Sermaye birikim süreci bağlamında değer para finansallaşma: Varlık Fonu

Abstract

Son zamanlarda egemen olan para ve finans teorileri parasal kesim ile reel kesim arasındaki işlevleri aralarında bağın koptuğu gerekçesi ile iki farklı gerçeklik olarak ele almaktadır. Bu teorilere göre finansal kesim reel kesimden bağımsız olup, reel sektörde kâr oranlarının düşmesi sonucu sistemde bir tıkanma olması nedeni ile finansal sektörün reel sektörün alternatifi olduğu yönündedir. Bu yaklaşımda teorik olarak reel kesimde yaşanan krizlerin finansallaşmaya yol açtığı vurgusu ile finansallaşmanın kapitalizme içselliği birbirinden kopartılmaktadır. Bu bakış açısından dolayı bir dizi olgusal dinamiği anlamak daha zorlaşmaktadır. Bu çalışmada ise sermaye birikim sürecinde bir tıkanma olmasa dahi finansallaşmanın yaratılan artı değerin genişlemesi ve yeniden bölüşümü için gerçekleştirilen ve para sermayenin finans alanına yönelmesinin sermaye açısından bir tercih sorunu olmasından çok, genişleyen yeniden üretim sürecinde yapısal bir zorunluluk olduğuna vurgu yapılmaktadır. Bu bağlamda finansallaşma olgusu reel kesime bir alternatif değil, reel kesimin tamamlayıcısı olarak düşünülmelidir. Bu argümandan hareketle finansallaşma ile reel olan arasındaki içsel bağlantı gösterilmeye çalışılmaktadır. Bu amaçla değer-fiyat-para arasındaki ilişki üzerinden finansallaşmanın neden gerekli olduğu ortaya konulmaktadır. Yine bu ilişkiler üzerinden devlete ve devletin finansallaşma sürecindeki rolüne ulaşılmakta olup tüm bu kavramlar arasındaki ilişkiyi ortaya koymak için de para ve finans işleyişinden bağımsız görünen değişim halindeki bir olgu olan Türkiye Varlık Fonu'nu ele alarak, değer-para-finans ile varlık fonları arasında iç bağlantılar olduğunu ve kapitalist işleyişin içsel bağlantılarını kurmadan, yaşanan süreci farklı alanlar olarak soyutlayıp, analiz edilemeyeceğini vurguluyoruz. Bu bağlamda varlık fonları ve dolayısıyla finansallaşma sabit varlıkları alım satım konusu yaparak onları likit hale getirirken; sermayenin farklı formlarının değerlerinin ölçülebilmesini yani fiyatlanabilir hale gelmesini sağlayarak, bütün farklı sermaye formlarını tek bir ortak ölçüye getirmektedir. Sonuç olarak bu tez değer-fiyat-para ve paranın bir türevi olan finansallaşma olgusu arasındaki içsel bağlantının özdeşliğine vurgu yaparak; finansal olan ile reel olanın arasında diyalektik bir ilişki olduğunu, reel kesim olmadan finansal olanın incelenemeyeceğini; finansallaşmanın reel sektörde yaratılan artı değerin kendini gerçekleştirmesini, devamlılığını sürdürmesini ve gerçekleşen artı değerin sınıf içi ve sınıflar arası bölüşülmesi işlevini yerine getirmesini dolayısıyla reel sektörün bir parçası ve tamamlayıcısı olarak ele alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.

The prevailing monetary and financial theories have studied the functions of the monetary and real sectors separately as two different realities. According to these theories, the financial sector is independent from the real sector and it is an alternative to the real sector due to the congestion in the system because of the decrease in profit rates in the real sector. In this approach, the crises in the real sector lead to financialization and so the internality of financialization to capitalism is ignored. Because of this perspective, it becomes more difficult to understand a series of factual dynamics. This study emphasizes that, even if there is no congestion in the capital accumulation process, financialization and the flow of money capital to the financial sector are not a choice. It is a structural necessity for the expansion and redistribution of the created surplus value. In this context, the phenomenon of financialization should not be considered as an alternative to the real sector, but as a complement to the real sector. Based on this argument, we try to show the internal connection between financialization and the real sector. For this purpose, we explain why financialization is necessary by using the relationships among value, price and money. Through these relationships, we reach state and the role of the state on the financialization process. And in order to disclose the relationship between all these concepts we examine Turkey Wealth Fund as a phenomenon which looks like unrelated to money and finance. We emphasize that there are internal connections between value-money-finance and wealth funds and without considering these internal connections, it is impossible to analyze the functioning of capitalism. In this context, while asset funds and financialization turn fixed assets into liquid forms by way of trading them, it makes it possible to measure all the different forms of capital by a single common measure. As a result, this thesis emphasizes the identity of the internal connection between value-price-money and financialization as a derivative of money; that there is a dialectical inner connection between the financial and the real sector, that the financial sector cannot be understood without the real sector. It shows that financialization must be regarded as a part and complementary of the real sector so that the surplus value created in the real sector realizes itself, maintains its continuity and fulfills the function of distributing the surplus value within the class and between classes.