2000`li yıllarda Türkiye`de belgesel sinema: Üretim tarz ve eğilimler

Abstract

Bu tezin amacı, 2000?li yıllarda Türkiye?de belgesel sinemanın üretim tarzına, yapım koşullarına bakmak ve bu koşulların filmlerin konu ve anlatı yapısı üzerindeki etkilerini incelemektir. Belgesel sinemanın üretim tarzındaki değişimler, belgesel filmlerin estetiğini, anlatı yapısını ve eğilimlerini etkiler. Film üretim tarzının ana etkenleri ise finans kaynakları ve üretim araçlarıdır. Özellikle herhangi bir kurumsal mekanizmadan bağımsız film üreten sinemacılar için finansman büyük bir sorun oluşturur. 2000?li yıllarda internet ve dijital teknolojinin gelişmesiyle birlikte ise, film yapım maliyeti görece azalmış, internet belgesel sinemacılar için finans, dağıtım ve gösterim koşulları açısından alternatif bir platform haline gelmiştir. Bu oluşumlar sayesinde farklı coğrafyalarla artan etkileşim, finans kaynaklarını çeşitlendirmiş; ulusal ve uluslararası fonlar, ortak yapımlar, pitching forumları, kitlesel fonlama gibi finans olanakları gündeme gelmiştir. Tüm bu finans kaynaklarının bir arada kullanıldığı ?melez/karma? üretim tarzları ortaya çıkmış, belgesel film üretimi ivme kazanmıştır. Belgesel film yapım pratiklerindeki bu yeni eğilimler, Türkiye belgesel sinemasında da yankısını bulmuştur. Bağımsız film üretimi çoğalmış, konu çeşitliliği artmış ve klasik anlatı yapısının (`açıklayıcı tarz?) yanında `gözlemci?, `etkileşimli?, `düşünümsel? tarz gibi farklı anlatı yapıları gündeme gelmiştir. Her ne kadar tüm bu oluşumlar film yapım koşullarını kolaylaştırmışsa da günümüzde finans ve özellikle gösterim, Türkiye belgesel sinemasının en büyük sorunları olmaya devam etmektedir.Anahtar Kelimeler: Belgesel sinema, üretim tarzı, finans, dijital teknoloji, anlatı yapısı

The aim of this thesis is to look into the mode of production of documentary films, production conditions and to examine the effects of these conditions on the subjects of films and and their narrative structures in Turkey. Changes in the mode of production of documentary films influence the aesthetics, narrative structures and tendencies of documentary films. The main factors for the mode of film production are financial sources and production means. Finance is a big problem especially for filmmakers who produce films independent from any official mechanism. During 2000s by the development of internet and digital technologies, film production cost has relatively decreased and internet has become an alternative platform for documentary filmmakers in terms of finance, distribution and release conditions. The increase in interaction with different geographies thanks to these happenings, finance sources vary and such formations as national and international funds, co-productions, pitching forums, crowdfunding have come into being. ?Hybrid/mixed? modes of production in which all these new financial sources have been combined have appeared and documentary film production have risen. All these new tendencies in documentary film making have echoes in Turkish documentary cinema. Independent filmmaking have risen with an increase in subject diversity. Different sorts of narrative structures such as `observational?, `participatory? and `reflexive? have emerged in addition to classical narrative structures (`expository? modes). Although all these formations make filmmaking easier, finance and release have still been main issues of Turkish documantary cinema today. Key Words: Documantary film, mode of production, finance, digital techonology, narrative structure