonuçların beklentiler teorisi ile tutarlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Enflasyon Hedeflemesi, Faiz Kanalı, Beklentiler Teorisi, Politika Sürprizleri, Uzun Vadeli Faiz Oranları.

Effect of monetary policy that applied by Central Banks on real economy depends on action power of Central Banks to long term interest rates by using short term interst rates. However, when Central Banks may have a direct effect on short term interest rates, they influence long term interest rates indirectly. For this reason, impact of monetary policy interest rate decisions on long term interest rates has been a topic great interest in point of effectiveness of monetary transmission mechanism interest rate channel.In this context, the purpose of this study is to examine the effects short term interest rate that is used as monetary policy instrument in inflation targeting framework on long term interest rates. Firstly, expected and unexpected component of monetary policy interest rate changes were isolated. Afterwards, the responses of the yields on 3, 6, and 12 month bill to the expected and unexpected monetary policy changes for period February 2002-December 2009 using event study approach has been investigated. It has been regressed relationship between monetary policy and long terms interest rates and found a large and statistically significant response to the actual, expected and unexpected component of policy rate, while the response to the unexpected component was large and highly significant and expected component was small. These results showed that, Monetary transmission mechanism is effective and confidence of market participants increases to monetary policy that is pursued by Central Banks. In addition to the responses of long term interest rates are consistent with expectations theory.Key Words: Inflation Targeting, İnterest Rate Channel, Expectations Theory, Monetary Surprises, Long Rate İnterest Rates.