Psikiyatri servisinde yatan hastaların ailelerinin, hastanın bakımıyla ilgili yaşadıkları güçlükler ve stresle başa çıkma stratejileri

Abstract

ÖZET Bu çalışma; Mersin Devlet Hastanesi Psikiyatri Kliniğinde yatan hastaların evdeki bakımları konusunda aile üyelerinin yaşadığı güçlükler ve stresle başetme düzeylerinin belirlenmesi amacı ile tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Çalışma 01.04.2003- 01.10.2003 tarihleri arasında psikiyatri servisine yatan 110 hasta ailesini kapsamaktadır. Verilerin toplanmasında anket formu ve Stresle Başaçıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ) kullanılmıştır. Toplanan veriler SPSS for Windows 10.0 paket programında değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik, Ki kare, One-way anova, Kolmogorov simirnov, Kruskal-wallis, Mann whitney U, Student T ve Tukey testi kullanılmıştır. Ailelerin hastayla ilgili dile getirdikleri güçlüklerin başında; hastanın kontrol edilemeyen davranışlar göstermesi (%90.9), kendilerine ve başkalarına zarar vermesi (%54.5), ilaçlarını kullanmak istememesi (%39.1), komşulardan utanma-çekinme (%32.7), özbakım yetersizliği (% 23.6), ailenin bıkkınlık yaşaması (%21.5), hastanın ekonomik bağımlı oluşu (%17.3), ailenin kendini suçlu hissetmesi (%14.5) ve ailenin gelecek kaygısı (%6.4) yer almaktadır. Genel olarak aile üyelerinin stresle baş etmede `kendine güvenli yaklaşım` içinde oldukları görülmektedir. Kadınlarda ve eğitim düzeyi düşük olanlarda alt ölçeklerden çaresiz ve boyun eğici yaklaşım daha fazla görülmektedir. Aile üyelerinin olumlu ve olumsuz başetme yöntemlerini birlikte kullandıkları belirlenmiştir. Bununla beraber bıkkınlık duygusu yaşayan, hastası fazla sigara kullanan aile üyelerinde iyimser yaklaşımın daha az, komşulardan utanma-çekinme duygusu yaşayan aile üyelerinde de iyimser yaklaşımın az, boyun eğici yaklaşımın daha fazla olduğu görülmüştür. Ekonomik bağımlılığı olan hastaların ailelerinde `kendine güvenli yaklaşım` düşük bulunmuştur. Anahtar Sözcükler: Psikiyatri hastası, Hasta aileleri, Ailenin güçlükleri, Stresle Başetme ıx

ABSTRACT This study was carried out to determine the difficulties in home-care and the level of coping whit stress in the families of patients admitted to psychiatry clinic. The study was conducted between 01.04.2003 - 01.10.2003 and covered families of the 1 10 patients who were hospitalised in the psychiatry clinic of Mersin State Hospital. A questionnaire and manner of coping with stress scale (SBTÖ). The collected data were evaluated with the SPSS for windows 10.0 package program, and percentage and Chi- Square, One-way anova, Kolmogorov simirnov, Kruskal-wallis, Mann Whitney U, Student T and Tukey tests were used for evaluation. The most important difficulties which were mentioned by the families were the uncontrollable behavior in the patient (90.9% ), harm toward themselves and others (54.5 %), unwillingness to take medicines (39.1%), feelings of shame and reluctance against neighbors (32.7%), insufficient self-care of the patient (23.6%), weariness of the family (21.5%), economical dependent of the patient (17.3%), feelings of guilt in the family (14.5%) and worry about the future (6.4%). Generally family members were in self-confidence approach while coping with stress factors. In women and poor-educated person, inevitable and submitable approach was seen much more commonly. It was shown that family members used both positive and negative coping mechanisms. Also, the optimistic approach was lower in family members who feel wearness and have smoking- patients. The optimistic approach was lower, and submittive approach was much more common in the families with feelings of shame and reluctance against neigbours. We found that self- confident approach was lower in families whose patients were dependent economically. Key words: Psychiatric patient, Family of the patients, Difficulties of the family, Copping whit stress.