Engelli kadınların aile planlamasına ilişkin tutumlarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, 18-49 yaş arasındaki engelli kadınların aile planlamasına (AP) yönelik tutumları ve tutumlarını etkileyen faktörleri belirlemek amacı ile tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini, Mersin Engelliler Platformu'na kayıtlı altı dernek ve bu derneğe kayıtlı 18-49 yaş arasındaki 108 engelli kadın oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, Anket Formu ve `Aile Planlaması Tutum Ölçeği (APTÖ)` kullanılarak toplanmıştır. Anket Formu iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde engelli kadınların eşlerinin ve ebeveynlerinin sosyo-demografik özellikleri; ikinci bölümde ise engelli kadınların obstetrik özelliklerine yönelik sorular yer almaktadır. Örsal ve Kubilay (2007) geliştirilen APTÖ; 34 maddeden oluşan beşli likert tipi bir ölçektir ve üç boyutttan oluşmaktadır. Anket Formu ve APTÖ 7.01.2013-21.06.2013 tarihleri arasında uygulanmıştır. Elde edilen veriler, MedCalc 12.3.0 paket programında; ortalama, standart sapma, minimum ve maksimum değerler, yüzdelik sayılar, Shapiro Wilk testi, Student t testi, One Way ANOVA testi, Levene testi, Welch testi ve Games Howell testi kullanılarak değerlendirilmiştir. İstatistik anlamlılık düzeyi olarak p<0,05 alınmıştır. Araştırmada engelli kadınların APTÖ puan ortalamasının 116,72, toplumun AP'ye ilişkin puan ortalamasının 51,68, AP yöntemlerine ilişkin tutum puan ortalamasının 36,23 ve doğuma ilişkin tutum puan ortalamasının 28,80 olduğu belirlenmiştir. 26 yaş ve üzerindeki engelli kadınlarıın APTÖ puan ortalamalarının 19-25 yaş aralığındaki engelli kadınlara göre yüksek olduğu ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0,05). 1-2 gebeliği olan engelli kadınların doğuma ilişkin alt boyut puan ortalamaları üç ve üzeri gebeliği olan engelli kadınlara göre yüksek olduğu ve arasındaki farkın istatistiksel açıdan anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Engelli kadınların AP'ye ilişkin olumlu tutuma sahip oldukları ve AP'ye yönelik tutumlarda rolü olan özellikler belirlenmiş olup, bu özelliklere yönelik önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Engellilik, Engelli Kadın, Aile Planlaması, Aile Planlaması ve Engelli Kadın, Aile Planlaması ve Tutumlar.

This study is methodological and descriptive in character and is based on a survey applied to disabled women at the age of 18-49 aiming to assess their attitudes towards family planning (FP) and the factors that may be thought to have a role in effecting these attitudes. The sample of the study consists of a total of 108 disabled women at the age of 18-49 enrolled at Mersin Disabled People Platform and six intitutions bound to it. The collected data is collected by using the questionnaire form and `Family Planning Attitude Scale (FPAS)`. The questionnaire applied consisted of two parts with the first part recording the socio-demographic characteristics of the spouses of women and their families while the second part contained questions regarding the obstetric aspects of disabled women.The FPAS which is developed by Orsal and Kubilay (2007) is a five point likert scale consists of 34 clauses and the scale has three sub-dimensions. The questionnaire and the FPAS was applied between January 7th and June 21st in 2013. The collected data was processed in MedCalc 12.3.0 packaged software and was analyzed with levels of means, standard deviation, median, minimum and maximum values and percentage points by means of t-test, One-way ANOVA test, Shapiro Wilk test, Student t test, Levene test, Welch test and Games Howell test. The statistical significance level was set at p<0,05. The study results are determined as disabled women's average score of FPAS is 116,72 points; the average score of the attitude of society about FP is 51,68 points, the average score of the attitude about the FP methods is 36,23 points and the average score of the attitude about birth is 28,80 points. The average score of FPAS of the disabled women at the age of 26 and over is indicated high and statistically significant and meaningful comparing to the disabled women at the age of 19-25 and this is. (p<0,05). The disabled women who have 1-2 pregnancy have higher average score of sub-dimension than the ones who have 3 or more pregnancy and the difference between them is more meaningful statistically(p<0,05).The disabled women's positive attitude about FP and the aspects that have a role in FP are designated and the suggestions are made in accordance with these aspects.Keywords: Disability, Disabled Women, Family Planning, Family Planning and Disabled Women, Family Planning and Attitudes Towards Family Planning.