Mersin üniversitesi tıp fakültesi hastanesi`nde araştırma görevlisi olarak çalışan doktorlarda tükenmişlik sendromunu etkileyen faktörler

Abstract

Tükenmişlik Sendromu, işi gereği yoğun duygusal taleplere maruz kalan ve sürekli diğer insanlarla yüz yüze çalışmak durumunda kalan kişilerde görülen fiziksel bitkinlik, uzun süreli yorgunluk, çaresizlik ve umutsuzluk duygularının yapılan işe, hayata ve diğer insanlara karşı olumsuz tutumlarla yansıması ile oluşan bir durumdur.Çalışmamızda araştırma görevlisi olarak çalışan doktorlarda tükenmişlik sendromu sıklığını ve bunu etkileyen sosyodemografik faktörleri belirlemek amaçlanmıştır.Çalışmamızda Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde çalışmakta olan 190 araştırma görevlisi doktora sosyodemografik özelliklerin sorgulandığı anket, Maslach Tükenmişlik Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği uygulandı. Maslach Tükenmişlik Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği puanları ile yaş, cinsiyet, medeni durum, çalışmakta olunan bölüm, araştırma görevlisi olarak çalışma süresi, çalışılan bölümü isteyerek seçme durumu, ayda ortalama tutulan nöbet sayısı, halen kullanılmakta olan psikiyatrik tedavi varlığı, alkol ve sigara alışkanlıkları arasındaki ilişki değerlendirildi.Çalışmamızda Maslach Tükenmişlik Ölçeği; duygusal tükenme (DT), duyarsızlaşma (D) ve kişisel başarı hissi (KB) olmak üzere üç alt boyutta değerlendirildi. Yaş, cinsiyet, çalışmakta olunan bölüm, araştırma görevlisi olarak çalışma süresi, alkol ve sigara alışkanlıkları ile Maslach Tükenmişlik alt ölçek puanları, Beck Depresyon Ölçeği puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmadı. Bekar doktorlarda evli olanlara göre D (p=0,007), KB (p=0,02) puanlarının istatistiksel olarak anlamlı yüksek olduğu bulundu. Çalışmakta olduğu bölümü istemeden seçen doktorlarda DT puanlarının isteyerek çalışanlara göre istatistiksel olarak anlamlı yüksek olduğu bulundu (p=0,03). Fazla nöbet tutan doktorlarda DT puanları az nöbet tutanlara göre istatistiksel olarak anlamlı yüksek bulundu (p<0,005). Doktorlar psikiyatrik ilaç kullanıp kullanmamalarına göre sınıflandırıldığında ilaç kullananların Beck Depresyon Ölçeği puanlarının istatistiksel olarak anlamlı yüksek olduğu görüldü (p=0,02).Sonuç olarak, doktorlarda tükenmişlik sendromunun sık görüldüğü bilinmektedir. Çalışmamızda görüldüğü gibi araştırma görevlisi doktorlarda tükenmişlik düzeylerinin artması hastalar açısından da olumsuz sonuçlar doğurabilmesinden dolayı önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu konuda yapılacak çalışmalarla tükenmişliği etkileyen faktörlerin belirlenmesi, hekimlerin konu hakkında bilgilendirilmesi ve baş etme önlemlerinin alınması gerekmektedir.

Burnout syndrome is a condition which commonly seen in people who are exhausted by emotional demands or who over communicate due to their work. Physical fatigue, constant fatigue, helplessness and desperation caused by the syndrome translate as negative attitudes towards work, life and other people.The purpose of this study is to find out the frequency of burnout syndrome among resident medical doctors and the effect of the socio-demographic factors.190 resident doctors who work at the Mersin University School of Medicine were included to this study. Surveyed doctors were asked to complete a questionnaire including questions on socio-demographic characteristics. The scores of the Maslach Burnout Inventory and the Beck Depression Scale were compared with age, gender, marital status, department, time spent at the current position, willingness to work, amount of monthly time spent on call, current psychiatric therapy, alcohol and smoking consumption.Maslach Burnout Inventory was defined in three different dimensions as emotional exhaustion, depersonalization and reduced personal accomplishment. There was no statistically significant relationship between the sub scores of the age, gender, marital status, department, time spent at the current position, alcohol and smoking consumption and the Beck Depression Scale scores. Single physicians have statistically significant higher scores of depersonalization (p=0,007) and reduced personal accomplishment (p=0,02) than married physicians. The residents who are not content with their department had statistically significant higher emotional exhaustion scores (p=0,03). Statistically significant high scores of emotional exhaustion were observed among resident doctors who spend more time on call compared to other surveyed doctors (p<0,005). When residents were classified in two different groups as taking psychiatric therapy or not, the Beck Depression Scale scores were statistically significant higher with residents that were taking psychiatric therapy (p=0,02).In conclusion, the burnout syndrome is common among medical doctors. As indicated in this study, the high rates of burnout syndrome is an important public health problem as the effects of the syndrome may also reflect on patient-doctor relationship. While further studies are needed to determine factors that affect burnout syndrome, doctors should be better informed about the syndrome and the methods of dealing with it.