MikroRNA (miRNA) oluşum yolağında yer alan gen polimorfizmlerinin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu riski üzerine olası etkilerinin araştırılması

Abstract

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB); yaygınlığı ve yaĢam kalitesine etkisi açısından, önemli bir psikiyatrik bozukluktur. Çocukluk çağının en sık görülen nörodavranıĢsal bozukluklarından biridir ve hastalık eriĢkinlik döneminde de devam edebilmektedir. DEHB etiyolojisinde; özellikle çevresel ve genetik faktörler önemlidir. Hastalığın mendeliyen kalıtım göstermemesi ve multifaktöriyel olarak kalıtılması, hastalığın genetik mekanizmasının tam olarakanlaĢılmasını zorlaĢtırmaktadır. Bu nedenle hastalığın etiyolojisinin farklı açılardan çalıĢılması gerekliliğine ihtiyaç duyulmaktadır. miRNA'lar, kodlanmayan RNA'lar arasında yer almaktadır ve ökaryot gen ifadesinin translasyonal düzenlenmesinde rol aldığı düĢünülmektedir. miRNA ana sekansında ya da miRNA hedefinde tek nükleotid polimorfizm (SNP) miR SNP olarak isimlendirilir. miR SNP'nin kodlanan protein seviyesinin ekspresyon düzeyini değiĢtirerek, çeĢitli hastalıkların oluĢmasına neden olabildiği bildirilmektedir. ÇalıĢmamızda, miRNA oluĢum yolağında yer alan genlerin polimorfizmleri ile DEHB arasında bir iliĢkinin olup olmadığı hipotezi, RealTime PCR ile genotipleme yapılarak araĢtırıldı. ÇalıĢmaya, kontrol grubundan 164, vaka grubundan ise 191 birey dahil edildi. Kontrol grubunda yaĢ ortalaması 27,23 ±9,01, vaka grubunda 27,84 ±9,19'dur. Genotip ve allel dağılımları değerlendirmelerisonucunda RNASEN, XPO5, RAN, DICER1 (her iki SNP), TARBP2, AGO2, GEMIN3 ve GEMIN4 genlerindeki polimorfizmlerle DEHB arasında iliĢki gözlenmedi. AGO1 rs595961'de hem allel hem de genotip dağılımlarında, DGCR8 rs1640299'de ise sadece allel dağılımında anlamlılık gözlendi (p<0,05). Bu araĢtırma, Ģu ana kadar miR SNP'lerin DEHB ile olan olası iliĢkisini değerlendiren ilk çalıĢmadır. BaĢka bir merkez tarafından daha geniĢ çaplı bir çalıĢmada, bulguların tekrarlanması sonuçların doğrulanması açısından önemlidir. Verilerimiz miRNA'nın DEHB etiyolojisindeki rolünün ortaya çıkartılması amacıyla yapılacak araĢtırmalar için yol gösterici olacaktır.Anahtar Kelimeler: DEHB, miRNA, miR SNP, AGO1, DGCR8

Attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD) is a major psychiatric disorder in terms of prevalence and life quality. It is one of the most common neurobehavioral disorders of childhood, and the disease may carry on adulthood. In the etiology of ADHD, environmental and genetic factors are seriously important. Disease is not inherited as a Mendelian and show multifactorial inheritance so completely understanding of the genetic mechanism of the disease is difficulty.Therefore, studying different aspects of the etiology of this disease are needed. miRNAs that are noncoding RNAs thought to play a role of translational regulation of eukaryotic gene expression. The main miRNA sequence or on target miRNA; single nucleotide polymorphism (SNP) called miR SNP. miR SNP's alter the level of expression of the encoded protein level may cause a variety of diseases have been reported. In this study, the hypothesis of the relationship between genes polymorphism's located in the microRNA(miRNA) formation pathway and ADHD was investigated by performing genotype with Real-Time PCR. The study included 164 individual from control group, and 191 from case group. The mean age of the control group is 27.23 ± 9.01, and the case group is 27.84 ± 9.19. According to the results of genotype and allele distributions; no relationship observed between ADHD and the polymorphism in genes RNASEN, XPO5, RAN, DICER1 (both SNP), TARBP2, AGO2, GEMIN3 and GEMIN4. The genotype and allele distribution of rs595961 AGO1, and only the allele distribution of DGCR8 rs1640299 was found to be significance (p <0.05). This study is the first study evaluating the possible relationship between miR SNPs with ADHD until now. A large scale study from other center is important in order to repeat verification of results. Our data will be enlight for research of the miRNA's role of the etiology of ADHD.Keywords: ADHD, miRNA, miR SNP, AGO1, DGCR8