Yabancı turistlerin Türk mutfağı seçim motivasyonlarının neofobi ve neofili düzeylerine göre incelenmesi: İstanbul`da bir araştırma

Abstract

Yabancı turistlerin Türk mutfağı seçim motivasyonlarını belirlemek, bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Ayrıca, turistlerin sergiledikleri neofobi ve neofili eğilimlerinin Türk mutfağı seçim motivasyonları üzerindeki etkisi de belirlenmek istenmektedir. Araştırmanın evrenini, 2018 yılında İstanbul'u ziyaret eden yabancı turistler oluşturmaktadır. Açımlayıcı düzeyde tasarlanan araştırmada veriler, alan yazına dayalı olarak geliştirilen anket aracılığıyla toplanmıştır. Geliştirilen anket, 18 Nisan ile 10 Mayıs 2018 tarihleri arasında İstanbul'u ziyaret eden, ziyareti esnasında Türk mutfağı deneyimi yaşayan ve yaşları 18 ve üzeri olan yabancı turistlere kota örneklemesi temel alınarak yüz yüze uygulanmıştır. Araştırma kapsamında 667 anketin verileri analiz edilmiştir. Verilere; kayıp veri analizi, çoklu sapan analizi, çoklu normal dağılım testleri uygulanmıştır. Verilerin analizinde; tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra, faktör, t-testi, ANOVA, kümeleme, korelasyon ve regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Yabancı turistler neofobi düzeylerine göre `neofobik eğilimli` ve `neofilik eğilimli` olarak iki kümeye ayrılmıştır. Bu kümelere göre Türk mutfağı seçim motivasyonlarının farklılık gösterip göstermeyeceği incelenmiş olup; duyusal çekicilik ve sağlık endişesi boyutları arasında anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Turistler neofili eğilimlerine göre yapılan kümeleme analizi sonucunda; `neofilik eğilimli` ve `kısmi neofilik eğilimli`olarak iki kümeye ayrılmıştır. Elde edilen kümelere göre, Türk mutfağı seçim motivasyonlarının bütün boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar elde edilmiştir. Neofobi ve neofili eğilimleri arasındaki negatif yönlü düşük ancak anlamlı bir ilişki olduğu saptanırken; neofobi düzeylerinin Türk mutfağı seçim motivasyon boyutlarından olan kültürel deneyim ve duyusal çekicilik faktörleri üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Turistlerin neofili eğilimlerinin de Türk mutfağı seçim motivasyonları üzerindeki etkisine yönelik olarak geliştirilen hipotezlerin test edilmesi sonucunda, turistlerin neofili eğilimlerinin yiyecek seçim motivasyonlarının tüm boyutlarında anlamlı bir etkisi olduğu ortaya çıkarılmıştır. Turistlerin milliyetlerine göre neofobi düzeyleri arasında anlamlı farklılıklar saptanmazken; Türk mutfağına karşı neofili eğilimi en yüksek olan milliyetin Suudi Arabistanlılar; en düşük olanın ise Ukraynalılar olduğu bulgulanmıştır.

The purpose of this research is to determine foreign tourists' choosing motivations to the Turkish cuisine. It is also wanted to determine the effect of tourists' neophobic and neophilic trends on choosing motivations to the Turkish cuisine. The general universe is foreign tourists visiting to the İstanbul in 2018. In the research designed by exploratory, data were collected through a questionnaire developed based on the literature. The questionnaire was done face to face with foreign tourists who visiting to the İstanbul and experiencing Turkish cuisine during the visit based on quota sampling. Within the context of the research, data of 667 questionnaires were analysed. It was used missing data analysis, multi-slope analysis, multiple normal distribution tests for data. In addition to descriptive statistics, it was used factor analysis, t-test, ANOVA, clustering, correlation and regression analyses in the analysis of the data.In the research, it was determined that foreign tourists' choosing motivations to the Turkish cuisine, who visited to the İstanbul can be observed in terms of cultural experience, emotional attractiveness, health anxiety, living excitement, togetherness and gain a reputation dimensions. In addition, it was revealed that neophobia and neophilia trends were gathered under one dimension. Foreign tourists were divided in two group by `neophilic tendency` and `neophobic tendency` according to the level of neophobia. According to these groups, it was analysed that whether foreign tourists' choosing motivations to the Turkish cuisine differ; and then it was identified significant differences among sensory appeal and health anxiety dimensions. Because of the clustering analysis, according to tourists' neophilia trends are divided two groups that are `neophilic tendency` and `partial neophilic tendency`. According to the obtained groups, significant differences were statistically obtained in all dimensions for the choosing motivations to the Turkish cuisine.It was determined a negative significant correlation between neophobia and neophilia trends. However, it was determined that neophobia levels has a significant effect on the factors of cultural experience and emotional attractiveness which are dimensions of the choosing motivations to the Turkish cuisine. Because of, testing the hypotheses developed for the effect of choosing motivations to the Turkish cuisine in terms of the tourists' neophilia trends, it was determined that the tourists' neophilia trends has a significant effect on all dimensions of food choosing motivations. It was found that there is not a significant difference between the levels of neophobia according to the tourists' nationalities; but it was found that the nationality of the Saudi Arabia has the highest neophilia trends and Ukraine has the lowest neophilia trends for Turkish cuisine.