Kanser ağrısı deneyimleyen hastaların yaşam kalitesi ve baş etme tutumlarının değerlendirilmesi

Abstract

Yapılan çalışma, 1 Temmuz - 1 Aralık 2009 tarihleri arasında Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Ağrı Polikliniğinde kanser ağrısı nedeniyle tedavi gören hastaların yaşam kaliteleri ve baş etme tutumlarını değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel olarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Ağrı Polikliniğinde 1 Temmuz - 1 Aralık 2009 tarihleri arasında kanser ağrısı nedeniyle en az bir aydır tedavi gören, ruhsal açıdan sorunu olmayan, 18-65 yaş arası, en az okur-yazar olan, araştırmaya katılmaya gönüllü, görme ve işitme engeli olmayan, işbirliğine açık 140 hasta oluşturmuştur.Veriler araştırmacı tarafından literatüre uygun olarak geliştirilen Sosyodemografik bilgi ve klinik görüşme formu, Kısa Form 36 (SF-36) Sağlık Taraması, COPE Baş Etme Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği ve Görsel Analog Skala (GAS) ile toplanmıştır. Elde edilen veriler bilgisayarda Statistical Package for the Social Sciences v.11.5 (SPSS) paket programlarında Independent Samples t test ve Tek Yönlü Varyans Analizi (One Way ANOVA) testleri kullanılarak değerlendirilmiştir.Çalışmamızda hastaların ortalama yaşı 55.32±10.39 olarak bulunmuştur. Hastaların % 42.9`u kadın, % 57.1'i erkektir. Hastaların % 61.4'ü evlidir. %55.7'sinin 3 ve üzerinde çocuğu vardır. % 47.1'inin okur-yazardır. %84.3'ü il merkezinde yaşamaktadır. % 90.0'ı ailesiyle yaşamaktadır. %67.1'inin gelir getiren bir işi bulunmamaktadır. % 82.1'i ekonomik düzeyini ?orta? olarak belirtmiştir. Hastaların %37.9'unun sosyal güvencesinin yeşil kart olduğu bulunmuştur. %41.4'ünün 6-10 ay arası ağrı deneyimlediği görülmüştür. %23.6'sı sırt, bel ve sakrum bölgesinde ağrı yaşadığını belirtmiştir. % 60.0'ının 1-4 ay arası ağrı tedavisi gördüğü belirlenmiştir. %82.9'u oral tedavi gördüğü ve hastaların % 80'inin opioid ajanlarla tedavi edildiği belirlenmiştir. GAS puanları minimum 2 maksimum 10'dur. Ortalama 6.82±1.76 olarak bulunmuştur. %17.9'unun akciğer kanseri olduğu belirlenmiştir. %42.1'inin kanser evresi ?III? olarak tespit edilmiştir. %80.7'si kanser tedavisi görmüştür. %96.5'inin ağrı tedavisinden önce kansere ilişkin tedavi gördüğü ve %66.4'ünün kemoterapi aldığı belirlenmiştir. %60.7'si kanser olduğunu bilmemektedir. Yaşam kalitesinin yaş, medeni durum, çocuk sayısı, eğitim durumu, yalnız yaşama, gelir getiren işe sahip olma, ağrı süresi, tedavi süresi, kanser evresi ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Baş etme tutumlarının yaş, cinsiyet, medeni durum, yaşanılan bölge, ekonomik düzey, ağrı süresi, ağrı bölgesi, tedavi süresi ve kanser evresi ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Yaşam kalitesi ile baş etme tutumları arasında en güçlü ilişki enerji yorgunluk

This research was conducted descriptively and cross-sectional, between the dates of July 1 and December 1 2009, in order to evaluate the quality of life and coping strategies of patients who are treated for cancer pain in Health Application & Research Center Pain Polyclinic, Mersin University Faculty of Medicine. The universe of the research consists of 140 patients who have been treated for cancer pain in Mersin University Faculty of Medicine Health Application & Research Center Pain Polyclinic at least since a month. These patients are voluntary to take part in this research and have no psychological problem. They are at least literate and have no visual or audio impairment. They are open to cooperation and their age range is between 18 and 65.The data is collected through the Sociodemographic Information and Clinic Interview form developed by the researcher in a consistent way with literature, Short Form 36 (SF-36), COPE inventory and Visual Analogue Scale (VAS). The gathered data is evaluated at Statistical Package for the Social Sciences v.11.5 (SPSS) and Minitab v.13.0 software by using Independent Samples t-Test and One Way Analysis of Variance (One Way ANOVA).The average age of the patients is 55.32±10.39. % 42.9 of the patients is female and %57.1 is male. % 61.4 is married. % 55.7 has 3 or more children. %47.1 of them is literate without formal education. The % 84.3 of the patients live in city center and % 90 of them live with their families. % 67.1 has no personal income. % 82.1 describes his/her economic status as moderate. % 37.9 holds green card as social security. % 41.4 has experienced pain for 6-10 months. % 23.6 indicates that they have experienced pain at the back, lower back and sacrum areas. % 60.0 of the patients had pain treatment for 1-4 months. %82.9 of the patients had oral treatment and % 80 of them was treated with an opioid agent. Their VAS points are ranging between 2 and 10 with a mean of 6.82±1.76. % 17. 9 are diagnosed with lung cancer. % 42.1 are in phase III. % 80.7 has ever had cancer treatment. % 96.5 had cancer-related treatment before receiving pain therapy and % 66.4 had chemotherapy. % 60.7 of them does not know they have cancer. It is found that quality of life is related to age, marital status, the number of children, educational status, living alone, employment, pain span, period of treatment and cancer phase. Coping strategies are related to age, sex, marital status, life zone, economic status, pain span, pain spot, period of treatment and cancer phase. The strongest indicator concerning the relation between quality of life and coping strategies is the high correlation between energy/ tiredness score and problem-focused coping score.