A corpus based analysis of Turkish body part terms based on conceptual metaphor theory

Abstract

Bu çalışmanın amacı Türkçe vücut parçaları terimlerinin doğal dil verisindeki görünümlerini incelemektir. Bu çalışma yalnızca derlem temelli bir çalışma değil, aynı zamanda değişmeceli dil kullanımının kavramsal metafor kuramı temel alınarak incelenmesidir.Giriş bölümü çalışma ile ilgili genel bir çerçeve çizmekte, çalışmanın tanımını, amaç ve önemini, araştırma sorularını, sınırlılıklarını ve düzenini içermektedir.Birinci bölümde alan yazın tanıtılmıştır. Bilişsel anlambilim içerisinde değişmeceli dil, kavramsal metafor kuramı, ve bu alanlardaki derlem temelli çalışmalar sunulmuştur.Yöntem bölümünde çalışmanın veritabanını oluşturan altderlemin kurulumu, derlemden veri sağlama teknikleri ve çözümleme yöntemleri anlatılmıştır. Altderlemin tasarımı, yazılı ve sözlü verinin toplanması ve bilgisayar ortamına aktarılması tanıtılmıştır. Verinin özellikleri, veriyi işlemek için kullanılan yazılım, verilerin sınıflandırılmasında karşılaşılan sorunlar ve veriyi çözümleme yöntemleri de bu bölümde yer almaktadır.Üçüncü bölüm verinin bağımsız olarak veya birbiriyle ilişkili gruplarda çözümlenmesini içermektedir. Bu bölüm, belirlenen 13 adet vücut parçası sözcüğünün altderlemden elde edilen verilerinin değişmeceli dil kullanımlarına ait sınıflandırmalar yapmakta ve bu kullanımlardan nitel ve nicel sonuçlara ulaşmaktadır. Ayrıca, derlemden elde edilen veri Türk Dil Kurumu Sözlüğü'nden elde edilen veri ile karşılaştırılmış, benzerlikler ve farklılıklar ortaya konmuştur.Son bölümde ise çalışma ile ilgili elde edilen sonuçlar sunulmuştur.

The aim of this study is to analyze the uses of Turkish body part terms in naturally occurring data. It is not only a corpus based language study, but also an analysis of figurative language use based on Conceptual Metaphor Theory.Introduction part sets a frame about the study, presents definition, purpose and importance of the problem, research questions, limitations and organization of the study.The first section deals with the theoretical framework. It introduces studies on figurative language in cognitive semantics and particularly on conceptual metaphor theory, and corpus-based researches in this field.In methodology section, the construction of the subcorpus, data collection techniques, how to sort the concordance lines, and methods of analysis are presented. It focuses on the design of the subcorpus, and collecting and computerizing the samples of writing and speech. This section discusses the nature of data, the software used to process the data, problems faced during data sorting, and methods used to analyze the data.Third section analyzes the data separately or in related groups. It makes some classifications and draws quantitative and qualitative conclusions about the figurative use of the selected body part terms derived from the examples taken from the subcorpus. Moreover, the data derived from subcorpus is compared and contrasted with the data determined from the dictionary of Türk Dil Kurumu.In the final section, conclusions of the study are presented.