Feminen normlara uyum ve iyi oluş ilişkisi: İçsel ve dışsal motivasyonlar bakımından bir inceleme

Abstract

Bu çalışma kadınların feminen ve maskülen toplumsal cinsiyet normlarına uyumları ve psikolojik iyi oluşları arasındaki ilişkiyi açıklamak için yapılmıştır. Çalışma Toplumsal Cinsiyet Motivasyon Ölçeği (TCMÖ), Psikolojik İyi Oluş Ölçeği ve Sosyo-Demografik Değişkenler soruları kullanılarak 300 kadın ile yürütülmüştür. Toplumsal Cinsiyet Motivasyonu ölçeği kullanılarak feminen normlara içsel motivasyonlarla uyan kadınlar, feminen normlara dışsal motivasyonlarla uyan kadınlar, maskülen normlara içsel motivasyonlarla uyan kadınlar, maskülen normlara dışsal motivasyonlarla uyan kadınlar şeklinde dört değişken elde edilmiştir. Bu değişkenler ve sosyo- demografik değişkenler kullanılarak hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre kadınlarda psikolojik iyi oluşu yordayan değişkenler etki büyüklüğü sırasıyla içsel motivasyonlarla maskülen toplumsal cinsiyet normlarına uyum, eğitim düzeyi ve ücretli bir işte çalışma durumudur. Bu üç değişken psikolojik iyi oluş varyansının %18'ini yordamıştır. Bu değişkenlerden maskülen toplumsal cinsiyet normlarına içsel motivasyonla uyma, açıklanan psikolojik iyi oluş varyansının %8'inden sorumludur. Maskülen toplumsal cinsiyet normlarına içsel motivasyonla uyum arttıkça psikolojik iyi oluş da artmaktadır. Eğitim elde edilen psikolojik iyi oluş varyansının % 3,3'ünden sorumludur Eğitim düzeyi arttıkça kadınların iyi oluşları düşmektedir. Son olarak ücretli bir işte çalışma durumu elde edilen açıklama varyansının % 1,2'sinden sorumludur. Eğitim gibi kadınların ücretli bir işte çalışmaları da onların psikolojik iyi oluşlarını düşürmektedir.Anahtar kelimeler: Toplumsal cinsiyet, toplumsal cinsiyet normları, motivasyon, otonomi, psikolojik iyi oluş.

This study is specifically concerned with the effect of conformity to feminine norms on psychological well being. 300 randomly selected women filled in two scales. The first scale which is Gender Motivation Scale was used to analyze the conformity levels of the 300 women to feminine and masculine norms. With the same scale their motivations were also assessed in terms of being pressure/extrinsic or autonomous/intrinsic. After this evaluation women were divided into four groups which are feminine norm conformity with intrinsic motivation, feminine norm conformity with extrinsic motivation, masculine norm conformity with intrinsic motivation and masculine norm conformity with extrinsic motivation. To determine the well being levels of these four groups Psychological Well Being Scale was used. On the basis of the results of the hierarchic regression analysis of this study, masculine norm conformity with intrinsic motivation, educational status and having a career predicted psychological well being significantly. These three variables predicted 18% of the total explained variance of psychological well being. There is a positive relation between psychological well being and masculine norm conformity with intrinsic motivation. According to the findings women with high masculine norm conformity with intrinsic motivation were also high on psychological well being. Masculine norm conformity with intrinsic motivation is responsible for the 8% of total explained variance of psychological well being. Educational status accounts for 3.3% of the total explained variance of psychological well being. There is a negative relation between educational status and psychological well being. Career and status accounts for 1.2% variance in psychological well being. There is a negative relation between career status and psychological well being.Key words: Gender, gender norms, motivation, autonomy, psychological well being.