Mersin mezitli sağlık eğitim araştırma bölgesi`nde bulunan okul kantinlerinin hijyen koşulları ve gıda güvenilirliği açısından değerlendirilmesi

Abstract

Okul çağında sağlıklı beslenme; büyüme ve gelişme, obezite başta olmak üzere kronik hastalıkların önlenmesi, öğrenme, bilgi ve beceri kazanma ve sağlıklı yeme alışkanlıklarının geliştirilmesi bakımından önemlidir. Okul kantinlerinde satılan gıdaların hazırlanma, saklama ve sunum aşamalarında sağlık koşullarına uygun olması öğrenci sağlığını olumlu etkiler. Bu çalışmada Mersin ili Mezitli ilçesinde bulunan okul kantinlerinin gıda güvenliği ve hijyen koşulları bakımından değerlendirilmesi amaçlandı.Araştırma kesitsel tipte bir çalışmadır. Çalışmanın evrenini Mersin Mezitli ilçesinde bulunan kamu ve özel nitelikli ilkokul, ortaokul ve liselerin kantinleri oluşturmaktadır. Mevcut 31 kantinden 1 tanesi çalışmaya katılmayı reddettiği için çalışmaya 30 kantin alındı. Verilerin toplanmasında okul ve kantin özellikleri ile ilgili bilgileri içeren değerlendirme formu kullanıldı. Veriler 26.10.2015-20.11.2015 tarihleri arasında toplandı. Verilerin özetlenmesinde tanımlayıcı istatistikler, analizinde Mann Whitney U, Kruskall Wallis ve Spearman korelasyon testleri kullanıldı.Çalışmaya alınan kantinlerin 13'ü (%43.3) lise kantiniydi. Kamu okulu kantini sayısı 25 (%83.3) idi. Kantinlerin tamamında okul kantin denetleme komisyonu mevcuttu ve kantinlerin tamamı daha önceki bir tarihte denetlenmişti. Kantinlerin 18'inde (%60.0) zararlılara karşı önlem alınmamıştı. Satışı yasak olan ürünlerin bulunduğu kantinlerin sayısı 9 (%30.0) idi. Kantinlerin 17'sinde (%56.7) çalışanların iş kıyafeti, 29'unda (%96.7) kişisel koruyucu kullanımı uygun değildi. Taze meyve satışı olan kantinlerin sayısı 9 (%30.0), kurutulmuş meyve satışı olan kantinlerin sayısı ise 3 (%10.0) idi. Öğretmen sayısı ve kantinde çalışan personel sayısı arttıkça kantinlerin toplam puanın arttığı, çalışanların aldıkları hijyen eğitimi sayısı arttıkça fiziki koşul puanının arttığı belirlendi. Kantinler sağlıksız beslenmeye yol açacak gıda ürünlerini bulundurmamalı, kantinlerde öğrencilerde sağlıklı beslenme alışkanlığını geliştirecek gıda ürünlerinin sunumu yapılmalıdır. Ayrıca öğrencilerin sağlıklı davranışlar geliştirmesini destekleyebilmek için kantinlerin var olan eksiklerini tamamlamaları, uyguladıkları yanlış davranışları düzeltmeleri ve doğru uygulamalarını daha da geliştirmeleri önerilir. Anahtar kelimeler: beslenme, öğrenci, gıda güvenliği, kantin, okul yemeği

Healthy nutrition in school age is important for growth and development, prevention of chronic diseases – particularly obesity, learning, gaining information and skills, and developing healthy eating habits. The food's sold in school canteens being appropriate for health conditions in preparation, storing and presentation stages affects student health positively. This study aims to evaluate school canteens in Mersin, Mezitli in terms of food security and hygiene conditions.This is a cross-sectional study. Government and private primary, secondary and high school canteens in Mersin, Mezitli form the population of the study. As 1 of the 31 available canteens refused participation, 30 canteens have been taken into study. Evaluation form including school and canteen characteristics information has been used in data collection. Data has been collected between 20.10.2015-20.11.2015. Descriptive statistics have been used in data summarization and Mann Whitney U, Kruskall Wallis and Spearman correlation tests have been used in analysis.13 (43.3%) of the studied canteens were high school canteens. There were 25 government schools (83.3%). All the canteens had canteen inspection commission and had been inspected before. No precautions against pests have been taken in 18 (60.0%) canteens. There were 9 (30%) canteens selling banned products. Staff work uniform was inappropriate in 17 (56.7%) canteens and personal protection usage was inappropriate in 29 (96.7%). There were 9 (30.0%) canteens selling fresh fruit and 3 (10.0%) selling dried fruit. It has been identified that total points of canteens increase as teacher number and staff number working in canteen, that physical condition points increase as hygiene education number staff taken increases.Canteens should not have food products leading unhealthy nutrition, presentation of food products developing healthy nutrition habits in students should be done in canteens. Furthermore, canteens are suggested to eliminate existing lacks, correct their wrong behavior and improve their correct applications.Key Words: nutrition, student, food security, canteen, school meal