Diz osteoartritli hastalarda sitokin, oksidatif stres ve büyüme faktörü düzeylerinin klinik parametreler ile ilişkisi

Abstract

Osteoartrit (OA), noninflamatuvar dejeneratif bir hastalık olarak bilinmesine rağmen son zamanlarda düşük dereceli inflamasyonun OA patofizyolojisinde rol oynadığı gösterilmiştir. Bu çalışma; diz OA'li hastalar ve kontrol grubunda sitokin, oksidatif stres ve büyüme faktörü düzeylerini saptamayı ve bunların klinik parametreler ile olan ilişkisini saptamayı amaçlamaktadır.Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon polikliniğinde diz OA tanısı alan 48 hasta (ortalama yaşları 58,18±4,94) çalışmaya alındı. Klinik ve radyolojik olarak diz OA`i bulunmayan ortalama yaşları 58,95±4,91 olan 42 bireyden kontrol grubu oluşturuldu. Hastaların ağrı düzeyleri için VAS, fonksiyonel durumlarını değerlendirmek için WOMAC OA indeksi, genel yaşam kalitesini belirlemede SF-36 ölçeği uygulandı. Hastalar radyolojik olarak AP, lateral diz grafisi ve tanjansiyel patella grafilerinde Kellgren-Lawrence evrelemesine ve OARSI radyografik atlasa göre değerlendirildiler. Hasta ve kontrollerin ESH, CRP, sitokin (IL-6, IL-8, IL-10, IL-4, IL-2R, IL-1ß, TNF-?, sTNFR1, sTNFR2, sIL-6R), serbest radikal (MDA, iNOS), antioksidan enzim (SOD,CAT,GSHPx) ve büyüme faktörü (IGF-1, IGFBP-3) düzeyleri analiz edildi.Hasta grubunda sitokinlerden yalnızca sIL-6R ve IL-4 düzeylerinin, kontrol grubundan yüksek olduğu saptandı (p<0,001). Hastaların MDA ve iNOS değerleri, kontrollerin MDA ve iNOS değerlerinden anlamlı şekilde yüksekti (p<0,05). CRP, ESH, antioksidan enzim ve büyüme faktörü düzeylerinde ise gruplar arasında anlamlı farklılık bulunmadı (p>0,05). Hastalarda MDA düzeyi ile VAS skoru arasında anlamlı pozitif korelasyon saptandı (p<0,05). sTNFR1 ve sIL-6R düzeyleri arttıkça eklem aralığı daralma skorunun anlamlı şekilde arttığı saptandı (p<0,05). Total radyoloji skoru ile sTNFR1 arasında pozitif, IL-4 arasında ise negatif korelasyon bulundu (p<0,05).Sonuçlarımızın OA patogenezinde sitokin ve oksidatif stresin sorumlu olduğu görüşünü güçlendirdiğini düşünmekteyiz. Ancak OA'te inflamasyonun rolü ve tedaviye yansıması hakkında daha geniş çaplı araştırmalara ihtiyaç vardır.Anahtar Kelimeler: büyüme faktörü, oksidatif stres, osteoartrit, radyolojik evreleme, sitokin

Relation of cytokine, oxidative stress and growth factor levels with clinical parameters in knee osteoarthritis patientsAlthough osteoarthritis (OA) is known as a noninflammatory degenerative disease, recent studies indicate that low grade inflammation involves in the pathopyhsiology of OA. Our study aims to investigate cytokine, oxidative stress and growth factor levels in sera of knee OA patients and control group and also to analyse the correlation of these parameters with clinical parameters of OA.48 patients (mean age; 58,18±4,94) diagnosed as knee OA according to ACR criteria in Department of Physical Medicine and Rehabilitation outpatient clinics of Mersin University Medical School Hospital were included in the study. Control subjects were 42 volunteers (mean age; 58,95±4,91) without any clinical and radiological findings of knee OA. Patients were assessed with VAS, WOMAC and SF-36 scale. Standing weight bearing AP, lateral knee and tangential patella radiographs were evaluated according to Kellgren-Lawrence grading and OARSI radiographic atlas. ESR, CRP, cytokines (IL-6, IL-8, IL-10, IL-4, IL-2R, IL-1ß, TNF-?, sTNFR1, sTNFR2, sIL-6R), free radicals (MDA, iNOS), antioxidant enzymes (SOD, CAT, GSHPx) and growth factors (IGF-1, IGFBP-3) were analysed in sera of both knee OA patients and controls.Only sIL-6R and IL-4 levels of all cytokines were significantly increased in patient group (p<0,001). MDA and iNOS values of patients were significantly higher than controls (p<0,05). There were no significant differences in antioxidant enzymes, growth factors, CRP and ESR levels between groups. MDA levels of patient group revealed significant positive correlation with VAS score (p<0,05). Higher sTNFR1 and sIL-6R levels were significantly associated with higher radiographic joint space narrowing score(p<0,05). Total radiographic score was found to be positively correlated with sTNFR1, and negatively correlated with IL-4 (p<0,05).In conclusion, we think that our data supports the hypothesis that oxidative stress and cytokines are responsible for OA pathogenesis. However, further detailed studies are needed to illuminate the role of inflammation and it?s reflection to therapeutic options in OA.Key Words: cytokine, growth factor, osteoarthritis, oxidative stress, radiographic grading