David Hume ve John Rawls`da adalet kuramı: Adalet kuramına tarihsel-şüpheci yaklaşım ile sözleşmeci yaklaşım arasında karşılaştırmalı bir araştırma

Abstract

Tez'in konusunu birbirinden ayrı iki ana çizgide ilerleyen şüpheci yaklaşımın önemli temsilcilerinden D. Hume ile sözleşmeci yaklaşımın çağımız siyaset felsefesinin önde gelen temsilcilerinden biri olan J. Rawls'ın adalet kuramlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi oluşturmaktadır. Siyaset felsefesi içinde yer alan çalışmamız, temel anlayışlarında adalet kavramını birbirine karşıt bir şekilde konumlandıran D. Hume ve J. Rawls üzerinden tartışmayı amaçlamakta ve doğal haklar düşüncesi ile birlikte, sosyal sözleşme düşüncesi, mülkiyetin ve hükümetin kökeni gibi adaletin saç ayaklarını oluşturan kavramları da konu bağlamında ele almaktadır.Tez, üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümün konusunu D. Hume'un adalet kuramı oluşturmaktadır. D. Hume'a göre, gerek adalet erdemini gerekse doğal haklar düşüncesini a priori bir insan doğası kavramında temellendirmek mümkün değildir. Aksine bizim için doğurduğu faydalı sonuçlardan dolayı adalet ilkeleri olarak nitelendirdiğimiz ilkeler, insanların içinde bulundukları sosyo- fiziksel çevreye göre farklılık gösterirler. Tez' de Hume'un adalet kuramına ilişkin temel değerlendirme: yarar temelinde duygu durumları ile açıkladığı sözleşme karşıtı şüpheci bir tutuma sahip olduğudur.İkinci bölümün konusunu J. Rawls'ın adalet kuramı oluşturmaktadır. Rawls adalet kuramını İmmanuel Kant'tan hareketle en başta yararlılık ilkesini temel alan düşünürlere karşı (ki, bu düşünürlerin başını Hume çeker) geliştirmiştir. Bu nedenle ikinci bölümde, 20. yüzyılda ?adalet nedir?? sorusuna dair yürütülen tartışmaların çıkış noktası olan John Rawls'un adalet kuramının yöntemsel soruları ele alınmıştır.Üçüncü bölümde ise çağdaş tartışmaları birebir belirleyen 18. yüzyılın büyük adalet kuramcısı David Hume'un adalet kuramı ile J. Rawls'ın adalet kuramı arasında kurulabilecek ortak noktalar ve ayrımlar belirlenerek karşılaştırılmıştır.

The subject of the thesis is comparatively to study both D. Hume, one of the important representatives of skeptical approach progressing in two main different lines, and the theories of justice of J. Rawls who is one of the leading representatives of political philosophy in modern times with contracting approach. Our study on/within political philosophy aims the debate over D. Hume and K. Rawls who positioning the concept of justice as opposed to each other in their basic understanding. Moreover, the idea of social contract deals with concepts in context which form the root of justice as well as the of property and goverments with the idea of natural rights.The thesis consists of three sections. The first part is about D. Hume's theory of justice. According to D. Hume, either the virtue of justice or the idea of natural rights is not possible to base on the concept of human nature. On the contrary, the principles that we call as the principles of justice due to their beneficial effects on humanity differ from our socio-physical environment.The basic evaluation of Hume's theory of justice in thesis follows as: benefit has an anti-skeptical attitude towards contract.The second part is about J. Rawls's theory of justice. Rawls developed his theory based on Immanuel Kant against scholars who supported the principle of beneficience, and Hume is also known as the leading one among the scholars. Therefore, the starting point of the studies that carried out on the question 'What is justice?' in 20. century is based on John Rawls' s theory, and the methodological problems of the theory are discussed in this part.In third part the comman points and differences between the theory of justice of David Hume who is 18. century theorist of justice and points modern debates one by one and J. Rawls' are determined and compared with each other.