Kuruluşundan modern limanın inşasına Mersin kentinin ve limancılık faaliyetlerinin gelişimi

Abstract

Liman kentleri, bir devletin ekonomik yapılanması içerisinde, ticaret hayatının ve kültürünün en hızlı geliştiği mekânlardır. Bu kentler, aynı zamanda devletin sosyo-ekonomik anlamda yaşadığı değişim ve dönüşümün mekânı olarak da dikkat çeker. Özellikle ulaşım olanakları ve hammadde-pazar ilişkileri göz önünde bulundurulduğunda, liman kentlerinin gelişimi daha da önem taşır. Liman kentleri, yakın çevrelerindeki hinterlant kaynaklarından gelen tarımsal ürünlerin, çok çeşitli el sanatlarının ve sanayi hammaddelerinin dışarıya pazarlandığı, diğer ülkelerin sanayi ürünlerinin de giriş yaptığı, depolama ve dağıtma merkezleri olarak zengin kozmopolit metropollere dönüştüğü yerlerdir. Mersin, 1840'lardan itibaren Avrupa ekonomisiyle entegrasyona giren Osmanlı İmparatorluğu'nda, reformların etkisi altında büyümeye aday liman kentlerinden biridir. Kent, içinde yer aldığı Çukurova Bölgesi gibi çok uzun bir geçmişe sahip değildir. 19. yüzyılın başlangıcına kadar giden yakın bir geçmişe sahiptir. Kentin gelişimindeki en önemli unsur olarak düşündüğümüz iskele ve limandır. 19. yüzyılın ortalarından itibaren Doğu Akdeniz deniz ticaretinin önemli bir merkezi haline gelen Mersin'in sahip olduğu iskeleler bir süre sonra ihtiyacı karşılayamaz hale gelmesiyle birlikte modern bir liman inşa edilmesi fikri de ortaya çıkmıştır. Modern bir liman inşa edilmesi düşüncesi 19. yüzyılın sonlarına kadar gider. Yerli ve yabancı pek çok girişimci tarafından limanın inşası için girişimlerde bulunulmuştur. Bazı girişimcilerle sözleşmeler de yapılmasına rağmen çeşitli ve tam olarak bilinmeyen nedenlerden dolayı 1954 yılına kadar modern bir liman inşası gerçekleşmemiştir. 1954 yılında Demokrat Parti döneminde uygulanan denizcilik ve liman politikaları çerçevesinde modern Mersin Limanı'nın inşasına 25 Nisan 1954 tarihinde başlanılmıştır. Tüm tesisleriyle 1962 yılında hizmet vermeye başlayan Mersin Limanı, bugün ülkemizin ve Ortadoğu Bölgesinin önemli bir ihracat ve ithalat limanı olarak hizmet vermeye devam etmektedir. Anahtar Kelimeler: Mersin Limanı, Çukurova, Liman İnşaatı, Demokrat Parti, İskeleler, Deniz Ticareti.

Port cities are the fastest growing locations with respect to commercial life and culture within the economic structuring of a state. These cities, at the same time, stand out as hubs demonstrating socio-economic evolution and transformation of a state. Development of port cities have a more significant importance especially when means of transportation and raw material-market relationships are taken into account. Port cities transform into rich cosmopolite metropolises as of being storage and distribution hubs where agricultural products flow in from peripheral hinterland resources, various hand crafts and industrial raw-materials exported and foreign origin industrial products imported.Mersin is one of the candidate port cities to develop under the influence of reformations taken place within the context of Ottoman Empire's economic integration efforts with the European economy since 1840's. The city does not have a long history just like Çukurova region where it is located. The city's close past dates back to the beginning of the 19th century. Pier and port are considered to be the most important elements contributing to the city's development. The idea of constructing a modern port appeared due to the fact that Mersin's piers were falling short in covering the demand while the city was evolving into an important hub for Eastern Mediterranean marine trade since the mid of 19th century. The concept of building a new port dates back to the end of the 19th century. A number of entrepreneurs, both local and foreign, attempted to undertake port construction. Even though, some entrepreneurs were entitled contracts for that purpose, an actual modern port construction did not start till 1954 due to various but unclear reasons. Modern Mersin Port construction started on 25 April 1954 within the framework of maritime and port policies adopted during Democrat Party era in 1954. Today, Mersin Port, which became fully operational with all of its facilities in 1962, is continuing to serve as an important export and import harbor of our country and the Middle East Region. Key Words: Mersin Port, Cukurova, Port Construction, Democrat Party, Piers, Maritime Trade.