Kant ve Nietzsche`de isteme kavramı

Abstract

Bu çalışmanın amacı, eylemin değeri ve değerlendirmesini merkeze alan etik çalışmalarda önemli bir yer tutan ?isteme? kavramının Kant ve Nietzsche tarafından nasıl temellendirildiğini ele alınmaktır. Çalışmanın birinci bölümünde, isteme kavramı üzerindeki bulanık anlamları dağıtmak ve doğru bir pusulayla yola çıkmak adına, kavramın terimsel ve anlamsal kullanım çeşitliliği incelenmiştir. Bu bölümde ele alındığı bağlamlara göre isteme kavramının birçok terim ile karşılandığı görülmüştür. Terimsel kullanımın çeşitliliğine paralel olarak isteme kavrama yüklenen anlamlarda da farklılıklar görülmüştür. Çalışmanın ikinci bölümünde, Kant'ın perspektifinden isteme kavramı temellendirilmeye çalışılmıştır. Eylemin nedenselliğine ilişkin araştırmayı etiğinin merkezine oturtan Kant, isteme kavramı aracılığıyla akıl sahibi insanın hem özgür eyleme olanağına sahip olduğunu hem de eylemlerinin ahlaklılık taşıyabileceğini göstermiştir. Fakat aynı zamanda Kant, özgürlük ve ahlaklılığın, yasalılıkla iç içe olduğunu da temellendirmiştir.Çalışmanın üçüncü bölümünde, isteme kavramı bağlamında, Kant ile Nietzsche arasında bir köprü olan Schopenhauer'in görüşlerine yer verilmiştir. Schopenhauer, kendinde-şey olarak istemeyi önce dünyanın asıl anlamı olarak belirleyerek daha sonra tek tek eylemleri istemenin görünümleri olarak belirleyerek hem Kant hem de Nietzsche ile dirsek temasına girmiştir.Çalışmanın dördüncü bölümünde, Nietzsche'nin isteme kavramını hangi bağlamlarda ?gücü isteme? kavramı anlamı taşıdığına değinilmiştir. Nietzsche belli bir (Sokratik) değerlendirme açısından gücü isteme kavramının, çağındaki krizin nedeni olduğunu dile getirir. Fakat öte yandan, gücü isteme kavramı, bu değerlendirme krizinden kurtuluş için anahtar kavramdır. Nietzsche'de gücü isteme kavramının asıl anlamı, onun ?tüm değerlerin yeniden değerlendirilmesi? talebiyle açığa çıkar.Sonuç bölümünde, Kant'ın saf isteme kavramıyla, Nietzsche'nin gücü isteme kavramının karşılaştırması yapılmıştır. Bu bağlamda, Nietzsche'nin Kant eleştirisi incelenmiştir. İsteme kavramları farklı niteliklere sahip olsa da, hem Kant hem Nietzsche bu kavramı kullanarak ?insanın kendi kendini belirlemesinin olanakları?nı araştırmışlardır.Anahtar Kelimeler: isteme (iyi isteme, gücü isteme), insan, değer, değerlendirme

In this thesis, how the concept of will, which has a crucial role in the history of ethics, is evaluated by Kant and Nietzsche and where it is grounded and accordingly, what conclusions are emerged out of differences between them are discussed.In the first chapter of the thesis, the diversity of terminological and semantic usage of the concept in order to clear the ambivalent meanings of the concept of will is investigated. In this chapter, it is shown that the concept of will has been identified with a manifold of terms. In parallel with the diversity of the terminological usage, the meanings that the concept of will has are also seen to differ a great deal.In the second chapter, the concept of will is discussed from the perspective of Kant. Kant, who puts the investigation of the causality of the action in the center of his ethics, demonstrates that rational being both has the possibility of free action and also his acts can sustain morality. Here, Kant develops the concept of ?good will? and constructs ?being good? as an essence of will. Kant also grounds that freedom and morality are intertwined with lawfulness with the concept of will.In the third chapter of the thesis, in the context of the concept of will, Schopenhauer?s position, which is a bridge between Kant and Nietzsche, is discussed. By determining the will as thing-in-itself as the real meaning of the world and then identifying the individual acts as appearances of the will, Schopenhauer constitutes the connection point between Kant and Nietzsche.In the fourth chapter, in which context Nietzsche?s concept of will signifies ?will to power? is mentioned. Nietzsche claims that the will to power in terms of a certain (Socratic) evaluation is the cause of the crisis in his age. But on the other hand, the concept of will to power is the key concept in escaping from this evaluation crisis. The real meaning of Nietzsche?s concept of will to power emerges with his demand for ?a revaluation of all values?.In the epilogue, Kant?s concept of good will and Nietzsche?s concept of will to power are compared. In this context, Nietzsche?s critique of Kant is viewed. Besides the different qualities of their concepts, both Kant and Nietzsche search for ?the possibility of human?s self-determination? by using the concept of will.Keywords: Will (good will, will to power), Human, Value, Evaluation