Turist rehberlerinin yaşadıkları zorlukların kariyer bağlılığına etkisi

Abstract

Rehberlik mesleği, birçok bilim dalı ile yakın bir ilişki içindedir. Rehberlik alanında kariyer gelişimi, kariyer bağlılığı açısından oldukça önemli bir noktadır. Lakin kariyer bağlılığı açısından motivasyonu ve kariyer gelişimini olumsuz etkileyecek birçok mesleki zorluk vardır. Tüm bunlar göz önünde bulundurularak alan yazında turist rehberlerinin yaşadıkları mesleki zorlukların kariyer bağlılığına etkisini ölçen bir tez hazırlanmasının alan yazına önemli bir katkı sağlayacağı düşünülmüş ve bu çalışma kaleme alınmıştır. Çalışmada, çalışmanın seyri açısından uygun olacağı düşünülerek kolayda örnekleme yöntemi tercih edilmiş olup faktör analizi, regresyon, T-testi, Anova Post-Hoc Scheffe testi ve ki-kare testi kullanılmıştır. Nisan ve Mayıs aylarında facebook rehber platformları, whatsapp, messenger gibi sosyal ağlar ve e-mail aracılığıyla; Haziran ayında ise yüz yüze yapılan görüşmelerle, çalışma için veriler toplanmıştır. Googleform üzerinden, 182 görüşme formu, İstanbul Ayasofya Müzesi ve Topkapı Sarayından ise 79 görüşme formu elde edilmiştir. İstatistik paket programında yapılan faktör analizi (n=261) sonucunda, yapısal, ücretsel, idari zorluklar ve sürdürebilme zorlukları adı altında dört faktör oluşturulmuştur. Yapılan dört faktörlü analiz sonucunda, mesleki zorlukların kariyer bağlılığına negatif etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Uzmanlaşma eğitimi alanlar, rehberlik eğitimi veren lisans programlarından mezunlar, bekar ve erkek rehberler; tüm yıl çalışan ve asıl işi rehberlik olanlar ve de serbest olarak rehberlik yapanlar, rehberlik kariyerine daha çok bağlı olduğu bulgulamıştır. Dikkat çeken bulgular arasında, 1 yabancı dil bilenlerin, birden çok yabancı dil bilenlere göre, 51 ile 150 gün arası çalışanların, 150 günden fazla çalışanlara göre rehberlik kariyerlerine daha çok bağlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Diğer taraftan kadın rehberler, bekar rehberler, sezonluk ve 5-8 yıl arası çalışanlar, 22-31 yaş aralığındakiler, rehberlik eğitimi veren ön lisans bölümünden mezunlar ve uzmanlık eğitimi almayanlar, daha fazla zorluk yaşadığı tespit edilmiştir. Ayrıca mesleki örgütler ile ilişkileri olumlu olan turist rehberleri, kariyerine daha fazla bağlı olduğu ve daha az mesleki zorluk yaşamaktadır. Özellikle t-testi ve ANOVA Post-Hoc Scheffe testinde, medeni durum, rehberlik eğitim düzeyi ve ikinci bir işte çalışma durumuna göre mesleki zorluklar ve kariyer bağlılığı ortalamaları açısından çelişki varken diğer demografik ve kapalı uçlu sorulara göre mesleki zorluklar ve kariyer bağlığı ortalamaları açısından eşdeğerlilik vardır. Sonuç olarak turist rehberliği mesleği profilinin çizildiği tez araştırmasında, mutlu olan turist rehberleri, daha az mesleki zorluk yaşadığı ve kariyerine daha fazla bağlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The tourist guidance profession is closely related to many disciplines. The career advancement of the tourist guidance that is connected with many disciplines is an important stage in the process of committing to the career more. However, there are many professional challenges that affect the motivation and career advancement of tourist guides in the process of committing more to the career. In this regard, the thesis objective is to measure the effect of the professional challenges on the career commitment of tourist guides because the research has not been done before. Factor analysis, regression, t-test, Anova Scheffe and chi-square methods were used in the research part by preferring convenience sample. The data was obtained from the tourist guides' platforms on Facebook. The survey was sent via Whatsapp, Messenger and e-mail in April, May. Face to face survey was completed in June, 2018. 182 surveys on the googleforms and 79 surveys in the Hagia Sophia Museum and Topkapi Palace in İstanbul were taken. Statistical software program was used for the analysis. As a result of factor analysis (n=261) four components called the structural, remuneration, administrative and sustainability challenges were formed. Tourist guides' professional challenges had a negative effect on the tourist guides' career commitment. The tourist guides who had specialization training, graduated the four years' tourist guides department, all year work, male tourist guides, single guides and the freelance guides were more committed to the careers than the others. On the other hand, it was remarkably found that those who could speak one foreign language and who could guide between 51 and 150 days were more committed to their careers than those speaking two or more foreign language and guiding more than 150 days. On the other hand, it was found that women guides, single guides, seasonal workers, those guiding for 5-8 years, those aged between 22-31, those who graduated for two years' tourism guidance department and those who did not have the specialization training had more challenges than the others. Moreover, the findings showed tourist guides who had positive relations with professional organizations had less professional challenges as they were more committed to their careers. Marital status, the level of varied guidance education and the employment status showed the contradiction in the ANOVA with Scheffe post-hoc test and T-Test in terms of the professional challenges and career commitment's scales. However, the other demographic and closed-ended questions showed the equivalence to the variables in the ANOVA with Scheffe post-hoc test and T-Test in terms of the professional challenges and career commitment's scales. Eventually the profile of the tourist guide profession was drawn. Tourist guides who were happier had less professional challenges and were more committed to their careers.