Kurumsallaşma düzeyi ile iş tatmini, açıkça konuşma isteği ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki: Otel çalışanları üzerinde bir araştırma

Abstract

Araştırmanın amacı; otel işletmelerinin kurumsallaşma düzeyleri (KD) ile çalışanlarının iş tatmin (İŞT) düzeylerinin, açıkça konuşma istekleri (AKİ) ve işten ayrılma niyetleri (İAN) arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Bu amaçla, otel işletmeleri şehir ve kıyı otelleri olarak iki farklı örneklemde ele alınarak araştırma gerçekleştirilmiştir. İlişkisel tarama modelinde tasarlanan araştırmada kullanılan veriler Antalya ve İstanbul'da yer alan beş yıldızlı otel çalışanlarından anket kullanılarak toplanmıştır. Ayrıca çalışanların otel içerisindeki departman bazlı oransal dağılımları kıyı ve şehir otelleri için belirlenmiştir. Veriler, tabakalı örnekleme modeline göre işgörenden yüz yüze toplanan 880 anket aracılığıyla elde edilmiştir. İstatistiksel analiz tekniği olarak tanımlayıcı istatistikler; AFA, DFA, regresyon analizi, bağımsız çift örneklem t-testi ve yapısal eşitlik modellemesi (YEM) kullanılmıştır. Analiz bulgularına göre KD `profesyonelleşme (PROF)`, `tutarlılık (TUT)` ve `formalleşme (FORM)` olarak 3 boyut, İŞT `içsel` ve `dışsal` olarak 2 boyut altında toplanırken, AKİ ve İAN tek boyut altında toplanmıştır. YEM analizi sonucunda; KD'nin tüm boyutlarının DIŞSAL İŞT üzerinde (TUTβ0= 0,610; FORMβ0= 0,200; PROFβ0= 0,120, p≤0.05), iki boyutunun İÇSEL İŞT üzerinde (TUTβ0=0,470; FORMβ0=0,260, p≤0.05), iki boyutun AKİ üzerinde (FORMβ0=0,380; TUTβ0=0,340; p≤0.05) olumlu ve anlamlı, İAN üzerinde ise tek boyutun (PROFβ0=-0,320, p≤0.05) olumsuz yönde ve anlamlı etkisi tespit edilmiştir. KD, İŞT, AKİ ve İAN değişkenlerine ait ortalama puanların, otel türlerine göre anlamlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığına yönelik gerçekleştirilen analizde, sadece AKİ ve İAN açısından çalışılan otel türüne göre işgörenlerin algılarının anlamlı olarak farklılaştığı görülmüştür (p≤0.05). KD boyutları ile İŞT, AKİ ve İAN arasındaki ilişki şehir ve kıyı otelleri açısından farklı regresyon modelleri ile incelenmiştir. KD'nin PROF boyutu ile AKİ arasındaki ilişki ortak şekilde anlamsız (p>0.05), KD'nin tüm boyutları ile DIŞSAL İŞT arasındaki ilişki ortak şekilde anlamlı (p≤0.05) olarak ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla otel yöneticilerinin otelin kıyı yada şehir oteli olup olmasından bağımsız olarak kurumsallaşma algısı üzerine eğilmelerinin önemi ve gerekliği ortaya çıkmıştır.

The main purpose is research to investigate the relationship between the level of institutionalization (IL) of business enterprises and the job satisfaction (JS) levels of their employees, voice behavior (VB) and the intention to leave (ITL). For this purpose, hotel enterprises were taken into two different samples as city and resort hotels. The data used in the study designed as the relational survey model was collected by a survey from five-star hotel employees in Antalya and Istanbul. Additionally, department-based proportional distribution of employees within the hotel is determined for resort and city hotels. The data were obtained using 880 questionnaires collected from employees according to straitified sampling model. Descriptive statistics, explanatory and confirmatory factor analysis, regression analysis, independent samples t-test and structural equation modeling (SEM) were used as statistical analysis techniques. According to analysis, IL has 3 dimensions as `professionalization (PROF)`, `consistency (CON)` and `formalization (FORM)`, JS has two dimensions as `internal` and `external`, VB and ITL are gathered under one dimension. As a result of YEM analysis; all dimensions of IL on external JS (TUTβ0= 0,610; FORMβ0= 0,200; PROFβ0= 0,120, p≤0.05), two dimensions on the internal JS (TUTβ0=0,470; FORMβ0=0,260, p≤0.05), two dimensions on VB (FORMβ0=0,380; TUTβ0=0,340; p≤0.05) positive and meaningful and one demension on ITL (PROFβ0=-0,320, p≤0.05) negative and meaningful effect has been determined. The relationship amaong IL, JS, VB , ITL was investigated with different regression models in terms of city and resort hotels. The relationship between PROF dimension of IL and VB are meaningless (p>0.05), the relationship between all dimensions of IL and external JS has been found to be significant (p≤0.05). Therefore, the importance and necessity of hotel managers to focus on institutionalization regardless of whether the hotel is a resort or city hotel has emerged.