Bir ilde 7-8 yaş grubu çocuklarda abur cubur tüketim sıklığı ve obezite ile ilişkisi

Abstract

Enerji değeri yüksek, besin değeri düşük abur cuburların tüketimi, çocuklar arasında yaygın bir sorundur. Bir ilde yedi sekiz yaş grubu çocuklarda abur cubur tüketim yaygınlığını belirlemek, abur cubur tüketimi ile sağlıklı besin tüketimi ilişkisini incelemek ve abur cuburdan alınan enerjiye göre beden kütle indeksi persentil özelliklerini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, altı devlet ilkokulu ve yedi özel okulda 524 çocuk ile gerçekleştirilmiştir. Veriler Çocuk-Aile Bilgi Formu, Çocukların Sağlıklı Yiyecek ve Abur Cubur Tüketim Sıklığı Ebeveyn Formu, Çocukların Yiyecek ve İçecek Tüketimi 24 Saatlik Hatırlama Yöntemi kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde; tanımlayıcı istatistikler, Ki-kare testi, Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis testi, Pearson Korelasyon Analizi ve Binary Lojistik Regresyon analizi kullanılmış, p≤0,05 anlamlı kabul edilmiştir. Çocukların % 53,1'i kız, %34,7'si hafif şişman ve şişmandır, %63,5'inin annesi ev kadını, annelerin %40,9 temel eğitimden yoksundur. Çocukların abur cubur günlük kalori ortancası 356,25 kcal/gün (196,21-646,37)'dür. Sosyoekonomik düzeye göre abur cuburdan günlük alınan toplam enerji ortancası farklılaşmazken (p>0,05), tuzlu yiyecekler ve fast food alt gruplarından alınan günlük enerji ortancası yönüyle fark vardır (p<0,05). Çocukların `meyve`, `süt ve süt ürünleri`, `et, tavuk, balık, yumurta, kurubaklagil ve yağlı tohum grubu` besinlerden tüketim düzeyleri ile abur cubur tüketimi ilişkili iken (p<0,05), `sebze` ve `ekmek- tahıl grubu` ile ilişkili değildir (p>0,05).En fazla enerji sırasıyla şekerli, tuzlu yiyeceklerden, fast food ve şekerli içeceklerden alınmıştır. Çocukların abur cuburdan yüksek enerji alma olasılığını her gün harçlık verilmesi 2,9 kat (OR=2,969, p<0,001), okula ulaşım şekli 1,7 kat (OR=1,734, p=0,008), evde şekerli/tuzlu abur cubur bulundurma 2,2 kat (OR=2,281, p<0,008), evde fast food bulundurma 3,9 kat (OR=3,900, p=0,009), süt ve süt ürünlerinden önerilen düzeyin üzerinde tüketim 1,6 kat (OR=1,601, p=0,037) artırmaktadır. Sosyoekonomik düzeyi düşük çocukların okul yemekhanelerinden beslenmelerinin sağlanması, çocuk ve ailelerin gıda okuryazarlığını artırma girişimlerinin yapılması, sağlıklı beslenme alışkanlığı ve büyüme gelişmenin yakından izlenmesi için okul hemşireliğinin yaygınlaştırılması önerilir.

Children's junk food consumption which has high energy and low nutritional value is a common problem. This study was aimed to determine the prevalence of junk food consumption in 6-8 aged children in a province, to investigate relationship between consumption junk food and health one, to evaluate body mass index percentile properties according to energy intake form junk food. In addition to this, it was carried out 524 children in six public and seven private primary schools. Data were collected by Child-Family Information Form, Parental Form of Childrens Healthy Food and Junk Food Consumption Frequency, Children's Food and Drink Consumption 24-Hour Recall Method. Chi-square, Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis, Pearson Correlation and Binary Logistic Regression analysis and descriptive statistics were used for data analyze. p≤0.05 was considered significant. It was determined that children were 53.1% female, 34.7% slightly fat or obese, 63.5% their mothers were housewives and 40.9% of mothers lack of primary school education. The average daily calorie of children was 356.25 kcal / day (196.21-646.37). According to socioeconomic level, total energy median taken from junk food did not differentiate (p>0,05), while there was difference between daily energy median of salty foods and fast food (p<0,05). While the consumption levels of children from `fruits`, `milk and dairy products`, `meat, fish, egg, legumes and oilseed foods` were related to consumption of junk food (p<0.05), it was not related to `vegetables` and `bread-cereals` group (p> 0.05).The most energy was obtained from sugar, salty foods, fast food and sugary drinks respectively. The possibility of children receiving high energy from junk food were enhanced daily allowance 2,9 times (OR = 2,969, p <0,001), school access 1,7 times (OR =1,734, p = 0,008), sugared / salted junk food in the house 2.2 times (OR = 2,281) , p <0.008), the presence of fast food at home 3.9 times (OR =3,900, p =0.009), consumption of milk and dairy products above the recommended level 1.6 times (OR =1.601, p = 0.037).According to this study results, ensuring that children with low socioeconomic status are fed from school cafeterias, undertaking initiatives to increase the food literacy of children and their families, disseminating school nursing in order to closely monitor the development of healthy eating habits.