Pozitif psikolojik sermaye ile işe ilişkin duyuşsal iyilik algısı, iş doyumu, işgören performansı ve yaşam doyumu ilişkilerinin seyahat acentası çalışanları örnekleminde incelenmesi

Abstract

Günümüzde örgütler, giderek karmaşıklaşan ekonomik bir sistemle mücadele etmektedir. Böyle bir ortamda rekabet avantajı sağlamak üzere insan kaynaklarını yönetebilmek önemli bir sorun haline gelmiştir. Örgütler bu sorunu çözebilmek için yeni düşünce ve yaklaşımlara ihtiyaç duymaktadır. Bu bağlamda Luthans, Youssef ve Avolio (2007) tarafından yeni bir yaklaşım ortaya atılmıştır. Luthans, Youssef ve Avolio (2007), çalışanların pozitif ve güçlü yönlerinin ortaya çıkarılarak geliştirilmesinin, arzu edilen iş çıktılarını olumlu yönde etkileyeceğine işaret etmiştir. Pozitif psikoloji ve pozitif örgütsel davranış hareketlerinden yola çıkarak, tez çalışmasında;umut, öz-yeterlilik, iyimserlik ve psikolojik dayanıklılık bileşenlerinden oluşan pozitif psikolojik sermaye ile işe ilişkin duyuşsal iyilik algısı, iş doyumu, kişisel beyana dayalı işgören performansı ve yaşam doyumu ilişkilerinin araştırılması amaçlanmıştır.Türkiye genelinde faaliyet gösteren seyahat acentalarında çalışan işgörenlerden (n=602) toplanan verilerin analizi sonucunda; değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler bulgulanmıştır. Yapılan korelasyon analizleri,pozitif psikolojik sermayenin işe ilişkin duyuşsal iyilik algısı(r=,388; p<,01), iş doyumu(r=,396; p<,01), kişisel beyana dayalı işgören performansı(r=,438; p<,01) ve yaşam doyumu(r=,383; p<,01) ile pozitif yönlü anlamlı ilişki içinde olduğunu göstermiştir. Ayrıca pozitif psikolojik sermayenin;işe ilişkin duyuşsal iyilik algısındaki değişimlerin %14,9'unu(ΔR2=,149), iş doyumundaki değişimlerin %15,6'sını(ΔR2=,156), kişisel beyana dayalı işgören performansındaki değişimlerin %19'unu(ΔR2=,190)ve yaşam doyumundaki değişimlerin %14,5'ini(ΔR2=,145) açıkladığı bulgulanmıştır. Bulgular, mevcut literatürde farklı araştırmacılar tarafından yapılmış araştırma sonuçlarıyla paralellik göstermektedir. Pozitif psikolojik sermaye ve bileşenlerinin işe ilişkin duyuşsal iyilik algısı ve bileşenleriyle arasındaki ilişkilerin ortaya koyulması tez çalışmasının önemli kuramsal çıktılarındandır. Seyahat acentası sahip ve yöneticilerinin pozitif psikolojik sermaye kavramının sağladığı faydaları öğrenmesi ve çalışanlarına bu konuda kısa süreli eğitim imkânları sağlaması arzu edilen iş çıktılarına ulaşmada faydalı olacaktır. Gelecekte pozitif psikolojik sermayenin öncüllerinin araştırılması literatüre katkı sağlanması açısından önerilmektedir.

Today's organizations are competing in an increasingly complex global economy. Managing human resources has become the major challenge to achieve a competitive advantage. To overcome this challenge effective management of human resources and new thinking and approaches is required. Positive psychological capital has been recently introduced as such a new idea by Luthans, Youssef and Avolio (2007).Luthans, Youssef and Avolio stated that desirable work outcomes could be achieved by revealing and soon after improving employees' strength. Drawing from positive psychology and the positive organizational behavior movements, the purpose of the present dissertation is to investigate the relationship between positive psychological capital (hope, self-efficacy, optimism, and resiliency) and job related affective well-being, job satisfaction, self-rated employee performance and life satisfaction. The findings supportedthe relationship between positive psychological capital and job related affective well-being, job satisfaction, self-rated employee performance and life satisfaction. With a sample from a travelling agencies' employees (n=602) around Turkey, correlation analysis indicated positive psychological capital had a positive relationship with job related affective well-being (r=,388; p<,01), job satisfaction (r=,396; p<,01), self-rated employee performance (r=,438; p<,01) and life satisfaction (r=,383; p<,01). Regression analysis of the impact of positive psychological capital over job related affective well-being (ΔR2=,149), job satisfaction (ΔR2=,156), self-rated employee performance (ΔR2=,190) and life satisfaction (ΔR2=,145) found a significant change in the coefficient of determination. The discussion notes the possible reasons for these findings and concludes with theoretical and practical implications. The findings of this dissertation shows similarity with relevant studies in the literature. Putting the relationship between positive psychological capital and its components and job related affective well being and its components forward is one of the significant theoretical outcomes of this dissertation. Besides, if the concept of positive psychological capital can be learned by the owners and managers of travel agency, short-dated training could be given in order to obtain desirable work outcomes. For the further studies, antecedents of the positive psychological capital could be a new subject to delve into as well.