Hellenistik ve Roma Dönemlerinde mezar stellerinde semboller

Abstract

`Hellenistik ve Roma Dönemlerinde Mezar Stellerinde Semboller` isimli yüksek lisans tezinin konusu, mezar stellerinde yer alan betimlemeler yoluyla geride kalanlar üzerinde bırakılmak istenen mesajların yansımasının irdelenmesini kapsar. Figürler gerek vücut diliyle gerekse bir takım sembollerle nasıl bir hayat sürdüklerini, erdemlerini ve ölümden sonra nasıl bir hayat sürme arzusunda olduklarını mezar stellerindeki kabartmalarla ifade etmektedirler. Bu çalışmada birçok nesnenin ve figürün bir arada bulunduğu, belli bir mesajı olduğu düşünülen mezar stellerindeki sembolik anlamlar irdelenmiştir. Tezin ilk bölümünü oluşturan `Klineli Cenaze Yemeği Sahneleri`, stel sahibini heroize ederek, onun bu dünyada olduğu gibi diğer dünyada da bolluk refah içinde yaşama arzusunun bir temsilidirler. İkinci bölümde incelenen `El Sıkışma Sahneleri` ise literatürde 'Dexiosis' olarak ifade edilen, ölümün verdiği hüzün ile ailenin birliği ve bütünlüğü vurgularının yapıldığı sahnelerdir. Son bölüm olan `Diğer Sahneler`de ise, mezar stelleri üzerinde erkek, kadın ve çocukların hangi özelliklerinin ön plana çıkarılarak betimlendiği, sahnelerde yer alan nesnelerin içerdikleri anlam ile vücut dillerinin kattığı hüzün duygusu vurgulanmıştır. Mezar stellerinde, stel sahibi ve bazen de ailesinin ilgi alanlarını, erdemlerini, statüsünü, mesleğini, yaşarken keyifle vakit geçirdiği uğraşlarını ifade eden birçok sembol bulunmaktadır.Genel olarak bakıldığında mezar stellerindeki bütün figürler gerek bir takım nesnelerle gerekse sahnedeki jest ve vücut hareketleriyle belli bir mesaj verme kaygısı taşımaktadırlar. İnsanların bedenleriyle var olamadıklarında yaptıkları işler ve bıraktıkları eserleri ile, anılan bu dünyada mezar stelleri bu gerçeğin hüzünlü bir yansımasıdır. Anahtar kelimeler: Mezar Steli, Hellenistik, Roma, Nesne, Sembol, Cenaze yemeği, Dexiosis, El sıkışma, Vücut dili, Kabartma, Arkeoloji

The subject of this master thesis `Symbols on the Grave Stelai in the Hellenistic and Roman Periods` includes analysis of the messages on the people still alive through descriptions carved on grave stelai. Figures explain their lifestyle through reliefs of funerary stelai by both body language and a number of symbols, in which they express their virtues and their desire of how to live after death. In this study the symbolic meanings of grave stelai which is a combination of many objects and figures and their particular message are discussed. `Funeral Banquet Scenes with Cline` which forms the first part of this thesis represents the desire of the stele owner to live in prosperity and abundance in the hereafter life as it was in this world by heroizing himself. `Scenes of Figures With Shaking Hands `which is examined in the second part and is expressed as 'Dexiosis' emphasizes the sadness of death and the unity and integrity of the family. In the last section, `Other Scenes`, the forefront characteristics of men, women and children on grave stelai with the meaning of the objects on them and the sense of sadness which is reflected by body language is highlighted. There are many symbols that represent interests, virtues, status, profession, and pleasures of the stele owner and sometimes of his family in a grave stele. In general view, all figures in grave stelai have a concern to give a certain message with both gestures, body movements and with some objects in the scene. The world is a place in which people are remembered for their jobs and their works they left behind when they cannot be there with their bodies anymore. Grave stelai are a sad reflection of this fact. Keywords: Grave Stele, Hellenistic, Roman, Object, Symbol, Funeral Banquet, Dexiosis, Handshake, Body Language, Relief, Archaeology